Оқытушының жетекшілігімен студенттің өзіндік жұмысы (ожсөЖ) – 45 сағат
Тақырып: ХХ ғасырдың 40-90 жылдары Қазақтандағы педагогиалық теорияның дамуының негізгі мәселелері
жүктеу/скачать 2,88 Mb.
|
| Тақырып: ХХ ғасырдың 40-90 жылдары Қазақтандағы педагогиалық теорияның дамуының негізгі мәселелері.
Дәрістің мазмұны: Ә.Сембаевтың педагогикалық мұрасы Қ.Бержановтың педагогикалық мұрасы Н.Д.Хмельдің педагогикалық ойлары Сембаев Әбдіхамит Ібнияұлы – қазақ мектебінің тарихын тұңғыш зерттеген ғалым (1905-1989жж) 1905 жылы Жезқазған облысы, Шет ауданында, Қарабұлақ аулында туған. 1931 жылы Абай атындағы Қазақтың Мемлекеттік Педагогикалық институтының химия факультетің бітірді. Педагогикалық жұмысты 1925 жылы мектепте мұғалімдіктен бастады. Одан кейінгі жылдары қазақ ССР Оқу Министрлігінің әдіскері, Қазақтың ауыл шаруашылық институтының оқытушысы, әрі директоры болды.Қазақ ССР-ы Оқу Министрі, Әл-Фараби атындағы Ұлттық университетінің кафедра меңгерушісі және проректоры қызметін атқарды. Қазақ ССР Оқу Министрлігі жанындағы Алтынсарин атындағы педагогикалық ғылыми-зерттеу институтының директоры және институт жанындағы үйлестіру Кеңесінің меңгерушісі болды. 1966 жылы Ғылым докторы дәрежесін,1967 жылы профессор атағын алды. Ол ССР Педагогикалық ғылымдар академиясының мүше-корреспонденті болып сайланды. Сембаев Ә.І. Қазақ Совет мектебінің қалыптасуын зерттеуге үлкен еңбек сіңірген ғалым. Оның 30-дан астам ғылыми еңбегі жарық көрді. Ол үлкен қоғам қайраткерлері бола жүріп,Қазақстандағы педагогика ғылымының өркендеп өсуіне қазақ-ұйғыр, орыс-қазақ мектептеріне байланысты К.Д.Ушинскийдің,Н.К.Крупскаяның пеғдагогикалық мұраларын жан-жақты зерттеген ғалым. 2. Педагогика ғылымының докторы, профессор Қ.Бержанов артына үлкен педагогикалық мұра қалдырған,Қазақстандағы педагогика ғылымының дамуына қосқан өзіндік үлесі бар көрнекті ғалым. 1947жылы Абай атындағы Қазақ педагогика институтының тарих факультетін бітірісімен институт қабырғасындағы қоғамдық және педагогикалық іске қызу араласып, студенттерге тәлім-тәрбие береді. Кейіннен Қазақ мемлекеттік қыздар педагогика институтында проректор әрі педагогика және психология кафедрасының меңгерушісі болып қызмет атқарған ол 1967 жылдан өмірінің соңына дейін Әл-Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің педагогика және психология кафедрасының меңгерушісі болды. Қ.Бержанов бірнеше оқулық пен монографиялық еңбектің, 200-ге тарта мақаланың авторы. Оның бірі «Қазақстан мұғалімдерінің (1917-1941) қоғамдық және мәдени ағартушылық ісі тарихынан» атты монографиясы Қазақстандағы тұңғыш жазылған еңбектерінің қатарынан орын алады. Ғалым туындыранының негізгі өзегінің педагогика тарихының мәселелері болып саналады. Ол оқу ағарту және жалпы мәдениет саласындағы халықтар ынтымағы мен достығын өз еңбегіне ұдайы арқау етіп отырады. Оның «Оқу ағартудағы халықтар достығы» атты ғылыми педагогикалық туындысы осы тұрғыда жазылған маңызды еңбек. Ол 19 ғасырдың бірінші ширегінде орыс-қазақ қатынастарын даму тарихында Қазақстанның ағарту ісімен мәдениетіне оның тарихы мен табиғы байлықтарын зерттеуге ықпал етіп, белгілі із қалдырғандар - декабристердің Қазақстан жерінде зор маңызы бар деген тұжырымға келеді. Орыс мәдениеті мен оқу ағарту ісінің Қазақстанның оқу ағарту ісіне тигізген тағы бір ықпалы ұйымдастырылған кадет корпустары. Сонымен бірге, Россияның ұлт аймақтарында, соның ішінде Қазақстанда орыс білімінің таралуына ықпалын тигізген 1789 ж Орынбордағы Меновой двор мешітінің жанынан қазақ баладарына арналған мұсылман мектебінің ашылуы қазақ жастарының орыс тілін үйренудегі алғашқы қадам болғанын баяндайды. Қазақ жерінде тұңғыш ашқан дала қоңырауы атанған Ы.Алтынсаринның ұлы ағартушылар Абай мен Шоқанның орыстың озық мәдениетімен сусындап, оның оқу ағарту саласындағы озық идеаларын қазақ жеріне тұңғыш таратушы екенін түйіндей отырып ол бүгінгі Қазақстан мектептеріндегі үлкен өзгерістер ұлы орыс мәдениеті және орыс-қазақ достығының нәтижесінде қол жеткен теңдесі жоқ табыс екенін дәлелдейді. 3. Надежда Дмитриевна Хмель Украинада, Полтава облысының Варваровка селосында 1928 жылы дүниеге келген. Дидактика саласында белгілі ғалым, ұлағатты ұстаз. 1965 жылы Н.Д.Хмель "Жоғары сынып оқушыларының жан-жақты қызғуын қалыптастырудағы жұмыстар" тақырыбында кандидаттық диссертациясын қорғады, ал 1986 жылы "Мұғалімді кәсіби даярлаудың теориялық негіздері" тақырыбында докторлық диссертациясын қорғады. Кандидаттық диссертациясын көрнекті ғалым, профессор Р.Г. Лембергтің ғылыми жетекшілігімен орындады. Әр түрлі жылдарда оның көптеген еңбектері жарық көрді. "Жоғарғы сынып оқушьшарының мәдени қызығулары" (1964 жыл), "Студенттердің өз бетімен жұмысын ұйымдастыру" (1969 ж), "Педагогикалық мәдениет және педагогикалық шеберлік" (1974ж), "Педагогикалық үрдіс мұғалімнің қызметінің нысаны" (1979 ж), "Мұғалімді кәсіптік даярлаудың теориялық негіздері" (1998 ж), "Педагогика ғылымының әдіснамалық негіздерін магистранттарға арналған арнаулы курстың бағдарламасы, "Теория и технология реализации целостаого педагогического процесса" (учебное пособие, 2002), "Жалпы білім беретін мектептегі педагогикалық үрдіс" (2002). Бүл еңбектердің барлығы да негізгі ойға біріккен мұғалімнің қызметін жетілдірудің теориялық және практикалық негіздері туралы ізденістері. Педагогика ғылымдарының докторы, профессор Н.Д.Хмельдің ғылыми ізденістерінің негізгі бағыттары мектеп пен жоғары оқу орнының тұтас педагогикалық үрдісінің ерекшеліктері мен оны іске асыруға педагогтың даярлығының мазмұны арасыңдағы өзара байланысын анықтау. Бұл мәселе және оның жекеленген қырлары Н.Д.Хмельдің басшылығымен орындалған жұмыстарда өз шешімін тапты. Бүгін де бұл — 60-тан астам каңдидаттық, және докторлық диссертациялар және ондаған зерттеуші жатқан жұмыстар. Бұл жұмыстардың барлығы да мұғалімді кәсіби даярлаудың әртүрлі аспектілеріне байланысты тақырыптарға арналған. Зерттеу міндеттерін шешуге шығармашылықпен қарау және ғылыми-педагогикалық жұртшылықтың тарапынан өз бағасын алуы 1976 жылы профессор Н.Д.Хмельдің жетекшілігімен кафедрада "Жоғары педагогикалық оқу орындарында оқу-тәрбие үрдісінің ғылыми негіздері" атты зертхананы ұйымдастыруға негіз болды. Н.Д.Хмельдің 5 монография, 150 ден астам ғылыми еңбегі жарық көрді. Көп жылдар диссертациялық кеңестің ғалым-хатшысы, докторлық кеңестің мүшесі, кейін төрайымы болды. Республикада педагогика ғылымын дамытудаға қызметі мен белсенді шығармашылық ғылыми-зерттеу жұмыстары үшін "Қазақстан Республикасыңда педагогика ғылымын дамытуда ерекше еңбегі үшін" белгілерімен марапатталды. № 27дәріс жүктеу/скачать 2,88 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|