Алифатты қатардағы нуклеофилді орынбасу реакциялары

0. 
   Нуклеофилді орынбасу реакцияларына жалпы сипаттама
   

Қаныққан көміртегі атомындағы нуклеофилді орынбасу реакциясының жалпы схемасы. Нуклеофилді реагенттер мен субстарттарға мысалдыр.

Нуклеофилді орынбасу реакциясының түрлері. Бимолекулалы нуклеофилді орынбасудың механизмі (S_N2). Ауыспалы күйге (активті комплекс) сипаттама, S_N2 - типтегі реакцияның энергетикалық диаграммасы. Активтердіру энергиясы. Мономолекулалы нуклеофилді орынбасудың механизмі (S_N1). Реакцияның кинетикасы. Конкурсты реакциялар: эдиминирлену және қайта топтасу.

Нуклеофилді орынбасу реакциясының стереохимиясы. Конфигурацияның айналымы (вальдендік айналу), рацематты қоспалардың түзілуі.

Нуклеофилді орынбасудың механизмі мен жылдамдығына әсер етуші факторлар:

а) субстартың құрылымының әсері; карбоний иондарының беріктігін анықтайтын факторлар,

б) орынбасушы топтардың табиғатының әсері (химиялық байланыс диссоциациясының энергиясы, ығыстырушы топтың анионының тұрақтылығы);

в) регаенттің нуклеофилді активтілігінің әсері (енуші топтың): құрылысы, тұрақтылығы, поляризацияланғыштығы, сольваттану энергиясы, реагенттің негізділігі;

г) катализатор мен еріткіштердің әсері: әрі электрофилді, әрі нуклеофилді қасиеттері бар еріткіштер (S_N1 реакциясын жүргізуші).нуклеофилді қасиеті бар апротонды еріткіштер (S_N2 реакциясына қабілетті). Льюис қышқылдары - S_N2 реакциясын жеңілдетуші электрофилді қасиеті бар катализаторлар.

д) реакция түрлрінің (S_N1 және S_N2) және реакция өнімдерінің (мысалы, алкилгалогенидтер мен нитрит – аниондарының әрекеттесуі нәтижесіндегі S_N1- типтегі реакциядағы алкилнитриттерінің алынуы және S_N2 типтегі реакциядан нитроалкандардың түзілуі) арачындағы байланыс.

0. 
   
   
   жүктеу/скачать 102 Kb.
   
   Достарыңызбен бөлісу: