Органическая химия



бет15/33
Дата02.11.2022
өлшемі0,79 Mb.
#156194
түріМетодические указания
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   33
Байланысты:
СРСП новый

6.4 Физикалық қасиеттері

Тізбектегі көміртегі атомдарының саны 12-ге дейінгі қаныққан бір атомды қалыпты құрылысты спирттер – сұйық, ал 12-ден көп болса – қатты, судан жеңіл, түссіз қосылыстар болып келеді. С1 – С3-ке дейінгі спирттердің ерекше өзіне тән «спирттік», С4 – С6 – тәтті, тұншықтырғыш иісі бар, қатты спирттер иіссіз. Алғашқы гомологтары суда жақсы ериді, молекулалық массасы өскен сайын суда ерігіштігі төмендейді. Төменгі спирттер тез тұтанады және түссіз жалын шығарып жанады. Қалыпты құрылысты спирттердің молекулалық массасы өскен сайын қайнау температурасы да артады және олардың қайнау температурасы изоқұрылысты спирттерге қарағанда жоғары.


Сәйкес галогеналкилдер мен көмірсутектерге қарағанда спирттердің қайнау температурасы жоғары, мысалы:

СН3 – СН2 – ОН СН3 – СН2 – С1 СН3 – О – СН3


этил спирті, хлорлы этил диметил эфирі
қ.т. 78,3ºС қ.т. 12,4ºС қ.т. -23,7ºС

Бұл спирт молекулалары арасында сутектік байланыстардың пайда болып, ассоцирленген сұйық болуымен түсіндіріледі.


6.5 Химиялық қасиеттері

Спирттердің химиялық қасиеттері оның молекуласында реакцияға қабілетті гидроксил тобының ОН болуымен анықталады. Гидроксил тобының қатысуымен жүретін реакциялардың екі типі бар:



  1. О – Н байланысының үзілуі нәтижесінде;

  2. С – ОН байланысының үзілуі нәтижесінде жүретін реакциялар.



2. С – ОН байланысының үзілуі нәтижесінде жүретін реакциялар:
а) гидроксил тобының галогенге (Х - С1, Вr, I) алмасуы:
ZnC12
R – OH + НХ ↔ RХ + Н2О
алкил-
галогенид
ә) спирттердің дегидратациясы:

R – СН2 – СНOН – СН3 ↔ R – СН = СН – СН3 + Н2О


3. Спирттердің тотығуы. Дегидрлену.
а) біріншілік спирттердің тотығуы:
Си, 250 -300ºС [O]
R – СН2 – OН → R – СОН → R – СООН

ә) екіншілік спирттердің тотығуы:


R' R'
Си, 250 -300ºС
R – СН – OН → R – С = О




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   33




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет