Органикалық химия

Қаныққан ациклды көмірсутектердің аттары (алкандар)

• Қаныққан көмірсутектерінің алғашқы төртеуі тарихи қалыптасқан аттары бойынша аталады: метан, этан, пропан, бутан.Кейінгі көмірсутектерінің аттарын атау үшін көміртек атомының санына сәйкес грек сан есіміне “ан” жұрнағын қосып атайды, мысалы: пентан,гексан, гептан, октан, нонан, декан т.б
• Тармақталған тізбегі бар қаныққан көмірсутегінің атын атау үшін ең ұзын тізбектітауып, көмірсутек радикалық ең жақын орналасқан жағынан бастап оны нөмірлейді.
• Қосылыстың атын жазу үшін алдымен сан түрінде көміртек радикалы байланысқан көміртек атомынан нөмірін жазады. Бірнеше бірдей көмірсутек радикалдарының санын жазба түрде грек есімімен (ди-2, три-3, тетра-4, пента-5, гекса-6, және т.б) көрсетеді.
• Содан кейін ұзын тізбекке сәйкес келетін көмірсутектің атын атайды. Көмірсутектерінің аттарын атағанда қолданылатын сызықшаның және жақшаның орналасуын төменде келтірілген қосылыстардың атауынан түсінуге болады:

• CH3 –CH2 - CH2 - CH2 - CH3
• CH3 –CH2 - CH - CH2 - CH - CH3
• CH3 CH3

• 1

• 2

• 3

• 4

• 5

• Пентан

• 2,4-диметилгексан