с'
Түнбада 4 топтағы металл сульфидтер, т.б. және күкірт қалады. Центрифугаланғаннан кейін сілтімен өңдеуді бірден қолға алу керек. Қышқылдандырылған кезде пайда болған қорғасын сульфиді, оның сульфаты сІлтіде ериді. Сульфидтің түнбасын азот және күкірт қышқылдарының бірдей көлемде алынған күшті қоспасының 5-10 тамшысымен өңдейді және пробиркада ыстық қүмда қыздырып, біреуін, бір жарымын, яғни оттегі тотығын толықтай кетіргенге дейін қыздырады, бүл кезде сульфидтер сульфатқа айналады. РЬS+2НN03 +Н2 SO4 =РЬS04+S+2NO2+2Н20
Бүл реакциямен шектеліп қалуға болмайды. Азот қышқылы мен қорғасын сульфидінің көрінуін бүркемелейтін күкірттің пайда болуымен қатарласа жүреді. Жоғары концентрациялы күкірт қышқылының диссоцияциялануының себебінен, негізінен бірінші сатыға дейін ерігіш, қышқыл күкірт қышқылды қорғасын түзы пайда болады, ол концентрациялы азот қышқылында ериді жәие қыздырғанда түгелдей ериді. Сондықтан, түнбаны 1 мл натрийдің қанық сірке қышқылды ерітіндісімен өндеп, күшті сірке қышқылымен сәл қышқылдап, оған 1 мл су
қосып, баяу қыздырып, центрифугалап бөліп алады. Сондықтан, түнбаны 1 мл натрийдің қанық сірке қышқылды қышқылдандырылған күшті сірке қышқылымен өндейді, оны жөн жылытылған 1 мл суға араластырып, центрифугалау арқылы бөледі. Қорғасын сульфаты сірке қышқылдығына айналады.
РЬSO4(СН3СОО)2+К2СrO4=РЬCrO4+2СН3СООК Сүйықты центрифугалап, қүйылған мөлдір ерітіндіге 0,5-1 мл 1% калий дихроматын қосады. Қүрамында қорғасын бар болғандықтан лай түнба (муть) пайда болады.
Приборлар, қүрал-жабдықтар және реактивтер.
Муфель пеші, қүрғатқыш шкаф, ыстық қүм, центрифуга, плитка.
Фарфор ыдыс, 100 мл катты тығынды шыны сауыт, сүзгі қағаз, воронка, пробирка.
НСІ концентрациясы, 10 % НСІ, метилоранж, күкіртті натрий, 10 % күкіртті натрий, күкірт қышқылы мен азот қышқылының қоспасы, натрийдің қанық сірке қышқылды қышқылы, 1 % калий дихроматы
8.3 Практикалық жұмыстар пәнінің терең меңгеріп және студенттердің өздік жұмыстарының нәтижелерін қортындылауда негізгі форма ретінде болуы керек. Студенттер ет және балық өнімдерін сақтаудың жаңа әдістеріне реферат дайындау үшін әдебиеттерді талдап, ет және балық өнімдерінің биологиялық құндылықтарын есептеу әдісімен анықтау әдісін меңгеру. Мұның барлығы қазіргі маманға өте қажет.
Практикалық жұмыс
Тақырыбы: Биологиялық құндылық көрсеткіштерін есептеу әдісімен анықтау
Жұмыстың мақсаты: ет және балық өнімдерінің биологиялық құндылықтарын есептеу әдісімен анықтау әдісін меңгеру.
Тапсырмалар: Еттегі, ет немесе аралас өнімдердегі ауыстырылмайтын амин қышқылдарының скорларын есептеу; ауыстырылмайтын амин қышқылдарының скорларының орташа артық көлемін бағалау және утилизация коэффициенті мен «қойылған артық салмақ» көрсеткішін есептеу.
Зерттеу обьектісі: Әртүрлі жануарлар түрлерінің ет өнімдері (шұжық өнімдері, консервілер, паштеттер, жартылай фабрикаттар), балық өнімдері (жартылай фабрикаттар шұжықтар, паштеттер,).
Құрал – жабдықтар: Микрокалькулятор.
Методикалық көрсеткіштер: Есептеуді ет өнімдерінің амин қышқылдарының құрамының анализіне немесе анықтамалық әдебиеттен алынған мәліметтерге сүйене отырып жүргізуге болады. (1- кесте)
1-кесте. Әртүрлі ет және ет өнімдеріндегі алмастырылмайтын аминқышқылдарының құрамы, 100 г белокқа г есебімен
Өнім
|
Валин
|
изолейцин
|
Лейцин
|
Лизин
|
Метионин
|
Треонин
|
Триптофан
|
Фенилаланин
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
Докторская пісірілген шұжығы
|
5,2
|
4,2
|
7,1
|
7,3
|
2,7
|
4,1
|
1,1
|
3,9
|
Минская жартылай қақталған шұжығы
|
6,9
|
4,9
|
7,2
|
7,2
|
2,7
|
3,5
|
1,0
|
2,9
|
Сервелат шикілей ысталған шұжығы
|
5,5
|
4,5
|
7,6
|
8,4
|
3,0
|
4,2
|
1,5
|
3,9
|
Студенттер осы амин қышқылды құрамның мәліметтерін пайдалана отырып, өнімнің биологиялық құндылығының көрсеткіштерін анықтайды.
Есептеуге дайындық. Студенттер биологиялық құндылықтың көрсеткіштерін мұқият оқып – үйреніп, оларды анықтайтын формулаларды жазып алады.
Амин қышқылды скор. ФАО/ВОЗ сараптаушыларының есептеуінше ет өнімдерінің аминқышқылды құрамын идеалды белоктың аминқышқылды құрамымен салыстырады және химиялық скор әдісімен анықтайды.
мұндағы - зерттелетін 1 г белоктағы алмастырылмайтын амин қышқылының
құрамы, мг;
-1 г «идеалды» (стандартты) белоктағы амин қышқылының құрамы, мг;
100 – есептеудің проценттік коэфициенті.
Достарыңызбен бөлісу: |