Материалдар мен тәсілдер.
Біз PubMed , MedLine , CINAHL дерекқорларындағы
ғылыми жарияланымдарды кілт сөздерді пайдаланып іздеп, талдадық . Іздеу тереңдігі 10
жыл. Талданған ғылыми мақалалардың жалпы саны 25 болды .
Нәтижелер.
Медицина мамандарының алдында тұрған өсіп келе жатқан міндеттерді
ескере отырып, мейірбике ісіндегі тәлімгерлікті дамыту барған сайын өзекті және маңызды
бола түсуде.
Мейірбике ісіндегі тәлімгерліктің даму тарихы бірнеше ондаған жылдардан
басталады. Тәлімгерлік 1980 жылдары Ұлыбританияда медбикелік білім беру жүйесіне
алғаш рет енгізілді.
Тәлімгерлік жұмысының негізгі бағыты кәсіби қызметін енді бастаған жас
медбикелерге қолдау көрсету болды. Тәлімгерлік бағдарламалары тек тәлімгерлікті ғана
емес, сонымен қатар кәсіби дағдыларды дамыту және тұлғалық өсуде қолдауды да
қамтыды.
1990 жылдары мейірбикелік тәлімгерлік бағдарламалар Солтүстік Америка мен
Еуропада кең тарады. Америка Құрама Штаттарында мейірбикелік тәлімгерлік
мейірбикелік мансапты дамытудың маңызды құрамдас бөлігі ретінде танылды және қазір
барлық дерлік медбикелік білім беру мекемелері тәлімгерлік бағдарламаларын ұсынады.
2000 жылдардан бастап мейірбике ісі бойынша тәлімгерлік әлемнің басқа елдерінде,
мысалы Австралия, Канада, Жаңа Зеландия, Оңтүстік Африка және т.б. белсенді дами
бастады. Бұл елдерде тәлімгерлік бағдарламалары медбикелерді кәсіби даярлаудың
маңызды құрамдас бөлігі болды және мейірбикелік тәжірибенің жоғары деңгейін сақтауға
көмектеседі.
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
«GLOBAL SCIENCE AND INNOVATIONS 2023: CENTRAL ASIA»
ASTANA, KAZAKHSTAN, NOVEMBER 2023
43
Бүгінгі күні мейірбике ісі бойынша тәлімгерлік бүкіл әлемде кең тараған және кәсіби
мейірбикелік тәжірибенің маңызды аспектісі ретінде танылған. Тәлімгерлік
бағдарламалары дамуды жалғастыруда және мамандандырылған және медбикелердің
кәсіби мансаптарының әртүрлі кезеңдеріндегі қажеттіліктері мен талаптарын жақсырақ
қанағаттандыру үшін жеке бейімделеді.
Мейірбике ісіндегі тәлімгерлік – тәжірибелі медбикенің (тәлімгердің) жас әріптесіне
оның кәсіби дағдылары мен құзыреттерін дамыту мақсатында қолдау көрсету, кеңес беру,
бағыт-бағдар беру және оқыту процесі.
Қазіргі уақытта мейірбике ісіндегі тәлімгерлік мейірбикелердің кәсіби дамуының
маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Ол мейірбикелік тәжірибенің әртүрлі
салаларында, соның ішінде білім беру, денсаулық сақтауды басқару және клиникалық
тәжірибеде кеңінен қолданылады.
Ресейде мейірбике ісі бойынша тәлімгерлік те дамып, кең таралған. Қазіргі уақытта
Ресейде медбикелік істегі тәлімгерлікті дамытуға бағытталған бірқатар бағдарламалар мен
бастамалар бар. Мысалы, Ресейлік медбикелер мен акушерлер қоғамы (РОМСА) жас
медбикелер мен медицина студенттері үшін тәлімгерлік бағдарламасын әзірлеп, енгізді. Бұл
бағдарлама жас медбикелерді тәжірибелі әріптестерімен оқытуды көздейді, олар кәсіби
дағдыларды меңгеруге және жұмысында туындайтын қиындықтарды жеңуге көмектеседі.
Ресейдегі кейбір медициналық оқу орындары медбике студенттері үшін тәлімгерлік
бағдарламаларын ұсынады, бұл оларға практикалық дағдылар мен тәжірибелі
әріптестерден қолдау алуға мүмкіндік береді. Осылайша, Ресейде мейірбике ісі бойынша
тәлімгерлік те даму сатысында және медбикелердің кәсіби тәжірибесінде кең таралған деп
айта аламыз.
Америка Құрама Штаттарында мейірбике ісі бойынша тәлімгерлік мейірбикелердің
кәсіби тәжірибесінің маңызды құрамдас бөлігі болып табылады және осы елде белсенді
дамып келеді. Америка Құрама Штаттарында көптеген медбикелік тәлімгерлік
бағдарламалары бар, соның ішінде Американдық медбикелер қауымдастығы сияқты
ұлттық ұйымдардың бағдарламалары. Бұл бағдарламалар медбикелерге кәсіби дамуға және
жұмыстағы қиындықтарды жеңуге көмектесу үшін тәжірибелі әріптестерінен қолдау мен
нұсқаулар алуға мүмкіндік береді.
Финляндия мен Қазақстан денсаулық сақтау саласындағы, оның ішінде мейірбике
ісін дамытудағы ынтымақтастықтың ұзақ тарихы бар. 2019 жылы Финляндия мен
Қазақстан арасында мейірбике ісін дамытуды қамтитын денсаулық сақтау саласындағы
ынтымақтастық туралы келісімге қол қойылды. Бұл ынтымақтастықтың негізгі
мақсаттарының бірі - Қазақстандағы мейірбике қызметкерлерінің кәсіби өсуіне қолдау
көрсету , соның ішінде тәлімгерлік қызметті дамыту .
Финляндияда мейірбике ісі бойынша тәлімгерлік маңызды рөл атқарады.
Тәлімгерлік жүйесі жаңа медбикелердің кәсіби дамуын қолдау және оларға жаңа дағдылар
мен білім алуға көмектесу үшін қолданылады.
Финляндияда тәлімгерлік білім беру кезеңінде басталады. Мейірбике ісі студенттері
нақты өмірлік клиникалық ортада жұмыс істеу тәжірибесін алу үшін тәжірибелі медбике
тәлімгерлерінің жетекшілігімен практикалық жағдайда жұмыс істейді. Бұл кезеңде
студенттер мейірбике жұмысының техникалық аспектілерін меңгеріп қана қоймай,
олардың көшбасшылық және коммуникативті дағдыларын дамытады.
Тренингті аяқтаған соң, еңбек жолын енді бастаған медбикелер жұмыс орнында
тәжірибелі тәлімгерлерден қолдау мен тренинг ала алады. Тәлімгерлікке мерзімді
кездесулер, тәжірибе және білім алмасу, сонымен қатар жұмыста туындайтын мәселелерді
талқылау кіреді.
Финляндияда тәжірибелі медбикелер арасында тәлімгерлік дағдыларын дамыту
үшін арнайы бағдарламалар жүргізіледі. Бұл бағдарламалар қатысушылардың
|