Оқытушының жетекшілігімен студенттердің өз бетінше атқаратын жұмысына арналған әдістемелік нұсқаулық Тақырып №1: «Физиологиялық зерттеудің әдістері. Қозғыш тіндердің тітіркендіру әдістері. Қозғыш тіндердің физиологиясы
жүктеу/скачать 82,19 Kb.
|
1-ші осөж 2018
- Бұл бет үшін навигация:
- Тақырып № 1: «Физиологиялық зерттеудің әдістері. Қозғыш тіндердің тітіркендіру әдістері. Қозғыш тіндердің физиологиясы.Қозғыштықтың параметрлері»
- Тіршіліктің жасушалық негіздері, диагностикасы және емдеуі
- Тақырыбы: «Физиологиялық зерттеудің әдістері. Қозғыш тіндердің тітіркендіру әдістері.Қозғыш тіндердің физиологиясы.Қозғыштықтың параметрлері».
- Оқыту міндеттері
- Білім беру және оқытудың әдістері
- Тапсырма 1.Физиологиялық қажетті құрылғылар Мақсаты
- Тапсырма 2. Физиологиялық құрал жабдықтармен жумыс істегенде сақталатын қауіпсіздік техникасы Жұмыс мақсаты
- Керек құрал жабдықтар
- Жұмыс 1. Бұлшықет нерв жүйесі препаратын дайындау Жұмыс мақсаты
- Жұмыс 2. Қозу табалдырығын анықтау. Бұлшық және жуйкенің қозғыштығын салыстыру.
- Жұмыс 3. «Күш - уақыт» қисығын зерттеу
- Әдебиеттер Негізгі
- Тексеру:(сұрақтар,тессттер,тапсырмалар және т.б) Тақырып сұрақтары
| ҚММУ Ф 4/3-06/5
ҚММУ БЕ 4/5 Қарағанды мемлекеттік медицина университеті Морфология және физиология кафедарсы Оқытушының жетекшілігімен студенттердің өз бетінше атқаратын жұмысына арналған әдістемелік нұсқаулық Тақырып № 1: «Физиологиялық зерттеудің әдістері. Қозғыш тіндердің тітіркендіру әдістері. Қозғыш тіндердің физиологиясы.Қозғыштықтың параметрлері» Модуль: Тіршіліктің жасушалық негіздері, диагностикасы және емдеуі Пән RFF 2207- «Физиологиялық қызметтердің реттелуі» Блок: Физиология – 1 Мамандығы: 5В130100 «Жалпы медицина» Курс: 2 Құрастырушы: аға оқытушысы Н.В.Гитенис Аударған: оқытушы Сарсембаева Ш.Ш. Қарағанды 2018 Кафедра мәжілісінде талқыланып және бекітілген № 1 хаттама 03.09.2018 ж. Кафедрасының меңгерушісі, м.ғ.к., доцент Н.Н.Наурызов
Мақсаты: Өзіндік ізденіс барысында физиологиялық шығу тарихымен таныстығын көрсете білу, физиологиялық зерттеу құрылғыларына сиппаттама беру, құрылғыларда жұмыс істеу барысында техника қауіпсіздігін қатаң сақтау, қоздырғыш материалдарға сиппаттама беру, қоздырғыштығын сипаттау тез қозғыш материалдардың айырмашылығы мен ара қашықтығын салыстыру барысында зерттеу әдістерін қолдану. Оқыту міндеттері: Тақырыптың теориялық сұрақтарын меңгеру, жұмыс орындауда және алынған нәтижелерді талдау тәжірибесінде берілген білімді қолдану. Жұмысты орындау кезінде ғылыми-зерттеу құзыреттілігін қалыптастыруды жалғастыру. Білім беру және оқытудың әдістері: шағын топтар, тәжірибелік жұмыстарды орындау, пікір таластыру, тест жазу. Тақырып бойынша тапсырмалар: дәптерлеріңізге сабақ барысында істелінген жұмыстарыңызды талдап, сызбалардың суретін салып, алынған нәтижелерді талдап, қорытынды жазыңыз. Тапсырма 1.Физиологиялық қажетті құрылғылар Мақсаты: Физиологиялық қондырғылармен танысу Жұмысқа қажетті құрал жабдықтар:Физиологиялық құрылғы инструкциясы,схемасы,плакаттар,электростимулятор,кимограф,осциллограф,электроэнцефалограф,электрокардиограф,миограф. Жұмыс барысы:Электростимулятор импульсі тіннің астан-кестен болуының уйлесімді болу шарттары жәнеәсіресе ұзағынан қамсыздандыру.Импульстін жиілігін бір герцтен бірнеше жүз герцке дейін өзгертуге болады. Импулстік стимулятордан басқа фоностимуляторды да физиологиялық зерттеулерге қолдануға болады.Фотостимуляторлар-жарықтық дыбыс ал фоностимулятор-дыбыстық сигнал болып шығады. Кимограф-жазу-сызудың тіркеуі және физиологиялық үрдістері үшін арнаулы құрылғы. Миограф-миограмманы қолдану үшін қолданады Осциллографф жеке және дербес электр процесстерін бақылау және тіркеу үшін қолданылады. Сыртқы және ішкі мушелердің электр импульстерінің көмегінің нәтижесінде пайда болған қабылдағыш деп аталады.Электр схемаларды жасау барысында бұл құрылғылар дыбыстарды,эквивалленттік дыбыстарды қабылдап және жазып тіркеуге де алынды-регистраторлар арқылы. Дыбыс ырғағын электр сигналдарын қабылдау көлемін реттеу үшін реттегішті қолданады.Реттегіштерді қолдану барысында тиімді электрокардиографты жинақтап шықты.Тіркейтін құралдар заманға сай курделі болып келеді.Олардың көбісі бір уақыттын ішінде бірнеше процессерді тіркейді.Олардың өзіндік кушейткіштері бар,уақыттық калибатор жане кушейткіштер,механикалық система қағаз ленталар және кинотаспаларды тарту үшін,оптикалық система суретке түсу үшін және т.б Электрокардиограф компьютерлік <<Поли-Спектр-8/ЕХ>>ол 8 каналды ЭКГ және дем алуға арналған.Сигналдарды тіркеу кезінде мәлімметтер сымсыз канал арқылы беріледі. Компьютерлік комплекс<<Нейрон-Спектр1>>бул электрокардиограмманы тіркеуге арналған,длиннолатентных вызванных потенциалов мозга в любом неэкранированном помещении. Компьютерлік комплекс <<Рограф Мицар>>бұл реограмманы тіркеу үшін қолданады. Өлшеуші және тіркеуші аппаратураларын жандандыру,әр түрлі системаларды кұрастыру,электрикалык еместі электрикалыққа ауыстыру ,Жана физиологиялық әдістердің обектівті тіркеулерін жандандыру. Спирометр-спирограф "Спиро С-100"сыртқы тыныс алудың тыныштық жағдайда және функцияналды пробада,куш түсірген кезде тексеруге арналған. Физиологияда организмге косымша приборлар қолданылады(ультрадыбысты немесе электромагнитті толқын,жоғарытолқынды электрикалык тербеліс т.б) Бұндай жагдайда өзгерген параметрлердің үлкендігін жазады,олар физологиялықфункцияларды өзгертеді Жұмыстын қортындысын жазыңдар. Электростимуляторды дәптерге алындар. Тапсырма 2. Физиологиялық құрал жабдықтармен жумыс істегенде сақталатын қауіпсіздік техникасы Жұмыс мақсаты: физиологиялық құрал жабдықтармен жұмы істегендегі сақталатын жұмыс қауіпсіздігімен танысу. Керек құрал жабдықтар: қауіпсіздік техникасының ережесі Негізгі қағидалар: Электроприборларды қоспас бұрын құралдар токтын кушіне сәйкес келетінін алдын ала тексеріп көру керек Міндетті түрде сымдары шығып кетпеген сонымен қатар бүтін болуы керек Қоспаларды қоспас бұрын оларда <<өшіру>>деген тетігі болуы керек Тумблерды қосқан кезінде оларға токтын барып жатқанын тексеру керек Жұмыс барысында құралдардың қауіпті түбірін ұстамауға тырысу керек Жұмыс барысында бір уақыттын ішінде темір жеріне және су қубырына қыздырғыш батареясына жақындауға болмайды Жумысты біткен кезде бірінші тумблерды өшіру керек сосын барып сымын өшіру керек /керсінше емес/ Панелдерін алуға және онемен жөндеу жұмыстарын жасауға тыйым салынады Жұмыс нәтижесі және оны безендіру. Негізгі қағидаларды яғни қауіпсіздік ережесін жазу. Қауіпсіздік ережесі оқу құралына қол қою керек. Жұмыс 1. Бұлшықет нерв жүйесі препаратын дайындау Жұмыс мақсаты: жансыздандыруды уйрену,жуйке ет нервін дайындау Керек құрал жабдықтар: құрбақа, операцияға арналған үстел, салфеткалар, керек инструмменттер яғни( ұзын тік ұзындығы 12 см болатын қайшы ,өткір пышақ,анатомиялық үлкен пышақ,түбі кіші пинцет,ине,жұқа қолшатыр)мақта,салфеткалар,0,65 пайыздық қайнатылған тұз,эфир,Петри кесесі,фиксацияға арналған туйреуіш. Жұмыс барысы. Жуйке-ет препаратын дайындау барысы. Бұлшық ет нерв жуйесін дайындау кезеңдері Бақалық қозғалыссыздығы Қуыстың сойылуы және ішкі мушелердің сыпырылып тасталуы Бақаның омыртқа белінің бөлігінің жәнежоғарғы жағының алынуы Артқы табанының терісінің сыпырылуы Құйымшақ бөлігінің кесілуі Омыртқаның көлдеңнен жаруы Құйымшақ жуйкенің бул дейін ойық жасалуы Төменгі үштік асық жілікке дейін бауыздалуы Бұлшық етті булау арқылы бір жақпен жуйкесіне отаның жасалуы Изоляция кезінде құрбақа денесі фунциональді әрекетін біраз уакытқа дейін жұмыс жасап тұрады, егер физиологиялық ерітіндіге салып алса. Жұмыстың қорытындысын рәсімдеу: құрбақаның балтыр бұлшықетінің жуйке-бұлшықет препаратының суретін салу. Жұмыс 2. Қозу табалдырығын анықтау. Бұлшық және жуйкенің қозғыштығын салыстыру. Жұмыстың мақсаты: жүйкенің және бұлшықеттің қозу табалдырығын анықтау Құрал-жабдықтар: жуйке - бұлшықет препараты, электростимулятор, ас тұзы ерітіндісі (NaCl),пипетка Жұмыс барысы:Дайын бұлшық-жуйке препаратын ота жасайтын үстел немесе миографқа бекітеді,электростимулятормен жұмыс жасауға дайындау. Тікелей емес электрод электростимулятор жүйке жуйесін қоздырады.Тумблердің тоқ амплитуда 0,01 қалыпты қозу.Реттеу амплитуданың ручкасының 0 де қоздырады жиілік 1 Гц.Электростимуляторды қосу арқылы қолдың толық реттеу амплитудасының тоқтың күшін жоғарлатады.Электродты реакция болмаған кезде түседі және амплитуданы көтереді,қоздыру жолының анықтау жүйкенің минимальді қысқыруы. Тікелей электродты қоздыру арқылы булшық етке барады.Қайта қосу арқылы тумблерді 0,1 қалыпта жоғарлатады стимуль күшін қоздыру жалпы арқылы анықтау Жұмыс нәтижесі және оны безендіру: тура және жанама тітіркендіргіш әсерінің сызбасын салыңыз. Қорытынды: Алынған нәтижелерді салыстырыңыздар, жүйке және бұлшық ет талшықтарының қозғыштығы жайлы қорытынды жазыңыз. Жұмыс 3. «Күш - уақыт» қисығын зерттеу Жұмыс мақсаты: қозғыш тіндердің жауап қайтару реакциясына қоздыру күші мен әсер ету уақытының тәуелділігін зерттеу. Жұмысқа қажетті құрал жабдықтар: атластағы «Күш - уақыт» қисық сызығы Жұмыс барысы: қисық сызықты оқып білу, дәптерге сызып алу. 
Жұмыс нәтижесі және оны безендіру: қисықтың параметрлерін белгілеп көрсетіңіз (реобаза, хронаксия, пайдалы уақыт). Қорытынды: Алынған нәтижелерді салыстырып қорытынды жасаңыздар қозғыш тіндердің жауа реакциясының тітіркендіргіштердің күші мен уақытына байланысты. Әдебиеттер Негізгі: Косицкий Г. И. Аударған: Миндубаева Ф. А. Адам физиологиясы: оқулық / ред. Г. И. Косицкий, пер., жауап. ред. Ф. А. Миндубаева. - Алматы: Эверо, 1 том. - 2015. - 294 б Сәтбаева Х.К. Адам физиологиясы : оқулық / Х. Қ. Сәтбаева, А. А. Өтепбергенов, Ж. Б. Нілдібаева. - 2-ші бас., эҝз. ж.толық. - Алматы : Эверо, 2011. - 663 с. Судаков К. В. Аударған: Миндубаева Ф. А. Қалыпты физиология: оқулық / ҚММУ; ред. - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2015. - 864 б.: сур. Судаков., Аударған: Қанқожа М.Қ. Адам физиологиясы. Динамикалық сызбалар атласы : оқу құралы / К. В. Судаков [и др.] ; ред. К. В.. - М. : ГЭОТАР-Медиа, 2014. - 464 б: сур. Қосымша: Сәтбаева Х.К. Адам физиологиясы : оқулық / Х. Қ. Сәтбаева, А. А. Өтепбергенов, Ж. Б. Нілдібаева. - 2-ші бас., эҝз. ж.толық. - Алматы : Эверо, 2010. - 663 с. Тексеру:(сұрақтар,тессттер,тапсырмалар және т.б) Тақырып сұрақтары Физиология және оның медициналық білім жүйесіндегі рөлі, физиологиялық зерттеу әдістерінің жетілу тарихы Физиологияның жетілу сатысы. Қазақстандағы физиология ғылымының жетілуі Деклорациялық негізгі нұсқаулары ВОЗ - жануарлаға жасалған сараптама Физиологиялық аппараттар.Физиологиялық приборлардың жұмыс істеу қағидалары Физиологиялық аппапаттарда жұмыс істегенде қолданылатын қауіпсіздік ережелері Қоздырғыш туралы түсінік Тітіркендіргіштер туралы түсінігіңіз.Тітіркендіргіштердің түрлері. Электр қоздырғыштарының ерекшіліктерітсыз Биологиялық маңызына қарай тітіркендіргіштердің классиффикациясы(адекватты-сай және адекватсыз-сай емес тітіркендіргіштер). Тітіркендіру табалдырығы туралы түсінігіңіз. Табалдырық,табалдырық асты,табалдырық үсті тітіркендіргіш. Тура және жанама тітіркендіргіш әдісі Қозғыш тіндердің физиологиялық қасиеттері: Тітіркендіргіштік Қозғыштық Өткізгіштік Лабильділік Рефрактерлік Автоматия Жиырылғыштық
Қозғыш тіндердің тітіркендіру заңдары Күш заңы Бәрі немесе ештеңе емес заңы Күш-уақыт заңы Градиент заңы.Аккомодация. Қозғыштықтың параметрлері Қозу табалдырығы (реобаза) Пайдалы уақыт Хронаксия Рефрактерлік кезеңнің ұзақтығы Лабильділік
Экспериментші зерттеу обьектісінің түрлі климат жағдайларымен реакцияға тускенденендей өзгеріс болуын бақылауда ұстауы тиіс оны жатқа білі керек.Алдындағы зерттеу есебін орындай отырып қандай құрылғыны қолданар еді? Зертханада электр процестерінің обьектілерінің қабылдауы мен тіркеуі зерттелуде.Қандай құрылғыны қолданады? Алғашқы физиологиялық денелердің жаратылысы мен системалық жүйенің оқытылуы жасырын түрде анықталады. Осы жағдайға байланысты игеру үшін физиологтар қандай тиімді байланысты тәсіл қолдануға тиіс боды? Тест сұрақтары (мысал) Қандай аспатар тірі тіндерде қадағалау және біртектес мерзімді электр үрдісін тіркеу үшін қолданады? осциллографтар кимографтар аудиометр спирометр пневмографы 2. Қандай аспап тіннің қозғыштығын байқау үшін қолданылады? пневмограф электростимулятор реограф аудиометр гнатодинамометр 3.Қоздырғыш тіндер түрін ата? жуйке, шеміршек,жалғастырушы б.ет,эпителалды,глияаьная жуйке,б.е.,темірлі темірлі,суйектік,шеміршектік шеміршектік,суйектік,б.ет жүктеу/скачать 82,19 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|