Оқытудағы жаңа тәсілдің теориялық негіздері 1 Оқытудың ынталандырушы және аффекттік теориялары

Оқытудағы жаңа тәсілдің теориялық негіздері

1 Оқытудың ынталандырушы және аффекттік теориялары.

2 Оқытудың әлеуметтік мәдени теориясы.

3 Өзін-өзі бақылау.Жақын арадағы даму аймағы.

Оқыту-үйрету және білім алу деген парадигманың ұзақ тарихы бар.Оқыту дегеніміз-оқушылардың ғылыми білім,іскерлік,дағдыларды меңгеруі,шығармашылық қабілеттерін дамыту,дүниетанымын,адамгершілік,эстетикалық көзқарастары мен сенімдерін қалыптастыру үшін мұғалімнің белсенді оқу-танымдық іс-әрекетті ұйымдастыруы және ынталандыру іс-әрекеті.

Оқыту процесі-екі жақты процесс болғандықтан мұғалім мен оқушылардың бірлескен іс-әрекетін,мұғалім тарапынан оқушы іс-әрекетіне басшылық етуді,жоспарлауды,ұйымдастыруды,басқаруды талап етеді.Адамның кәсіби іс-әрекетке жағымды қатынасы,адамды іс-әрекетке ынталандырушы күштердің,оның белсенділігінің себептері талдау мен байланысты.Оқытудың ынталандырушы және аффекттік теориялары.Өткен ғасырдың 70-80 жылдарында оқу туралы көптеген теориялық зерттеулер-гуманистік психологияға негізделінген болса,әр адамның оқу-әлеуеті мен тұжырымдамасы баса назар аудара отырып қарастырылған.Түйсікті дамытуда жеке еркіндік,талдау және сезімдердің мәніде зор екендігі туралы пікір алған болған факторлардың бірі.Маслоу төмен деңгейдегі қажеттіліктер қанағаттандырылған жағдайда ғана келесі деңгейге көшуге болады деп сендірген,себебі төмендегі деңгейде анағұрлым күшті болды.Маслоу деңгейлерді төмендегідей етіп,пайдалы талдау құрылымын жасады.

Бірінші деңгей-аштық шөлдеу,ұйқы,демалу және физикалық тәуелсіздік сияқты физиологиялық қажеттіліктер келесі деңгейге ауыспай тұрып қанағаттандырылуы керек.

Екінші деңгей-қауіпсіздікке деген қажеттілік болашағы болжанған және бірізділікке негізделген өмір болуын көздейді.

Үшінші деңгей-махаббатқа деген қажеттілік және біреуге қажет екеніңді сезіну,адамдардан жылулық күту.

Төртінші деңгей-құрмет көрсетуге қажеттілік.

Бесінші деңгей-өзін-өзі таныта білу.

Маслоу оқуды өзін-өзі көрсетудің бір жолы ретінде қарастыруға болады деп ойлайды.

" Мен" тұжырымдамасы

Карл Роужарс "Мен" тұжырымдамасынан және жеке тұлғамен,оның тәжірибесі мен қарым-қатынас жасау маңыздылығын дамытты,сондай-ақ білім беру интуиция,зияткерлік пен сезімді қамтиды деген идеяны өрбітті.

Демек,"МЕН" тұжырымдамасы бізді алға жылжытатын және біздің мінез-құлықтарымызды бағыттауға септігін тигізеді.

Маслоудың қажеттіліктер теориясы:

1 Өзін-өзі таныта білу

2 Құрмет көрсетуін қажет ету

3 Сүйіспеншілік және қарым-қатынасқа деген қажеттілік

4 Қауіпсіздікке деген қажеттілік

5 Биологиялық және физиологиялық қажеттіліктер

2.Оқытудың әлеуметтік мәдени теориясы

Әлеуметтік-мәдени теорияның негізінде психолог Вллотскийдің пікірінше ата-ана,тәрбишілер,құрдастар және мәдени жоғары функциялардың дамуы үшін жауапты болады.

Выготскийдің айтуына қарағанда биологиялық мәдени дамуындағы кез-келген қызмет 2 түрлі келбетте сахнаға шығады.Біріншісі-әлеуметтік содан соң асихологиялық.

Әлеуметтік-мәдени теория үлкендер мен құрдастардың индивидтің ғана емес сондай-ақ мәдени сенімдер мен қатынастардың оқу және тәрбие үдерісінде қалай ықпал ететіндігіне көңіл вударады.

Выготскийдің пікірі бойынша оқушылар нақты мақсаттарды көздеген,көбірек білетін жандармен әлеуметтік қарым-қатынас нәтижесінде ойлау және сөйлеу дағдыларын дамытады.

"Көпіршелер"оқушыға ЖАДА бойынша қолдау көрсетіп,біреудің кқмегін орындай алмайТын тапсырманы орындауға мүмкіндік беру үшін мұғалімдер интерактивті мүмкіндіктерді сипаттау үшін дайындайды.

Выготскийдің айтуынша, оқыту басқа адамдармен өзара әрекеттесудің негізі. Бұл жағдай орын алғаннан кейін ақпарат жеке деңгейге біріктіріледі:

Выготский Фрейд , Скиннер және Пиагет секілді басқа да ұлы ойшылдардың заманында болды, бірақ оның 37 жасында ерте қайтыс болғаны және Сталиндік Ресейдегі жұмысының басылуын оны жақын арада дейін салыстырмалы түрде жасырын қалдырды. Оның жұмысы кеңінен таралғандықтан, оның идеялары балаларды дамыту, когнитивтік психология және білім беру сияқты жерлерде барынша ықпалды болды.

Біріншіден, Выготский әлеуметтiк факторлардың дамуына қалай әсер ететініне көп көңіл бөлді. Пиагеттің теориясы баланың өзара әрекеттесуі мен зерттеулері дамуына әсер еткенімен, Выготский когнитивтік дамуда әлеуметтік өзара әрекеттердің маңызды рөлін атап өтті.

Екі теорияның тағы бір маңызды айырмашылығы, Пиагеттің теориясы дамудың әмбебап екендігін көрсетеді, ал Выготский когнитивтік даму әртүрлі мәдениеттер арасында ерекшелену мүмкіндігін ұсынды. Батыс мәдениетіндегі даму үрдісі, мысалы, Шығыс мәдениетінен өзгеше болуы мүмкін.

Проксималды даму аймағы

Социомәдени теорияның маңызды тұжырымдамасы проксималды даму аймағы ретінде белгілі.

Выготскийдің айтуынша, «проксималды даму аймағы» тәуелсіз мәселені шешу және ересек адамның басшылығымен проблемаларды шешу арқылы немесе әлдеқайда қабілетті құрбыларымен бірлесіп жұмыс істеу арқылы анықталған даму деңгейі арасындағы айырмашылық ».

Шын мәнінде, ол адам өз білімі мен дағдыларын әлі де түсіне алмайды және өз бетімен орындауға қабілетті емес, бірақ басшылықпен білім ала алады. Балалар өздерінің дағдылары мен білімін кеңейтуге мүмкіндік берсе, жиі олардан әлдеқайда озық болған адамды байқап, проксимальді дамудың осы аймағын біртіндеп кеңейте алады.

3.Өзін-өзі басқару.

Дамудың жақын арадағы аймағы – оқушы тапсырманы өз бетінше орындай алмаса да, кішігірім көмек арқылы орындаумен сипатталады.