Операциялық жүйелер

Белсенді бөлімді құру

Сәйкес номерді еңгізіңіз.

Сіздің жұмысыңыздың нәтижесін көріңіз

Қай бөлім белсенді болады? Бұл қайдан көрінеді?

Логикалық бөлімдерді көріңіз (Yes)

5. Дискті форматтау

c, d дисктерін форматтау программасын жасаңыз.

6. OC DOS жүйесін дисктен дискіге sys C командасымен көшіріңіз.

7. Каталогтар ағашын құрыңыз: түбтегі каталог – топ номері бойынша аталған; оның ішінде 10 каталог(подкаталог) машиналар номерімен, сіздің машинаңыздың номері бойынша аталған каталогтың ішінде өзіңіздің папкаңызды сақтаңыз, оның ішінде мәтіндік файл құрыңыз, ол файлдың ішіне А дискінен мәтіндік файлдарды редактрлеу программасын көшіріңіз edit.exe .

8. Өзіңіздің мәтіндік файлыңызға өзгерістер еңгізіңіз.

1. 
   Барлық виртуалды машинаны орнықтырған кездегі, виртуалды дисктегі ОЖ MS DOS на виртуальный диск.
   
2. 
   Келесі сұрақтарға жауаптар.
   

1. 
   Виртуалды машинаны орнықтыру кезеңдері.
   
2. 
   Компьютерге операциялық жүйені орнықтырудың негізгі кезеңдері.
   
3. 
   Виртуалды машинаға MS DOS-ты орнықтыру кезеңдері. ООлардың мінездемелері.
   

Windows басқару жүйесiн оптимизациялап, ықшамдаудың тиiстi параметрлерiн таңдауға икемi болып, тiзiлiмi бар жұмыстың бастапқы дағдыларын iстеп шығарып, ықшамдаумен және басқару жүйесiнiң күйге келтiруiнiң аралығында айырмашылық және ұқсастық айқындалуға күйiне келтiруге үйрену.

Файл жүйелерiнде дисктер (олар оның ішіндегі түбiрлiк объекттерi болып табылады) папка және файлдарда болады. Әрбiр жеке папкада басқа папкалар және файлдардан тұра алады. Әрбiр папканың және әрбiр файлдың аттары болады. Файлдары бар папкалардың аттарын қоса отырп, біз дискте болатын жалғыз файлға рұқсат жолын құра аламыз, мысалы, C: \Winnt\Mapi32.dll мен C: \Windows\Mapi32.dll мүлде әртүрлi файлдар.

Windows NT тiзiлiмі файл жүйесi тәрiздi ұйымдастырылған, бiрақ оның сипаттамасы үшiн басқа терминологияны қолданылады. Тiзiлiмнiң құрылымдар түбiрлермен түбiрлiк бөлiмдер (root keys ) (Ключи) болып табылады, бұл жағдайда файл жүйесiнiң дисктерiне әлпеттес. Тiзiлiм 5 түбiрлiк кiлттерден тұрады - Улья! Әрбiр түбiрлiк бөлiмбiрнеше iшкi бөлiмдерден(subkeys ) (қос) тұрады, папкалар сияқты, өз кезегiнде, бұл iшкi бөлiмдер басқа iшкi бөлiмдер және параметрлерден (values) тұра алады. Параметрлерлер файл жүйесiндегi файлдарға әлпеттес. Сонымен қатар файлдар сияқты , әрбiр параметрдiң аты және ол болатын бірегей iшкi бөлiмде (папкаға ) болуы керек. Сонымен бiрге әрбiр параметрге мәлiметтердiң ондағы түрдiң мәлiметтерi сақтала алатын анықтайтын кейбiр түрiне сәйкес келедi.
Кілттер және ішкі кілттер дерево титі сол терезеде ұйымдастырылған және файлдық жүйені еске салады (тiптi папка түрiндегi белгiлерi қолданылады). Бұл қолданушыға ыңғайлы болу үшiн iстелген. Бұлар файлдар мен папкалар емес, кілтер екенін еске сақтау керек. Егер кiлттiң (iшкi кiлтпен ) жанында [+] тұрса, онда берілген кілт қабаттасқан ішкі кілттерден тұратындығын білдіреді. Ішіне салынғандардың ең төменгi деңгейіне жеткенде, iшкi кiлттiң сол жағындағы [-] пайда болады, яғни ары қарай ашылу мүмкiн емес көрсетушiсі. Тiзiлiм бойынша орын ауыстыру және кілтті ашу\орау тиiстi элементті шерту арқылы тышқанмен орындалады.

* шаблонының кілттік символы барлық қосымша қолданылатын қабықтар кеңейтудi көрсетедi. Қабықтың кеңейтулерін OLE серверлері ұсынады, ол Windows NT қолданбалы интерфейстiң қосымша функцияларына мүмкіндік береді. Бұл ақпараттар қосуға мүмкіндік береді, мысалы, қабықшада көрсетілетін мезеттік мәзірге барлық пиктограммалар немесе барлық қасиеттер кестесін қыстырмалар қасиеттеріне(property pages ) қосу.

Edit мәзiрiндегі Modify командасы ерекшеленген параметрлердiң мазмұнын өзгертуге мүмкiндiк бередi (параметрді сондай-ақ ерекшелеп алып Enter пернесiнбасу арқылы редактрлеуге болады). Сiз содан соң көретiнініз, редакциялалатын параметрдiң түрiнен тәуелдi болатын; тiзбектiк мәндер, DWORD мәндері және екілік мәндерге арналған әртүрлі диалогтік терезелер болады. Regedit көмегі арқылы ол қолдамайтын типі бар мәліметтерді редактрлейді, мысалы, REG_FULL_RESOURCE_DESCRIPTOR немесе REG_MULTI_SZ; бұл мәліметтер типіне екілік мәліметтерді редактрлеу диалогтік терезесі ашылады. Диалогтік терезелер өздігінен түсінікті, олардың әрқайсысында сіз редактрлей алатын ағымдағы параметр Сонымен бiрге диалогктiк терезелер Cut, Copy және Paste командалаларына клавиатуралық қысқартулар жұмыс iстейдi.

Сонымен бiрге Regedit программансы арқасында бөлiмдер, ішкі бөлімдер және жеке параметрлер құрып және алып тастауға болады. Microsoft- тан кәдімгі хабарлама туралы қайталау реті бар: тізілімдегі керексіз өзгеріс сіздің компьютерінізге зиян келтіруі мүмкін. Мәліметтер қосар алдында өте сақ болыңыз және оларды алып тастау кезінде екі есе сақтылық жасаңыз. Ерекшеленіп алынған бөлімнің ішкі бөлімі болу үшін жаңа бөлім құру кезінде үшін Edit мәзірін ашып тышқанның мегзегішін New-ге апарып Key-ді(бөлiм ) таңдап алу керек. Regedit жаңа бөлiмдi жасайды және сiз керек ат бере алу үшiн оның атын ерекшелейді (үндемеу бойыншалар New Key#1 атты қолданылады)

Жаңа бөлiм автоматты салыстырылған атаусыз параметр алады. Сiз тағы басқа iшкi мәзiрлерде қалған үш командалар:New: String Value(Тiзбектiк параметр), Binary Value(Екiлiк параметр) және DWORD Value қолдана басқа да параметрлер қоса аласыз. Regedit басқа түрлердiң мәлiметтерiн құра алмайтынына көңiл аударыңыз, егер сiз екiлiк параметрдi құрысаңыз онда программа REG_BINARY типті параметрді екілік мәліметтерді «шикi» күйінде құрады. Құрылатын жаңа параметрлер ерекшелінген бөлімде өзіндік мәліметтер структурасын көрсетеді және үндемеу бойынша аттар қолданылады (New Value it 1, New Value #2 және т.б.). Жаңа параметр құрып, оларға ат берген соң редактрлеу және өзгерту диалогтік терезелерін керегінше қолдана аласыз.
Параметрлер және бөлiмдер алып тастау күрделi емес. Өшіргіңіз келгенді ерекшелеп алып Edit мәзірінен Delete командасын қолданыныз немесе Del клавишасын басыңыз. Regedit осы команданы растауды сұрайды, сіз растаған сәтте бөлім немесе параметр өшіріледі.
Жұмыс тәртібі:
Жарайды мiне, сiздер ойдағыдай Windows NT орнаттыңыз (мен бұған үмiттенемiн). Ендi не? Ендi жүктеулерден кейiн бiзге Администратордан тысқары жүйеде тағы бiр қолданушы жасауымыз керек. Ол үшiн:

1. 
   Жүйеде Администратордан тысқары қолданушы жасаңыз. Пуск\Настройка\Панель Управления\Администрирование\Управление компьютером\Локальные группы и пользователи\ Пользователи\Действие\ Новый пользователь. Тиiстi жазулар енгiзiңiз (жаңа қолданушыны жасаңыз). Қолданушының аты және парольнi еске сақтаңыз.
   

Ептеген реңк бар - Microsoftтiң ұсыныстары бойынша, Администратор құқықтары аясында жұмыс істеуді құп көрмейді. "Администратор" құқықтардың аясында жұмыс жасағанда қауiпсiздікте және қалған тесiктер пайда болуына байланысты Сондықтан, "тәжiрибелi қолданушы" құқықтары бар жаңа қолданушының аккаунты жасау қисынды болар едi. Сiз "тәжiрибелi қолданушы" құқықтардың аясында жүктелсеңіз, жүйеге драйверлер мен көптеген жаңа программалар орната алмауыңыз мүмкін.

1. 
   Win + Break\Оборудование\Диспетчер устройсв – Құрылымдардың диспетчерiн ашыңыз:
   

2. 
   контроллеры IDE ATA/ATAPI бөлімінде DMA (Direct Memory Access - Прямое обращение к памяти) операциясы орнатылғанына назар аударыңыз. Бұл қатты дискпен жұмыс жасауды елеулі үдетеді. Және айта кететіні, көптеген жай манипуляциялар және сiздiң үстелдiк жүйеңiздiң өнiмдiлiгiнiң үлкеюге арналған күйге келтiрулердiң көпшiлiгі қатты дисктегi жұмыстың ықшамдауымен байланысты. (2 сурет.)
   

3. 
   Пуск\Настройка\Панель Управления \Администрирование \Просмотрсобытий \Приложения.
   

4. 
   Үстемелеу файлы. Егер ондай болса, оны екiншi қатты дискіге орналастырған жақсы болар еді. Егер ондай мүмкіндік болмаса, ең жақсы нұсқа – бұл оны қатты дискіде жеке бөлімге орнату.
   

5. 
   Мой компьютер\Свойства\Дополнительно\Параметры быстродействия\Изменить.
   

6. 
   Мой компьютер\Свойства\Дополнительно\Переменные среды\изменить және мағынасына "С:\TEMP" көрсетеміз,бірінші айнымалыға қалай болса, екіншіге де солай.
   

7. 
   Сізге Интернетке қосылу қажет. Ол үшін жұмыс үстеліндегі тиісті белгі бойынша Интернетке қосылу ұстасын шертіп, іске қосу керек. Ұста адымдарын орындай отырып, локальді жүйе арқылы автоматты түрде сіздің қарауыңызға қарай Internet Explorer-ге аты мен пароль еңгізіледі.
   
8. 
   Internet Explorer-дің уақытша файлын cookies – пен бірге орын ауыстырыңыз:Internet Explorer\Сервис\Свойства обозревателя\Параметры\Переместить. С дискісін нұсқау жеткілікті (4-сурет.), "Temporary Internet Files" IE папкасын өзі құрады.
   

9. 
   Қандай жүйе үнсіздік бойынша жүктеледі, қанша уақыттан кейін таңдалған жүйені автоматты түрде жүктеу керектігін анықтап алыңыз.
   

10. 
    Машинаның қайталана жүктемесін болдырмау үшін, выполнить автоматическую перезагрузку пунктінен қанатты белгіні алып тастаныз.
    
11. 
    Сондай – ақ Дополнительно\Загрузка және восстановление\Параметры қыстырмасында «Записать событие в системный журнал» және «Отправить административное оповещение» деген категорияларда қанатты белгіні алып тастаймыз. «Запись отладочной информации» категориясында «Отсутствует» мәнін қоямыз.
    
12. 
    Windows NT жүйесінің тағы бір керемет ерекшелігі - Hibernate режимі, немесе Спящий режим. Бұл Ждущий режим орындайтын функцияны орныдайды. Тамашалығы, берілген режимге кірген бойда жүйе жедел жадыдағы дампты қатты жадыға лақтырып, қоректенуді сондіреді. Ал шығу кезінде одан барлық ақпаратты қатты дискіден жедел жадыға жүктейді. Енді сізге өз жұмыс күніңізді керекті бағдарламаларды ашудан, олардың ішінен керекті файлды жүктемей-ақ болады. Ждущий режимнен басты айырмашылық, компьютер желіден ажыраса немесе қоректену үзілісі болған жағдайда сіздің мәліметтеріңізбен түк болмайды, себебі олар физикалық тұрғыда қатты дискіде орналасқан.
    

13. 
    Егер сіз Windows Messenger-ді қолданбасаңыз, Windows Messenger-ді өшіріп тастаңыз. Windows Messenger-ді өшіру үшін:
    

Осы операциядан кейін қайта жүктелуге ұсыныс жасайды. Қайта жүктелуден кейін компьютеріңізде Messenger-ді таппайсыз.

14. 
    Реттелуді өшіреміз. Мой компьютер\диск С\Свойства ашыңыз. Ашылған терезеде «Разрешить индексирование диска для быстрого поиска»-дағы қанатты белгіні алып тастаймыз. «Применить» немесе «ОК» батырмасын басқаннан кейін, сізге таңдап алынған атрибутты тек ағымдағы дискіге немесе оған қабаттасқан файлдар мен папкаларға да қолдану ьуралы сұрақ қойылады. Қабаттасқан файлдар мен папкаларға дегенді таңдаңыз. Осы процедураның орындалуы аз уақыт алады (ол дискіңіздегі файлдың қаншалық екеніне байланысты), бірақ нәтижесінде ОЖ нің жылдамырақ жұмысын тамашалай аласыз. Бұл NTFS файлдық жүйесі бар дисктермен жұмыс істейтіндігі белгілі.
    
15. 
    Windows дыбыстық қабаттасуын алып тастау. .
    

Жұмыс орындау барысында барлық атқарылатын әсерлердiң сипаттау.

1. Windows NT ықшамдаудың мән.

2. Күйге келтiру және басқару жүйесiнiң ықшамдауының айырмашылығы.

3. Не көмегiмен басқару жүйесiнiң күйге келтiруiн iске асыруға болады?

4. NeoTweakerPro, оның қолдануы.

Зертханалық жұмыс № 3

Тақырыбы: Windows-тың реестрімен қолдану.

Жұмыстың мақсаты: Реестрмен танысу, онымен жұмысының негiзгi дағдыларын меңгеру. Тiзiлiмнiң редакторларының қолдануы.
Теориялық бөлiк:

Тiзiлiм иерархиялық құрылымдағы жүйелiк кескiннiң барлық күйге келтiрулерi сақталатын екiлiк деректер қоры болып табылады. Құрылымдардың басқару жүйесiнiң қосымшалары, компоненттерi, драйверлері және Microsoft Windows NT-шi ядросы - өз күйге келтiрулерi онда сақталу, тiзiлiмнен күйге келтiрулерiн оқып және компьютердiң аппаратты құралдарының кескiнi туралы мәлiметтер алу үшін, жаңа қолданушы тұңғыш рет жүйеге кiретiнде жағдайлардағы күйге келтiрулердi алдын ала белгiленгендері жоқ қолданылуы керек болатын үйреншiктi күйге келтiрулер туралы да ағымдағы қолданушы жоғары бағалау үшін пайдаланады.

Тiзiлiммен квалификациясыз үндеу ЭЕМ-нiң аппаратты құралдарының бұзылуына Windows NT және тiптi ОЖ "тоқтап тұруына" әкеп соғады. Windows-тiң ОЖ-i өздi тiзiлiмге өзгерiсiн үнемi кiргiзетiнін ескеру керек. Мысалы, ОЖ-ні әрбiр жүктеу кезінде, графикалық интерфейстi баптау және жаңа жабдық немесе программалық қамтамасыз ету, қолданушының тiркеуiнiң қоюы, күйге келтiруі кезінде. Сондықтан тiзiлiмге өзгерiстерді енгiзу үшiн бақылау панелi, диспетчердiң құралдары және т.б. сияқты ОЖ құрылымдарын пайдалануға болады.

1 ) тiзiлiмнен мәлiметтер (setup ) бастапқы баптау, орнату, конфигурациялау уақытында және аппараттық құрылғылар мен операциондық жүйелердің компоненттерін,операционды жүйенің(мысалы, Internet Information Services (IIS) немесе Certificate қызметтері) өзін жою кезінде қолданылады. «Add/Remove-ның бірдене» ұсталарымен сiз әрқашан жұмыс iстеген кезіңізде , мұнда тiзiлiм мәліметтерімен жұмыс істеп отырғанымызға сенуге болады.

2 ) Windows NT-тің (Ntdetect.com ) танығышының (recognizer ) жүктелуі кезінде және Windows NT ядросындағы кейбір сәйкес код аппараттық құрылғыларды іздейді және компьютер жадысында орналасқан тізілім бөлімінде осы іздеу нәтижелерін сақтайды. 3 ) жүктеу уақытында жиюлы ядроны Windows NT мәлiметтi пайдаланар едi. Сонымен бiрге ядро драйверлер ол үшiн қажеттi мәлiметтi тiзiлiмде қажеттi сақтайды.

3 ) Windows NT ядросы жүктеу уақытында қандай ретте және қандай құрылғылар драйверлерін жүктеу керек екендігін анықтау үшін жиналған ақпарат қолданылады, Сонымен бiрге осы драйверлер үшiн қажеттi тiзiлiмде мәлiметтi сақтайды.

4 ) Құрылғылардың драйверлерi танығышпен және ядромен жазылған мәліметтерді берілген компьютер үшін физикалық аппаратурамен жұмыс үшін өзін конфигурациялау үшін қолданады.

5 ) тізілімнен мәліметтер конфигурацияларын оқу және жазбалауды ММС консольдің (Microsoft Management Console ) кейбiр орнатулары мен басқару панелi сияқты жүйелік құрылғылар мен қосымшалар орындайды.

6 ) қосымшалар тiзiлiмде өзіндік күйге келтiрулерді сақтай алады. Бұдан басқа, олар (және өз мәлiметтерiн жазу) басқа программалармен тiзiлiмде жазыған мәлiметтерді оқи алады.

Мәліметтер типі

Тiзiлiмде жетi түрлі мәлiметтер сақтала алады. Бiрақ iс жүзiнде, көпшiлiк жағдайда, тек қана екi түрлерi қолданылады: REG_DWORD және REG_SZ. Мәлiметтердiң бұл жетi түрлерi төменде атап көрсетiлген:

1 ) REG_BINARY түрдегi кез келген екiлiк мәлiметтерi шикi күйiнде сақтайды, қандай да бір қайта қалыптау немесе синтаксистiк талдаусыз. Екiлiк мәлiметтерді екiлiк түрде қарап шығуға болады немесе Windows 2000 тiзiлiмнiң редакторларының бірінің көмегімен 16 -лық түрде көруге болады.
2 ) REG_DWORD 8-байтты (ұзын ) бүтін сандармен (немесе екi есе шығын машина сөздерiмен)көрсетілген параметрлерді сақтайды. Мәлiметтердiң бұл түрi параметр есептеуiш немесе интервалды белгi қоятын кезде қолданады, сонымен бiрге ол жалаушалар үшiн (0 -алынған жалауша,1 - орнатылатын екенін бiлдiредi) қолданылады.
3 ) REG_SZ Unicode кодталғанындағы кәдiмгi жол болып табылады. Бұл жолдар түрлі ұзындыққа ие бола алады. Бұл түрдiң мәлiметтерiнде рұқсат, адамдарға арналған хаттамалар немесе құрылғылардың атаулары адамдардың оқуы үшін әдетте сақталады.

4 ) REG_EXPAND_SZ - бұл айлалы шиыршықталған REG_SZ. Қосымшалар жолға арнайы маркерлер қоя алады, ал кейін тізілімнен параметрді оқуы кезінде бұл маркер қопара алады. Мейлi, мысалы, Бірдене параметрі %SystemRoot%\System32\ Бірдене қарапайым мағынасымен REG_EXPAND_SZ типіне ие. Windows 2000 бұл жолды оқығанда %SystemRoot%-ді операциондық жүйе орнатылған толық орын жолына ауыстырады.

6 ) REG_FULL_RESOURCE_DESCRIPTOR - «сирек аң», бұл мәліметтер типі құрылғылардың қайсыбіріне қажетті жүйелік ресурстар туралы ақпаратты кодтау үшін қолданылады. Мәлiметтердiң бұл түрi тек қана HKLM \HARDWARE-ның iшкi бөлiмдерiнде кездеседi.

0-ді құрайтын REG_DWORD типiнiң мәні (нөлдiк сандық мағына) 0-ді (0 символының цифры) құрайтын REGJ5Z типті мағынасынан айырмашылығы бар. Егер сiзге тiзiлiмнiң жаңа параметрiн қосуы керек болса, онда мәлiметтердiң дұрыс түрлерi қолданғаныңызға көз жеткiзу керек, әйтпесе осы параметр қолданатын компоненттермен қайшылықтар пайда болуы мүмкін.

Windows NT тізілімі файлдық жүйе сияқты құрылған, бірақ оны сипаттау үшін басқа терминология қолданады.Тізілім құрылымының түбірлері түбірлік бөлімдер болып табылады (кілттер) (root keys), бұл мағынада олар файлдық жүйе дискінде ұқсас.

Тізілім 5 түбірлік кілттерден тұрады- ульи!Әр түбірлік бөлім папкалар сияқты бірнеше ішкі бөлімдерден тұрады (subkeys) (ішкі кілттер), өз кезегінде бұл ішкі бөлімдер басқа ішкі бөлімдерден және параметрлерден (values)тұруы мүмкін.Параметрлер файлдық жүйедегі файлдарға ұқсас.Файлдар сияқты параметрлердің әрқайсысы атқа ие, және ол орналасқан пакада не ішкі бөлімде теңдессіз болу керек.Әр параметрге кейбір мәліметтер типі сәйкес келеді, ол мәліметтердің қандай типтері сақталынатынын анықтайды.

Кілттер және ішкі кілттер сол терезеде ағаш типінде ұйымдастырылған және файлдық жүеге ұқсас (папкалар түріндегі белгілер қолданылады).Ол қолданушыға ыңғайлы болу үшін жасалған. Бұл файлдар емес және документтер емес, кілттер екенін ұмытпау керек. Кілт жанында (ішкі кілт) [+] тұрса, берілген кілтте салынған кілттер (ішкі кілт) бар екенін білдіреді. Салынудың ең төменгі бөлімі меңгерілгенде ішкі кілттің сол жағында [-] пайда болады, ол ары қарай ашылу мүмкін емес екенін көрсетеді.Тізілім бойынша орын ауыстыру және кілттерді ашу/жабуды сәйкес элементті басу арқылы тышқан көмегімен іске асыруға болады.

* шаблон символының кілті барлық қосымшаларға қолданылатын қабықшалардың кеңейтілуін көрсетеді. Қабықшалардың кеңейтілуі Windows NT –дағы қолданушы интерфейсінің қосымша функционалды мүмкіндіктерін қамтамасыз ететін OLE серверлері болып табылады.Бұл ақпарат қосуға мүмкіндік береді, мысалы, барлық пиктограммаладың контексттік менюлеріне не қабықшада көрсетілетін барлық қасиеттер(property pages) кестелеріне қасиеттер қосымшасын қосу.

Тізілімнің кез келген параметрі түбірден басталатын өзінің толық жолымен теңестіріледі. Мысалы, HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Exchange\Security\ObscureWireDataFormat жолы Microsoft Exchange Server-ге тиесілі Security ішкі бөлімшесіндегі кейбір параметрді анықтайды.

1 суретте жазбалармен,ульилардыжәне параметрлер мен ішкі бөлімдерді көрсететін Windows NT тізілімінің бөлімі көрсетілген (ату,тип,мағына).

HKEY_LOCAL_MACHINE – локальды компьютер үшін конфигурациялы мәліметтерден тұрады. Бұл бұзылулар үшін критикалық секция болып табылады.

HKEY_USERS – барлық жүктелген қолданушылық профильдерден тұрады.

HKEY_CURRENT_USER – компьютерде локальды тіркелген қолданушыға сәйкес келетін қосымшалар мен жүйелердің өңдеулерін қосады.

HKEY_CURRENT_CONFIG –осы моментте қолданылатын аппараттық профиль үшін конфигурациялық мәліметтер.

HKEY_CLASSES_ROOT – файлдардың тіркелген типтері туралы ақпараттан тұрады.

HKLM\HARDWARE ішкі бөлімінде берілген компьютерде табылған құрылғылар туралы ақпарат сақталады.Бұл бөлімнің барлық параметрлері дискіде емес құрылғылар драйверлерін реттеумен байланысты қайшылықтардан оперативті жадыда сақталады.Компьютер аппаратурасы оның қосылуын көргенде , ол құрылғыладың бөлек кластарын және компьютер шиналарын зерттеп, табылған құрылғылардың әрқайсысын нумерациялайды(мысалы, параллель порт не пернетақта). HKLM\HARDWARE-де негізгі үш ішкі бөлім болады:

1) DESCRIPTIONS ішкі бөлімінде орталық процессорлар, Подраздел DESCRIPTIONS содержит описания центральных процессоров, про­цессоров для операций с вещественными числами («с плавающей точкой») и многофункциональных устройств компьютера.

2) DEVICEMAP ішкі бөлімі құрылғыларды драйверлермен салыстырады.

3) RESOURCEMAP ішкі бөлімі Windows NT 4-те де болған, бірақ Windows NT –да толық өзгертілді. Енді онда негізгі үш ішкі бөлім бар: бірінші-аппараттық абстракция деңгейі үшін(HAL, hardware abstraction layer);табылған құрылғыларды қадағалау кезінде қолданылады, басқасы - Plug-and Play Manager үшін, олармен қалай жұмыс істейтіні белгілі құрылғыларды жазу үшін; және үшіншісі – берілген компьютерде бар «жүйелік ресурстар» объемын көрсету үшін. (осылай Microsoft терминологиясында оперативті жады аталады)

2. HKLM\SAM

Windows NT басқаруымен компьютерде локальды тіркелу жазбалары мен группаларын құрғанда, олар Windows NT –да болғандағыдай HKLM\SAM-да сақаталады.Бірақ қарапайым жұмыс кезінде бұл ішкі бөлімде мәліметтерді көруге не өзгерте алмайсыз, және ол негізінен SAM бар болуын болжайтын ескі программалармен сыйымдылығы үшін керек. SAM мәліметтеріне кіруді жүзеге асыратын барлық программалар Active Directory мәліметтерімен жұмысы үшін, немесе Active Directory серверінің жоқтығында SAM мәліметтерімен жұмысына жіберілуі керек.

HKLM\SECURITY-да қорғанысқа байланысты барлық ақпарат сақталады.

Оның форматы документтелмеген, және сіз бұл ішкі бөлімде түкте де істей алмайсыз.Бірақ ол компьютермен жүйеге кіру үшін сенімді мәліметтерді кэштау үшін, полтитика өңдеу және сервер құпия мәліметтерінің бөлінуі. SECURITY\SAM ішкі бөлімі HKLM\SAM-нан көп мәліметтерінің көшірмесіне ие.

4. HKLM\SOFTWARE

HKLM\SOFTWARE ішкі бөлімі жүйелік компоненттер мен қосымшалардың глобальды ақпараттарын сақтайтын ішкі бөлімдердің түбір құрылымы болып табылады.Мысалы, HKLM\SOFTWARE\Microsoft\EnterpriseCertificates берілген компьютер үшін сертификаттар (CTLs, certificate trust lists) сақталатын бөлімдерден тұрады. Сертификат орталықтары мен сертификат тізімдері бөлек қолданушылар үшін басқа жерде сақталады.

Windows 2000 жүктеу фазасының соңғы әрекеті соңғы дұрыс жүктеу кезінде қолданылған басқаратын баптаулар мен қызметтер жинағын фиксирлеуге тиісті тізілім жаңартулары болып табылады. CurrentControlSet жүйемен ағымдағы уақытта қолданылатын басқару баптаулар жинағына әрқашан көрсетеді. Егер сіз HKLM\SYSTEM-ге қарасаңыз, ControlSetXXX-тің көптеген ішкі бөлімдерін көресіз. ControlSetXXX-тің әр ішкі бөлімі жүктеу сәтті не сәтсіздігіне қарамастан

уақыт моментінде болған басқару баптаулар жинағын сипаттайды. CurrentControlSet ең соңғы басқару баптаулар жинағына көрсеткіш болып табылады, оның кезінде жүктеу сәтті болды, жүктеулердің қайсысы сәтті болғанын анықтау ауыр болғандықтан, операциондық жүйе және қосымшалар CurrentControlSet көрсеткішін қолданады.

Басқаратын өңдеулер жинағын сипаттайтын бөлімде ертерек Windows NT версияларында болағн, бірақ басқа «начинкамен» атаулары бар 4 бөлім бар:

Windows 2000 динамикалық дисктерінің томдары администратор үшін көркем техникалық игілік және жетістік болып табылады, бірақ олар дисктегі логикалық томдар туралы ағымдағы конфигурациялар жайлы ақпараттың бар-жоғына байланысты. Қосымшалар бұл ақпаратты Logical \Volume Manager қызметінен алады, өз кезегінде бұл қызмет MountedDevices бөлімшесіндегі монтаждалған және түсінікті құрылғыларының өз тізімін сақтайды.

Сіздің компьютеріңіздің жүйесіне қашан да бір кірген қолданушылардың әрқайсысы үшін жазбалардан құралады.Бөл жазбалардың әрқайсысының иеленушісі сәйкес қолданушылық тіркеу жазбасы болып табылады, онда бұл қолданушының профильдерінің өңдеулері сақталады.

Мұнда өзінің қолданушылық профилі әлі жоқ, компьютерде тіркелетін қолданушымен қолданушылық профильді жасау үшін қолданылатын Default ішкі кілті көп қызығушылыққа ие.

Нүкте (.) мағына үндемеу бойынша екенін білдіреді. Нүктені алып тастақ бұл қарапайым Default қолданушы аты болады. Қолданушының әр кілт аты HKEY_CURRENT_ USER-де өзіндік құрамы бойынша сәйкес кілтті қайталайды және көрсетеді. Онымен қатар HKEY_CURRENT_ USER-дегі өңдеулер HKEY_USERS-дегіге қарағанда үлкен басымдылыққа ие.

HKU ішінде ағымдағы қолданушының профиліне (жүйеге осы моментте кірген) көрсетеді. Microsoft Windows NT қосымшалары барлық қолданушылардың жоғары бағалауларын HKCU-ның бөлімшелерінде сақтауын талап етеді; мысалы, HKCU\SOFTWARE\Binary Research\GhostSrv\Settings Symantec фирмасының Ghost программасы үшін қолданушылардың жеке таңдауларын құрайды.Бұл өнім үшін басқа қолданушылық өңдеулер тура осы қолданушының жүйеге кіруі кезінде сол бөлімшеде кіруге рұқсат етіледі.

Компьютердің ағымдағы жүктелетін конфигурациясы туралы ақпаратты сақтайды. Жекелеп айтсақ мұнда жүктеу кезінде болған құрылғылар мен жүйелік қызметтердің ағымдағы жинағы туралы ақпарат сақталады.Негізінде бұл түбірлік бөлім HKLM ішіндегі бөлімге көрсеткіш болып табылады.

OLE классының идентификаторлары мен файл кеңейтулерін салыстырады; факт тұрғысынан ол HKLM\SOFTWARE\Classes-қа көрсетеді. Windows(Microsoft Internet Explorer-ді де айтуға болады) проводнигі сиқты жүйелік компоненттер бұл сәйкестіктерді белгілі бір типті файлдарды не мәліметтер объектісін құру немесе ашу кезінде қандай компоненттер не қосымшалар қолданылатынын анықтау үшін керек. Негізінен Windows 2000 бұл сұрақта өз кезегінде HKCR-де сақталған объекттер идентификаторларына сүйенетін СОМ (Component Object Model, модель компонентных объектов Microsoft компоненттік объекттік моделі) моделіне сенеді.

Microsoft фирмасы Windows NT-да HKCR факт тұрғысында екі қайнар көзінен тұратындапй жасады: қолданушы профилі (онда қолданушының жеке индивидуалды өңдеулері сақталады) және барлық жүйе үшін ортақ өңдеулер сақталатын HKLM\SOFTWARE\Classes бөлімі.Қолданушылар басқа қолданушылардың жұмысына кедергі жасамай СОМ компоненттерін тіркеп, олардың тіркелуін жою, файлдарды салыстыруды өзгерту сияқты әрекеттерді орындай алады.

Администраторлар HKLM\SOFTWARE\Classes-қа кірудің өкілеттілігін баптай алады, соның арқасында қолданушылар олар үшін сіз орнатқыңыз келетін барлық жүйе үшін ортақ өңдеулерді ауыстыра алмайды. Қолданушылардың әрқайсысының теңдессіз өңдеулері оның теңдессіз тізілім өңдеулері үшін ульи-файлы болып табылатын Usrclass.dat файлында сақталады.

Егер тізілім параметрлеріннің мағынасын өзгерту керек болса, онда сіз қандай да бір тізілім редакторларының бірімен қолдануыңыз керек. ММС-консолида, Group Policy объекттерінде , басқару панелінде сіз өзгертетін өңдеулердің көбі негізінде тізілімде сақталады, сондықтан осы утилиттерді өзіндік тізілім редакторы деп қарастыруға болады.

Тізілімнің басқа редакторлары –сіздің қолданушыларыңыз үшін тарататын файл немесе жүйеге кіру скриптінің бөлігі бола алатын қандай да бір өзгерістерді орындау үшін стандартты емес скриптілер. Бірақ көп жағдайларда тізілімге өзгерістер енгізу кезінде , Windows NT құрамына Microsoft-пен қосылаған құрылғылардың екеуінің біреуін қолданасыз: Regedit32.exe немесе Regedit.exe.
Неліктен Windows NT-да екі тізілім редакторы болады? Windows NT 3.1,3.5және3.5.1 шығарылғанда олардың құрамына Regedit32 атты тізілім редакторы кірген. Бұл құрылғы Windows NT тізілім параметрлері мен бөлімдерімен жұмыс үшін тағайындалған және оның жазылған уақытында интерфейс дизайны үшін Microsoft стандарттарына сәйкес келді(шамамен 1992 ж.).

Windows 95 құрылғанда Microsoft осы екі операциялық жүйелердің тізілім структураларының өзгешелігінен Regedit32 Windows 95 интерфейсіне онша сай келмейтінін тапты. Windows 95 үшін өзіндік тізілім редакторы керек болғандықтан, Microsoft қосымша құрылғы құрды- Regedit, және оны Windows 95-пен бірге жеткізе бастады.

Барлығын шатастыру үшін Microsoft Windows NT 4-ке екі редакторды да қосты- Regedit32-ні де, Regedit-ті де. Бұл керек емес қайталау болып көрінуі мүмкін, бірақ негізінде – құндылық, өйткені бұл екі программаның айырмашылықтары бар және олар бір-бірін толықтырады. Microsoft бұрынғыша Windows NT құрамына осы екі программаны қосты; кейбір жөндеулерді және қателерді түзеуді санамағанда, Windows 2000-тағы версиялар алғашқыларға ұқсас.

Regedit және Regedit32

Барлық жағдайларды дұрыс қарастыра отырып, тізілімнің екі редакторының қайсысын таңдау?Екі редактор да бірдей мүмкіндіктерге ие. Олардың көмегімен сіз келесі әрекеттерді орындай аласыз:

• Ағаш түрлі иерархиялық құрылымды графикалық түрде көру

• Бөлімдерді, бөлімшелерді, параметрлерді және параметр мағыналарын қарау және өзгерту (сізде бар кіру өкілеттілігіне сәйкес).

• компьютердің жойылғанымен байланысу ( сізде бар өкілеттілікке сәйкес) және тізілім құрамын тексеру немесе тіпті өзгерту

Бірақ әр редактор басқасында жоқ мүмкіндіктерге ие. Regedit32-ден бастайық. Ло арнайы Windows NT үшін құрылды, сондықтан өз пайдалылығын Windows 2000-та да сақтап қалған өзгерістерге ие.

• 
  Тізілім бөлімдері үшін кіруді (ACLs) бақылаудың тізімін қарау және өзгерту мүмкіндігі
  
• 
  Бөлім аудиті мүмкіндігі, оның көмегімен кімнің бөлімдерді жоюға, өзгертуге және қосуға тырысқанын және бұл әрекеттер сәтт не сәтсіз болғанын бақылау.
  
• 
  Алдында сипатталған тізілімнің барлық мәліметтер типін қолдау. Одан басқа сіз басқа тип (қолмен, REG_BINARY мағынасын өзгерте отырып) редакторы көмегімен бір редактор типін редактрлеу.
  
• 
  «Тек оқу» режимі, мұнда сіз тізілімді тек көре аласыз, бірақ оған өзгерістер енгізе алмайсыз.
  
• 
  Ульи-файлдар немесе жеке бөлімдерді қалпына келтіру және сақтау.
  
• 
  MDI (multiple documents interface) «көпдокументті», ескі, әр түбірлік бөлім үшін өзінің документ терезесі қолданылатын интерфейс қолданылады.
  

• Бөлімдерді, параметр атауларын және параметр құрамын іздеу (кейбір тексттік жолға сәйкестік). Бұл мүмкіндік өте бағалы және Regedit –ті қолданудың негізгі себебі болып табылады.

• 
  Windows проводнигі стилінде үйреншікті екі панелді, екі параметрдің не бөлімнің өзара орналасуын салыстыруға көмектесетін интерфейсті қолдану. Ол Windows проводнигі стиліндегі басқа да мүмкіндіктерге ие, контексттік меню, тура орнында редактрлеу және ағашпен ыңғайлы басқару сияқты.
  
• 
  Керекті бөлімдерді адамдармен оқуға жарамды тексттік файлдарға импорттау және экспорттау, тек екілік түрдегі бөлімдерді импорттау мен экспорттау ғана емес.
  
• 
  Windows NT-ға арналған версияда сіздің ойыңызша жиі редактрленетін бөлімдерді сонда қоса алатын Favorites (Таңдамалы) менюі бар.
  

Біз Regedit-ті қарастырумен шектелеміз.

Windows (бәрі бір, қандай версиясы) проводнигі қолданушысы ретінде сіз Regedit редакторымен қалай қолданатыңызды 85%-ға білесіз. Интерфейс дизайнындағы толық ұқсастық әдетті қолданушылық интерфейстерін қолдану арқылы жұмысты оңайлатуға Microsoft фирмасының күш салуларын көрсетеді. Regedit-тің негізгі терезесі 2-суретте көрсетілген.

• 
  Registry Editor (тізілім редакторы) терезесінің сол жақ панеліндегі ағаш барлық түбірлік бөлімдер мен ішкі бөлімдерді көрсетеді. Сіздің мұнда көретіңіз сізбен танылған бөлімдер мен ішкі бөлімдерге байланысты.
  
• 
  Оң жақ панелде сол жақ панелден таңдалған бөлімдерге сәйкестендірілген параметрлер көрсетілген. Әр параметр мәліметтердің үш элементімен көрсетілген: параметр аты (Атау(Default) әр бөлімде болатын үндемеу бойынша қолданылатын атсыз параметр үшін қолданылады), параметр типі, парамертр құрамы (мәліметтер).
  
• 
  Ағымдағы моментте таңдалған бөлімге толық жол жағдай жолында (терезенің төменгі бөлігінде) көрсетілген. Сонымен қатар Regedit Copy Key Name коандасы Edit менюі көмегімен алмасу буферінде бұл бөлімге жолды көшіріп жаза алады; бұл ыңғайлы, егер сіз кітап жазсаңыз немесе басқа бір жұмысты документтесеңіз.
  

Regedit программасының Edit мәзіріндегі Find (Іздеу) командасын алтыннан да жоғары бағалау керек, өйткені ол берілген аттарды немесе құрамындағылары бар бөлімдер мен параметрлерді табуға мүмкіндік береді (сурет 3). Қарапайым интерфейске қарамай, бұл құралдың құндылығы үлкен, өйткені барлық Реестрде қажетті параметрді тауып бере алады. Find диалогтық терезесін қалай қолдану керектігі төменде сипатталған :

•Пернетақтадан Find What (Іздеу) өрісіне сіздің іздеген мақсатты шаблоныңызды енгізіңіз. Қарапайым мәтіндік жолды беруге болады (ASCII кодында), мұнда топтық қойылымның ешқандай символы жіберілмейді. Егер параметрлерді іздеген болсаңыз, онда Regedit сіздің шаблоныңызға байланысты тек жолдық типтегі параметрлерді тексереді (REG_SZ, REG_EXPAND_SZ және REG_MULTI_SZ).

• Іздеу кезінде қарап шығу (Look At) облысындағы баптаулар Regedit-тің сізді қызықтыратын мағынаны қайдан іздейтінін көрсетеді. Іздеу үнсіздікте бөлімдер аты (Keys жалаушасы), параметрлер аты (Values жалаушасы) және параметрлер мәні (Data жалаушасы) арасында жүргізіледі, бірақ сіз өзіңіздің баптауыңызды жүргізуіңізге болады.

Regedit программасының көмегімен бөлімдерді, бөлімшелерді және жеке параметрлерді құруға және жоюға болады. Мұнда Microsoft-тен қарапайым ескертуді қайталау орынды: сіздің компьютерді Реестрдегі қажет емес өзгертулер бұзуы мүмкін. Мәліметтерді қосуда сақ болыңыз және оларды жоюда өте сақ болыңыз. (неге олай екені, «Өзіңізді дұрыс ұстай білу» берілген тараудың басында айтылған). Жаңа бөлім құру үшін ол таңдалған бөлімнің бөлімшесі болу үшін, Түзету мәзірін ашыңыз, тышқан курсорын Құру-ға апарыңыз және Бөлім-ді таңдаңыз. Regedit жаңа бөлім құрады және оның атын сіз қалаған қажетті атқа беру үшін, оны белгілейді. (үнсіздікте New Key #1 аты қолданылады.)

Жаңа бөлім автоматты түрде онымен салыстырылып қойылған аты жоқ параметр алады. Сіз New ішкі мәзіріне қалған үш команданы қолдана отырып, басқа да параметрлерді қоса аласыз: String Value (Жолдық параметр), Binary Value (Екілік параметр) және DWORD Value. Regedit басқа типтердің мәліметтерін құра алматынына назар аударыңыз және егер екілік параметр құрсаңыз, онда программа «шикі» түрде екілік мәліметті REG_BINARY типіндегі параметр құрады. Құрылатын жаңа параметрлер таңдалған бөлімде мәліметтердің туынды құрылымын береді және үнсіздікте сіз басқаға өзгерте алатын аттарды (New Value it 1, New Value #2 және т.б.) алады. Сіз жаңа параметрлерді құрғаннан кейін және олардың құрамын өзінің қалағанындай өзгерту үшін қарапайым диалогтық терезелермен қолдануға болады.

Параметрлер мен бөлімдерді жою қиын емес. Нені жою керектігін таңдаңыз, Түзету мәзіріндегі Жою командасын қолданыңыз немесе Del пернесін басыңыз. Regedit сізді осы команданы қолдауыңызды сұрайды; сіз қолдау көрсеткен кезде параметрлер мен бөлімдер жойылады.

Regedit программасының көмегімен Реестр мәліметтерін импорттауға және экспорттауға болады. Мәтіндік файлдар экспорт және импорт үшін оқуға ыңғайлы және оларды бір компьютерден екінші компьютерге тасу қауіпсіз. Үнсіздікте қабылданған .REG кеңейтілімі бар файлдарға тышқанмен екі рет басқанда, осындай кеңейтілімдегі салыстырмаларды автоматты түрде Regedit жібереді және файл құрамын жүктейді. При помощи команды Export Registry File командасының көмегімен сіз файлдан таңдалған бөлімді сақтай аласыз, ал Import Registry File командасының көмегімен ,керісінше, бөлімді файлдан қалыптастыра аласыз. Реестр файлының импортының жұмыс кезінде Regedit программасының өзінен – диалогты терезе пайда болуына назар аударыңыз, ол импорттың сәтті немесе сәтсіз екенін хабарлайды, бірақ сіздің импортты тоқтатуға шамаңыз болмайды. (Бірақ егер де файлын екі рет басып жіберетін болсаңыз, онда қолдау диалогтық терезесі көрінетін болады).

Егер сізге өз қолданушыларыңыздың ішінен Реестрдің өзгертулерін тарату қажет болса, онда .REG файлының көмегімен жасауға болады. .REG меншікті файлдарын құрудың алғашқы және ең қарапайым әдісі, ол Regedit-ті таралатын параметрлер мен бөлімдер экспорты үшін қолдану болып табылады. Бұған балама ретінде Блокноттың (Notepad) немесе басқа да мәтіндік редактордың көмегімен меншікті файлдарды құру болып табылады. Төменде .REG файлына мысал берілген:

Windows Registry Editor Version 5.00

[HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\WindowsNT\CurrentVersion\AeDebug]

"Auto"="1"

"Debugger"="drwtsn32 -p %ld -e -g"

"UserDebuggerHotKey"=dword:00000000

Бірінші жолда Regedit.REG файлын көргені жайлы хабарлама алады. (Келесі бос жолда қажет. Қалған жолдардың форматы түсінікті: квадрат жақшаға алынған жолдың көмегімен бөлім көрсетілген, ал одан кейін әрбір жолда бір параметрден импорттауқа қажетті барлық параметрлер көрсетілген. Параметр аттары және жолдық мәліметтер (параметр құрамындағылар) қос жақша (") символдарымен белгіленген. REG DWORD типінің мәліметтері dword префиксінің көмегімен белгіленеді: оларды жақшаға алудың қажеті жоқ. Бір файлға көптеген бөлімдер үшін өзгертулерін орналастыруға болады, ол үшін әрбір бөлімнің атының алдына бос жолды орналастыру қажет, ал әрбір бөлім параметрлердің кез келген санын бере алады.

Өзіңіздің меншікті бөліміңізді құрыңыз (мысалы, HKLM\SOFTWARE\Testing123) және оған өзіңіздің .REG файлыңызды импорттаңыз, өзіңіз қалаған өзгертулерге дейін орындалғанын қадағалаңыз.

Басқа компьютермен Реестрдің қосылуы

Егер сіз жүйеге сәйкес өкілеттілікпен кірген болсаңыз, Regedit-ті Реестрге басқа компьютердің қолы жету үшін қолдана аласыз, онда бар мәліметтерге қарауға және редактірлеуге болады. мұндай «сиқырлыққа» Regedit-ті жіберетін компьютер үшін де, және Реестрді қарайтын және редактірлейтін, басқа компьютер үшін де сіздің есеп жазбаңыз басқармалы өкілеттілікте болуы керек. Сонымен қатар қолжетімге Group Policy баптауы қарсы тұруы мүмкін.

Сіздің өкілеттілігіңіз дұрыс деп санасақ. Шындығында желіден өшірілген компьютерде қосылу Registry мәзірінің Connect Network Registry командасының таңдауы кезінде болады. Бұл команда желінің құрылымын көре алады және сіз қосылғыңыз келген компьютерді тауып береді.

Сәтті қосылудан кейін бұл компютердің аты сол жақ панельде, My Computer деңгейімен бірдей шығады. Сіз оның Реестрінің түпкі бөлімдерін аша аласыз, бөлімдерін ақтара аласыз, мәліметтерді іздеп және қалағаныңызша ауыстыра аласыз. Осымен аяқтап, Registry мәзірінде Disconnect Network Registry командасын таңдап, одан кейін өшіретін компьютерді таңдаңыз.

Сіз параметрдің немесе бөлімнің атын өзгерту үшін Түзету мәзіріндегі Атын өзгерту командасын таңдайсыз немесе контекстік мәзірдің көмегін қолданасыз.

1. 
   Regedit реестрі редакторының терезесіне кіріңіз (Жіберу\Орындау\Regedit)
   
2. 
   Жаңа бөлім құрыңыз (кілт): Түзету\Құру\Бөлім немесе контекстік мәзірді қолдана отырып.
   
3. 
   құрылған кілт параметрін өзіңіздің қалауыңыз бойынша өзгертіңіз: Түзету\Өзгерту\....
   
4. 
   Өзіңіз құрған бөлімнің атын өзгертіңіз.
   
5. 
   Бұл бөлімді жойыңыз.
   
6. 
   Ал енді біраз реестрмен жұмыс істеңіз, төменде ұсынылған жаттығуларды орындаңыз:
   

HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVerson\Policies\Explorer-де құру қажет 1) 0х00000001 мәні бар DWORD типті RestrictRun кілтін;

2) аналогты атты бөлімшені және онда программаның жіберілуіне РҰҚСАТ ЕТІЛГЕН тізімдерді санау;

3)бөлімге кіріп, әрбір программа үшін жолдық кілт құрамыз, онда "1" (тырнақшасыз) – бірінші рұқсат етілген программа үшін, "2" – екіншісі үшін және т.с.с. программаның жіберілуіне рұқсат етілген файл аттарын көрсету қажет. Файлдардың кеңейтілімі болу қажет, ал жолын көрсету міндетті емес. Мысалы, Word.exe, Excel.exe

Regedit.exe фалын көрсетуді ұмытпаңыз, әйтпесе сіз реестрдің редакторын жібере алмайтын боласыз.

2) Пуск мәзірінің баптауы.

• 
  Мәзірдің "Іздеу" пунктін өшіріңіз:
  

• 
  "Құжаттар" пунктін өшіру.
  

• 
  HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies\Explorer-ге 0х00000001 мәні бар ClearRecentDocsOnExit кілтін қосыңыз (жақында ашылған құжаттардың тізімдері компьютердің әркез өшірілуі кезінде тазаланып отыру үшін). 0х0000001 мәні бар NoRecentDocsHistory кілтін қосыңыз (сіз ашатын құжаттар бұл тізімде еске түсірмес үшін).
  
• 
  Мәзірдің "Таңдалған"пунктін жою.
  

• 
  "Баптау" мәзірінен мәзір іші пунктілерін жасыру.
  

HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies\Explorer-де.

- "Баптау: NoSetTaskbar кілті мәзірінен"Есептер панелі мен Жіберу мәзірі " пунктін жасыру

- "Жұмыс үстелі Active Desktop: NoSetActiveDesktop кілті пунктін жасыру

- «Папка қасиеті" мәзір "Баптау: NoFolderOptions кілтін жасыру.

Барлық осы кілттер 0х00000001 мәнін қабылдау керек.

3) «Орындау» баптауы

• 
  Оны мәзірден жою: 0х00000001 мәні бар NoRun кілтін реестрінде жазу және қайта жүктеуден кейін мәзір пункті жойылады.
  
• 
  "Сеансты аяқтауды" жою: DWORD типтегі NoLogOff кілтін реестрде құру.
  
• 
  "Жіберу" мәзіріндегі контекстік мәзірге тыйым салу: кілт NoChangeStartMenu
  
• 
  Есептер панелі үшін контекстік мәзірге тыйым салу: кілт NoTrayContextMenu.
  

Бөлімді ашу

HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies\WinOldApp (егер ол болмаса, онда жаңа бөлім құру керек) және 0х00000001 мәні тең Disabled кілтін қосу керек. Оны 0-ге баптау немесе жою MS-DOS сеансына рұқсат етеді.

5) Желі құрылымына кіруге шек қою.

Параметрлерді баптау үшін барлық кілттер HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies\Network бөлімінде орналасқан, DWORD типі бар, 1 мәні – шек қойылды, 0 - жоқ. Егер бөлімде мұндай атты кілт болмса, онда параметр орнатылмаған.

Басқару панелінде "Желі" диалогын қолжетімсіз етсе (ол "Желілік қоршау" қасиетінен): NoNetSetup кілтін құрыңыз

• 
  "Желі" диалогынан «Идентификация» қосымшасын жою: NoNetSetupIDPage кілті
  
• 
  "Желі" диалогынан "Қолжетімді басқару" қосымшасын жою: NoNetSetupSecurityPage
  

• 
  Басқару панелінен "Қасиет: Парольдер" диалогын қолжетімсіз ету: NoSecCPL кілтін құрыңыз.
  
• 
  Бұл кілтті 1-ге орнатыңыз, бұл осы диалогтың "Парольдерді ауыстыру" қосымшасын қолжетімсіз етуге әкеледі;
  
• 
  NoAdminPage кілтін құрыңыз - диалогтың "Жойылған басқару" қосымшасы қолжетімсіз болады;
  
• 
  NoProfilePage құрыңыз – диалогтың "Қолданушылар пішіні" қосымшасы да қолжетімсіз болады.
  

• 
  NoPrinterTabs – кілт қойылса "Қасиет: принтер" диалогында кейбір қосымшаларды жасырады;
  
• 
  NoDeletePrinter – атынан білгендей, жүйеде принтердің орнатылғандарын жоюға тыйым салады;
  
• 
  NoAddPrinter – ал мына кілт, керісінше, жаңа принтерді қосуға тыйым салады.
  

• 
  NoDevMgrPage, бұл кілтке 1 мәнін меншіктеңіз - "Қасиет: Жүйе" диалогынан "Құрылғылар" қосымшасы жойылады;
  
• 
  NoConfigPage - "Қасиет: Жүйе" диалогынан "Жабдықтар пішіні" қосымшасын жасырады;
  
• 
  NoFileSysPage – бұл кілт "Тез қимылдау" қосымшасындағы "Файлдық жүйе" батырмасын қолжетімсіз етеді;
  
• 
  NoVirtMemPage – орнатылуы кезінде "Тез қимылдау" қосымшасындағы "Виртуальды жады" батырмасын қолжетімсіз етеді.
  

9) Ең бірінші қысқа аттарды құруды өшіреміз. Ол үшін HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\Filesystem бөлім реестрінде кілт мәнін NtfsDisable8dot3NameCreation-ды «1»-ге өзгерту керек.

10) Екінші қадамда біз файлдың соңғы жаңарту күнінің жазбасын өшіреміз. По-умолчанию NTFS үнсіздікте кез келген файлдың өзгеруі кезінде әркез оның соңғы жаңартылуының күні мен уақытын жазып алады. NTFS-тің үлкен бөлімдерінде бұл маңызды түрде файлдық жүйенің өндірісіне әсер етуі мүмкін: HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentContolSet\Control\Filesystem-де Ключу NtfsDisableLastAccessUpdate кілтке «1» мәнін меншіктеу. Егер мұндай кілт болмса,онда оны REG_DWORD типінде құру керек.

11) Енді негізгі файлдық кесте үшін жеткілікті орын бөлеміз.

Ол үшін HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\Current ControlSet\Control\File System бөліміне REG_DWORD типті NtfsMftZoneReservation кілтін қосыңыз. Параметрін 1-ге тең деп анықтаңыз.

Сіз солай істегенде жүйе негізгі кестеден файлды орналастыру үшін дискіде орынды кейінге сақтайды. Ол не үшін қажет? Осы кестенің өсу процесін бақылауға алу үшін.

12). Жадының өндірісінің баптауы. XP-де өндірісті үлкейтетін жады баптауының бірнеше функциялары бар. Олардың бәрі HKEY_LOCAL_MACHINE/SYSTEM/CurrentControlSet/Control/Session Manager/MemoryManagement бөлімінде орналасқан.

1) Жады диспетчерін өшіру.

Ол үшін DisablePagingExecutive кілтінің мәнін «0»-ден «1»-ге өзгертуіңіз қажет.

2) Жүйелік кэштың үлкеюі. LargeSystemCache кілтінің мәнін «0»-ден «1»-ге өзгертіңіз.

13) POSIX-ті өшіру. Осы қолданылмайтын жүйе ішінің өшірілуі жұмыс жылдамдығын бірнеше үлкейтуі мүмкін. Файлдарды жоюмен және өшірумен айналыспау үшін, Windows 2000 файлды қорғаудың осы мақсатында реестр редакторында HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control SessionManager\SubSystems тармағын ашыңыз және Optional мен Posix жолдарын жойыңыз.

14) Графикалық файлдардан тұратын папкалар бойынша навигацияны жылдамдату үшін «Әрбір папканың көріну параметрін есте сақтау» пунктінен белгіні алып тастау қажет. (Басқару панелі\Папканың қасиеті\Түр).

15). DLL кэшінің өшірілуі. Реестр редакторын қолдана отырып, HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows\Current Version\Explorer тармағында параметрі AlwaysUnloadDLL жаңа DWORD құрыңыз, және оның мәнін «1» -ге тең деп орнатыңыз.

16). Дискіде бос орын жоқтығы жайлы хабарламаның өшірілуі.

17) History-дегі құжаттардың жазбасын өшіреміз. Әдетте кез келген құжатты ашу кезінде ол Жіберу\Менің құжаттарым-нан табылатын тізімге қосылады. Оны өшіру үшін, реестр редакторын қолдана отырып, HKEY_CURRENT_USER(HKEY_LOCAL_MACHINE)\Software\Microsoft\Windows\Current Version\Policies тармағын іздейміз және NoRecentDocsHistory кілтін құрамыз, (егер ол құрылмаса), оған «1» мәнін орнатамыз.

18). Қосымшаны жүктеу уақытын азайтамыз. Программа жарлығының қасиетіне /prefetch:1 командасын қосу жеткілікті және оның жүктелу уақыты бірнеше ретке азаяды. Сіздің компьютерге NeoTweakerPro орнатылған делік. Оң жақ батырмамен NeoTweakerPro жарлығына бассаңыз және мәзірден «Қасиет» пунктін таңдайды. «Объект» ұяшығында файлға деген жолдан кейін /prefetch:1 ( «/» кейін бос орын қалдыруды ұмытпаңыз) қосыңыз, «OK»-ді басыңыз.

19) Жүктеу кезіндегі HDD-дің баяу жұмысы.

20) CTRL+ATL+DEL басылуын Windows-ті жүктегеннен кейін өшіреміз. Басқару панелі \Басқарма \Жергілікті қауіпсіздіук политикасы \ Жергілікті политикалар \Қауіпсіздік параметрлерінен CTRL+ATL+DEL жүйеге ену туралы сұранысты өшіру пунктін табамыз да, екі рет шертеміз және Қосу пунктін таңдаймыз.

21). Windows2003 базасындағы компьютерде шығу\өшіру\қайта жүктеу әрекеттерін орындауда пайда болатын терезені өшіреміз, яғни Shutdown Event Tracker өшіреміз. Жіберу\Орындау\gpedit.msc топтық политика редакторын жібереміз, «Жұмыстың аяқталуын бақылайтын диалогты көрсету» (Display Shutdown Event Tracker) (Компьютердің конфигурациясы \Басқарма шаблондар\Жүйе) оқиғасын табамыз және қасиеттеріне параметр ретінде «Өшіру»-ді қоямыз. Мұнда «Бір жолы орындалған программаның автожіберілуінің тізімін өшіру», «Автожіберілуді өшіру», «Жүктеме жағдайының хабарламаларын өшіру. Жұмысты аяқтау» белгілерін өшіреміз.

22) NeoTweakerPro программасын жіберіп, оның мүмкіндіктерін көріңіз. Берілген программаны қолдана отырып, сіз жасаған барлық баптауларды орындауға болады. NeoTweakerPro-да орындаған баптауларға сәйкес баптауларды іздеп көріңіз.

1. 
   Әрекеттер жұмысында барлық орындалғандардың нақты сипаттамасы.
   
2. 
   Бақылау сұрақтарына жауаптар.
   

1. 
   Реестр дегеніміз не?
   
2. 
   Реестрдегі мәліметтер қайда қолданылады?
   
3. 
   Реестрде мәліметтердің қандай типтері сақталады?
   
4. 
   Реестрдің құрылымы. Негізгі түсініктер.
   
5. 
   Реестрдің 5 ұясы. Олардың сипаттамалары және олардың ішкі бөлімдері.
   
6. 
   Іздеу терезесінің қызметі.
   
7. 
   Реестрдің мәліметтерінің экспорты мен импорты ненің көмегімен жүзеге асады?
   
8. 
   .REG өзіндік файлдарын құру
   
9. 
   Реестрмен басқа компьютердің қосылуы.