«Қолданбалы биология және топырақтану негіздері»

проценті, біраз кҥн сақтаған соң 99 проценттейі піседі. Жақсы сақталады. Әр 
тҥрлі ауруға тӛзімді. Бір жылдық дақыл ретінде ӛсіріледі. 
Майда, қара тҧқымдылар қатарына жатады. Тҧқым, бір жағына қарай 
имектеу, қара тҥсті. Сыртында 2-3-ке дейін сызықты қырлары болады. Бір 
тҧқымның орташа ҧзындығы 2-3 милиметр, ені 1-1,5 милиметр. Пиязшық 
сапалылығы 5 балл. Қазақстанның Кӛкшетау, Павлодар, Солтҥстік Қазақстан, 
Ақмола, Шымкент және Қарағандыда басқа барлық облыстарында 
аудандастырылған. 
Ялтын жергіліктісі
. 
Қырым облысында шығарылған сорт. Орташа 
мерзімде піседі, жаппай кӛктегеннен, сабағы қурағанға дейін 88-106 кҥн ӛтеді. 
Пиязшығы сопақша сҥйірленіп біткен. Қураған қабыршағы жҧқа, аздап 
жуашығын кӛмкеріп тҧрады, тҥсі кӛк. Сулы қабыршағы ақ, ал эпидермісі кӛк 
тҥсті, дәмі тәтті. Нашар сақталады., жапырағы аздап «ақ ҧнтақ» ауруына 
шалдығыды. Жинар алдында пиязшығының 37 проценттейі, біраз кҥн сақтаған 
соң 92 проценттейі піседі. Пиязшығының сапалылығы 4 баллға тең. Алматы, 
Атырау, Қарағанды және Семей облыстарында аудандастырылған. 
Покровский местный.
Қырғыз елінде шығарылған сорт. Жаппай кӛктеп, 
қурап жапырылғанша 120-136 кҥн ӛтеді. Пиязшығы домалақ, сопақша келген, 
қабыршағы сары тҥсті. Бір ҧялы, орташа салмағы 72 грамм, жинар алдында 90 
проценттейі, біраз кҥн сақтаған соң 97 проценттейі піседі. Пиязшықтың 
сапалығы 4 балға тең. 
Майда тұқымды.
Сыртқы тҥсі қоңыр, 4-5 қыры болады. Екі жақ шеті 
шығыңқы, имектеу келген, суға немесе егістік жердегі топырақта 24-32 сағат 
ішінде бӛртіп, сыртқы қабығы оңай алынады. Әр тҥрлі ауруға тӛзімді, жақсы 
сақталады. Бір гектардан орташа тҥсімі 310-485 центнер. 
Бессоновский местный
.
Пенза облысындағы бҧрынға Бессонов 
ауданында шығарылған сорт. Ерте піседі, себілуінен сабағы қурап 
жапырылғанға дейін 68-92 кҥндей ӛтеді. Пиязшығы сопақ және домалақтау 
келген. Қураған қабықшағы сары, балғын қабыршағы ақ тҥсті келеді, дәмі ащы. 
Пиязшығының орташа салмағы 28,3 грамм. Жинар алданда пиязшығының 79 
процентейі біраз кҥн ӛткен соң 96,5 проценттейі піседі. Мҧны сабағын кӛктей 
пайдалану ҥшін ӛсіреді. 
Тҧқымы майда, сыртқы тҥрі қара, сопақша пішінді, сыртында 3-5-ке 
дейін сызықшалы майда қырлары болады. Суда басқа тҧқымдарға қарағанда 
18-20 сағаттың ішінде бӛртіп, піседі. Пиязшығының формасы жалпақ және 
далалық – жалпақ, индекс 0,6-0,7 қҧрғақ қабықшалардың тҥсі сары немесе 
қызғылт-сары, шырындының тҥсі – ақ. Тез ӛсетін сорт, вегетациондық 
периодта 80-95 кҥн ішінде пиязшығы дамиды. 
Әр гектардан орта есеппен 142-162,5 центнер ӛнім алуға болады. 
Кӛкшетау, Қостанай, Павлодар, Ақтӛбе, Шығыс Қазақстан, Орал, Қарағанды, 
Семей облыстарында аудандастырылған.
Стрегунов местный
. Курск облысында шығарылған сорт, орташа 
мерзімде піседі. Себілуінен сабағы қурап жапырылғанға дейін 69-100 кҥндей 
ӛтеді. Пиязшығы домалақ, тҥп жағы сҥйір келеді. Қураған қабыршағы ақшыл 

сары тҥсті, балғын қабыршағы ақ тҥсті. Пиязшығы бір ҧялы, орташа салмағы 
50-70 грамм, дәмі ащы, тасымалдауға және сақталуға жақсы. Жинар алдында 
пиязшығының 56 проценттейі, біраз кҥн ӛткен соң 89 проценттейі піседі. 
Майда тҧқымды қара тҥсті сыртында 2-3-ке дейін сызықты қыры болады. 
Топырақ ішіндегі ылғалда немесе суда 14-16 сағатта бӛртіп тҧқымдары ісінеді. 
Пиязшығының сапалығы жағынан 5 балл, әр гектардан орташа тҥсімі 141-
155,4 центнер. Павлодар, Ақмола, Ақтӛбе, Шығыс Қазақстан, Орал және 
Қарағанды облыстарында аудандастырылған.
 

жүктеу/скачать 3,34 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: