Қожаберген Сабира мфпко-301 тобы Академиялық жазу пәні 8 апта, қосымша тест тапсырмалары Рефлекция
жүктеу/скачать 23 Kb.
|
Қожаберген Сабира 8 апта СРС СРСП
- Бұл бет үшін навигация:
- Педагогикада математикалық модельдеу әдістерін қолдану салалары
| Модельдердің классификациясы
Модельдерді әртүрлі критерийлер бойынша жіктеуге болады. Мысалы, шешілетін мәселелердің сипаты бойынша модельдерді функционалдық және құрылымдық деп бөлуге болады. Бірінші жағдайда құбылысты немесе объектіні сипаттайтын барлық шамалар сандық түрде көрсетіледі. Бұл жағдайда олардың кейбіреулері тәуелсіз айнымалылар ретінде, ал басқалары осы шамалардың функциялары ретінде қарастырылады. Математикалық модель әдетте қарастырылып отырған шамалар арасындағы сандық байланыстарды орнататын әртүрлі типтегі (дифференциалдық, алгебралық және т.б.) теңдеулер жүйесі болып табылады. Екінші жағдайда модель жеке бөліктерден тұратын күрделі объектінің құрылымын сипаттайды, олардың арасында белгілі бір байланыстар бар. Әдетте бұл байланыстарды сандық түрде анықтау мүмкін емес. Мұндай модельдерді құру үшін графикалық теорияны қолдану ыңғайлы. График - жазықтықтағы немесе кеңістіктегінүктелердің (төбелердің) жиынын бейнелейтін, олардың кейбіреулері түзулер (жеттер) арқылы қосылған математикалық объект. Бастапқы деректер мен нәтижелердің сипатына қарай болжау модельдерін детерминирленген және ықтималдық-статистикалық деп бөлуге болады. Бірінші типтегі модельдер нақты, бір мәнді болжамдар жасайды. Екінші типті модельдер статистикалық ақпаратқа негізделген, ал олардың көмегімен алынған болжамдар ықтималдық сипатқа ие. Педагогикадағы математикалық модельдеу туралы айтқанда, біз математикалық модельдер арқылы педагогикалық құбылыстар мен процестердің қасиеттері мен заңдылықтарын сандық және құрылымдық зерттеу және сипаттау әдісін түсінеміз. Педагогикада математикалық модельдеу әдістерін қолдану салалары Математикалық модельдеу әдістері Қолдану саласы Ықтималдық әдістер Педагогикалық процестердің екіұштылығы кездейсоқ (ықтималдық) сипат беретін жеке педагогикалық құбылыстардың спецификалық қасиеттері мен байланыстары Графикалық әдістер құрылымы бар педагогикалық объектілер (бұл формада сыртқы түрі де, түрі де педагогикалық объектінің мінез-құлқын модельдеуге болады) Алгебралық әдістер Ақпараттың үлкен көлемін ресімдеу қажет педагогикалық процестер Сызықтық бағдарламалау әдістері Таңдалған шешімдердің кез келгенінің нәтижесін бірмәнді сандық бағалау (бағалау) мүмкін болатын жағдайларда қолданылады.Ойын теориясы әдістері әрбір таңдалған әрекет белгілі ықтималдықпен әртүрлі жағдайларда әртүрлі нәтиже бере алатын педагогикалық процестер Оқытуда математикалық модельдеу әдістерін қолданудың жалпыланған алгоритмі келесі кезеңдерді қамтиды: оқу үрдісі элементтерінің моделін құру; үлгімен тәжірибе жасау; алынған нәтижелерді дидактика тілінде интерпретациялау және модель қасиеттері туралы қорытындының объектінің қасиеттері туралы тұжырымға сәйкестігін белгілеу. Педагогиканың пәндік саласын формализациялауға байланысты мәселелерді қарастыру математикалық модельдеудің жалпы кезеңдері негізінде мүмкін болады. Графикалық модельдеу шеңберінде мұғалімдердің ғылыми-зерттеу іс-әрекетін ұйымдастырудың тәсілдері әзірленді: оқулықты толықтыққа зерделеу, анықтамалық сипаттағы оқулықтарды әзірлеу, әртүрлі оқулықтар мен сөздіктерді пайдалана отырып, оқыту моделін құру, сонымен қатар топтық оқытуға байланысты алгоритмдер. Жоғарыда аталған алгоритмдердің барлығы әмбебап, яғни. мұғалімнің қандай пәндік саламен жұмыс істейтініне байланысты емес, бұл олардың негізінде құрастырылған үлгілердің әмбебаптығынан туындайды. Демек, тарихи тәжірибені жалпылау және математикалық модельдеу әдістерін педагогика ғылымында қолдану, педагогикада қолданылатын математикалық модельдеу әдістерін классификациялау, оқу процесінде математикалық модельдердің қызметін сипаттау оқу процесінде математикалық модельдеу әдістерін қолданудың тиімділігін көрсетеді. Танымдық процестің мәні – оқушының зерттейтін объектінің бейнесін құрастыру. Құрылымдық немесе функционалдық модельдерді пайдалана отырып, оның негізгі қасиеттері мен қатынастары бар мұндай кескінді математикалық түрде түсіру ыңғайлырақ. Құрылымдық (метрикалық емес) модельдер шамалар арасындағы таза сандық тәуелділікті көрсетпейді, бірақ олардың арасындағы әртүрлі құрылымдық қатынастарды (құндылықтар немесе мотивтер иерархиясы, әлеуметтік топтағы артықшылықтар және т.б.) қамтиды. Дидактикада олар оқу процесінің құрылымдарын (оқу материалының логикалық құрылымы, оқушылардың танымдық әрекетінің құрылымдары, сабақтың дидактикалық құрылымдары және т.б.) талдау үшін қолданылады. Функционалды (метрикалық) модельдер зерттелетін процестердің динамикасын сипаттау және оларда болып жатқан өзгерістерді болжау үшін қолданылады. Мұндай модельдер болжамдық (тренд) модельдер деп аталады. Олар функциялардың көмегімен шамалар арасындағы әртүрлі қатынастарды сипаттайды және жүйелердің құрылымын емес, олардың мінез-құлқының сипатын зерттеуге арналған. Математикалық модельдер әртүрлі педагогикалық мәселелерді шешуге көмектесетін көп функциялы дидактикалық құрал болып табылады. Математикалық модельдерді пайдалану тек оқу ғана емес, сонымен қатар дамытушы дидактикалық мақсаттарға жетуге ықпал етеді. Бұл оқу пәнінің нақты мазмұнымен байланысты модельдер оны жанды және анық беруге көмектесетінін, ғылыми пайымдаудың қатаңдығын зерттелетін процестер мен құбылыстардың құрылымдарын ғылыми талдаумен үйлестіретінін көрсетеді. Оқыту процесінің заңдылықтарының үлгілері оның табыстылығын анықтайтын әртүрлі факторлардың әсер ету дәрежесін ескере отырып, оқушылардың танымдық іс-әрекетін басқаруға мүмкіндік береді. Тұжырым Осы зерттеудің нәтижелеріне сүйене отырып, келесі қорытындыларды жасауға болады: Педагогикаға математикалық модельдер мен әдістерді енгізу білім беру жүйесінің ерекшеліктерін ескере отырып, гуманизм және технология принциптеріне негізделуі керек. Математикалық әдістер білім сапасын арттырудың шарты болып табылады. Педагогикалық іс-әрекетте олар ең маңызды функцияларды орындай алады: пәнаралық, коррекциялық, диагностикалық, болжамдық, бақылау, басқару және т.б. Математикалық әдістерді қолданудағы ғылыми көзқарас нақты негіздеуді және оларды білім беру жүйесіне қосудың тиімді жолдарын іздеуді талап етеді. Ақпараттық-математикалық модельдеудің зерттелетін алгоритмі білім беру ақпаратының әлеуетін оңтайлы пайдалануға мүмкіндік береді және студенттерде оны тұлға дамуының ерекше элементі ретінде қабылдауға негізделген ақпаратқа деген жаңа көзқарасты қалыптастыруға мүмкіндік береді. Педагогикада математикалық модельді пайдалану жүйесін бағдарламалық және әдістемелік қамтамасыз ету рөлін математикалық-педагогикалық әдістеме атқара алады. Осылайша, зерттеу алдағы уақыттағы зерттеулердің келешегін белгілеуге мүмкіндік береді: тұлғаның дамуы мен өзін-өзі дамыту мүддесінде білім беру үдерісінің сапасын арттырудың заманауи математикалық технологияларын әзірлеу; қазіргі білім беру жүйесінде математикалық модельдерді қолдану саласында мұғалімнің математикалық мәдениетін қалыптастырудың әдістемелік негіздерін зерттеу. жүктеу/скачать 23 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|