ТҰЛҒА ДЕНСАУЛЫҒЫНЫҢ ПСИХОЛОГИЯСЫ

ТҰЛҒА ДЕНСАУЛЫҒЫНЫҢ ПСИХОЛОГИЯСЫ

1. 
   Денсаулық психологиясы - адамның социумда толыққанды жұмыс істеуі үшін қажетті жаңа ғылыми ұғым ретінде.
   
2. 
   Психологиялық денсаулықтың негізгі сипаттамалары. 3.Психологиялық денсаулықтың басты критерийлері.
   

Денсаулық психологиясын отандық психологияда жаңа және дербес ғылым саласы ретінде енді ғана қалыптасып келеді. Бірақ негізгі мәселе ретінде тұлғаның психологиялық денсаулығы мәселесі ғалымдардың қызығушылығын ертеден-ақ туғызды.

• 
  денсаулық психологиясының негізгі ұғымдарын анықтау;
  
• 
  психикалық және әлеуметтік денсаулық белгілерін (критерилерін) жүйелеу;
  
• 
  психикалық және әлеуметтік денсаулықты диагностикалау, бағалау мен өзін-өзібағалау әдістері;
  
• 
  денсаулықты және аурудың алғашқы кезеңдерін өз бетінше анықтауға мүмкіндік беретін қарапайым және қол жетімді тестерді жасау;
  
• 
  салауатты өмір салтының факторлары (денсаулықы қалыптастыру, сақтау және нығайту);
  
• 
  денсаулыққа деген қатынасқа әсер ететін факторларды зерттеу;
  
• 
  дұрыс мінез-құлықтың психологиялық механизмдері;
  
• 
  денсаулықтың ішкі бейнесін қалыптастыру;
  
• 
  даралық дамуды түзету;
  
• 
  психикалық және психосоматикалық аурудың алдын алу;
  
• 
  тұлғаны ауырар алдындағы жағдайын зерттеу және оның алдын алу;
  
• 
  дені сау тұлғаның концепциясын жасау;
  
• 
  өзін-өзіжүзеге асыру, өзін өзі жария ету үшін, тұлғаның шығармашылық және рухани мүмкіндіктерін ашатын жолдарды және жағдайларды анықтау;
  
• 
  күйзеліске қарсы психологиялық механизмдер;
  
• 
  денсаулықтың әлеуметтік-психологиялық факторлары (отбасы, демалысты ұйымдастыру, әлеуметтік бейімделу, қарым-қатынас және т.б.);
  
• 
  психикалық және әлеуметтік денсаулықтың гендерлік аспектілері;
  
• 
  адамның денсаулығын, жыныстық, жас ерекшеліктік, тұлғалық ерекшеліктерін ескере отырып жеке дара бағдарланған денсаулық сақтау бағдарламаларын жасау;
  
• 
  балалар мен оқушылардың денсаулық психологиясы;
  
• 
  кәсіби денсаулықты психологиялық сақтау;
  
• 
  ұзақ өмір сүру психологиясы, психикалық қартаю белгілері және оның алдын алу;
  
• 
  өмірлік жолы аяқталар шақта психологиялық көмек көрсету.
  

• 
  әр түрлі деңгейдегі мәселелерді қабылдау (копинг) (мәселені және стрессорларды уайымдау және реттеу, өзін-өзі реттеу және т.б.).
  
• 
  заттарды қолдану және асыра пайдалану (тағам өнімдерін, дәрілерді, алкогольді, никотинді және т.б.), бұл денсаулық психологиясында сыртқы стрессорларды және ішкі мәселелерді жеңу мен реттеудің страгегияларының бірі болып табылады, бірақ бұл денсаулық үшін теріс нәтиже береді.
  
• 
  денсаулыққа ықпал ететін мінез-құлық түрлері (физикалық белсенділік, экологиялық ортаны таңдау және жалпы өзін-өзісақтау мінез-құлықтары).
  
• 
  денсаулықты жақсарту және оны қолдау ережелерін сақтау. Тұлғаның психологиялық ерекшеліктері және денсаулық. Негативті ойлар дененің органдарына қиратушы ықпал етеді.
  

• 
  белсенді, бірақ өте тәкәппар, өзіне жауапкершілікті көп артатын, өзіне өзі жоғары талап қойғыш, борыш, жауапкершілік сезімі жоғары адамдар;
  
• 
  қайырымдылығы педантылыққа дейін жететін, тік сөйлейтін, ешбір ымыра келмейтін, қоршаған орта тарапынан берілген бағаны аса ауыр қабылдайтын адам;
  
• 
  теріс эмоцияға зейін қоюға, өзін кінәлауға бейім, тұйық, өз эмоцияларын тұншықтыруға дейін қатаң қадағалайтын адамдар;
  
• 
  жаңа өзгермелі жағдайға жылдам бейімделетін, сәтсіздікке, қолайсыздыққа, басқалар тарапынан туған агрессияға деген қатынасы тұрақты емес, өте жаны жараланғыш, мазасыз, басқалардың ығына көнгіш адамдар;
  
• 
  өз эмоцияларын, тілегін, қарсылықтарын сөзімен білдіре алмайтын, өз жағдайын терең түсіне алмайтын адамдар.