Орындаған: Болатхан Ажар. 102 Танымдық процестер



Дата22.04.2022
өлшемі23,15 Kb.
#140534
Байланысты:
психология сөж


Орындаған: Болатхан Ажар.102
Танымдық процестер

Атауы

Анықтамасы

Түрлері

Қасиеттері

Жеке дара ерекшеліктері

Зейін

Зейiн дегенiмiз
адам санасының қоршаған ортадағы белгiлi заттар мен құбылыстарға белсендi бағытталуын айтамыз.

Ырықты зейін, Ырықсыз зейін, Үйреншікті зейін

Тұрақтылығы, 
 шоғырлылығы,
көлемі мен 
ауысуы.

Зейіннің жеке – даралықты ерекшеліктері –бірнеше жағдаяттарға 
байланысты. Олар: жоғары жүйке қызметінің типі, тек өкілінің 
психикалық даму жағдайы, оның күнделікті психикалық қалпы, 
үйреншікті қызметінің шарттары.

Қабылдау

Қабылдау-бұл
заттар мен құбылыстардың өз қасиеттері және бөлшектермен бірге,сезім мүшелеріне тікелей әсер етуінің нәтижесінде тұтас түрде бейнеленуі.

затты, уақытты
қабылдау
; қатынастарды, 
қозғалыстарды, кеңістікті қабылдау; адамды қабылдау

Тұтастылығы, мағыналығы, тандамалылығы, тұрақтылығы, иллюзия, апперцепция

Төңірегіміздегі мың сан заттар 
мен құбылыстардан біз нақты мезетте қажетімізге керегін ғана бөліп 
аламыз

Түйсік

Түйсік - біздің айналамызда, ішкі жан дүниемізде не болып жатқанын хабарлап отыратын қарапайым психикалық процесс

Көру түйсіктері, есту түйсігі, иіс түйсігі, дәм түйсігі, тері түйсігі, қозғалыс түйсігі

Адаптация, сезгіштік,
синестезия, сенсибилизация

Анализаторлардың мидағы ядролары тиісті аймақтарға орналасқанмен,
олар бір-бірімен тығыз байланысып жатады. Анализаторлар бірінің қызметін екіншісі атқара алуға да қабілетті

Ес

Ес - бір-бірімен байланысты жеке процестерден тұратын күрделі психикалық процесс.

қозғалыс есі, сезімдік, бейнелік ес,сөз логикалық,ырықты ес,ырықсыз ес, механикалық ес, эмоционалды ес

Естің көлемі, естің жылдамдығы, естің дәлдігі



1)Есте қалдыруы шапшаң, қайта жаңғыртуы жақсы, еске 
қалдырғанын 
көпке дейін ұмытпайтын оқушылар. 
2)Есте баяу қалдырғанымен, ұмытпайтын оқушылар. 
3)Есінде қалдыруы тез болғанымен, тез ұмытатын оқушылар. 
4)Есіне киналып түсіретін және тез ұмытатын.

Қиял

Қиял – нақты шынайылықты білдіретін және осының негізінде жаңа көріністі түсініктерді қайта жасайтын процесс.

Пассивті қиял, активті қиял, арман, шығармашылық қиял, жасампаз қиял




Қиял біздің ерікті іс–әрекетердің жүзеге асуымен де
байланысты. Мысалы, мақсат еткен мүдделі ісін жүзеге асыру
үшін адам оның әр түрлі жолдарын іздестіреді. Бұл қиялмен тығыз байланысты. Адамның ерік–жігері, қайраты оның жоспарлаған мүдделі ісін жүзеге асыруынан көрінеді.



Сөйлеу

Сөйлеуадамның тілдік амалдар арқылы пікір, ой білдіру әрекеті

Ішкі сөйлеу, сыртқы сөйлеу, жазбаша, ауызша,монолог, диалог

Мазмұндылығы, түсініктілігі, әсерлігі, ықпалдылығы.




дауысталутембрлік сипатартикуляциялық анықтықтемпакцент т.

Ойлау

Ойлау – заттар мен құбылыстардың жалпы сипаттарын, олардың арасындағы табиғи байланыстары мен қатынастарын бейнелейтін психикалық процесс

тәжірибе-әрекеттік, көрнекі-бейнелі және 
теориялық –бейнақты

тәуелсіздік, ұсыныс, бастамашылық, дәйектілік, тереңдік, кеңдік, тар ойлау, жылдамдық, асығыстық, баяу ойлау, өзіндік, жүйелілік, ізденімпаздық, сыншылдық, дәлелділік, ақылдың икемділігі мен ұтқырлығы. , ақыл -ойдың инерциясы, болжай білу қабілеті, қарқынды ойлау, мақсаттылық, ойлауды тарату, үнемдеу, қызығушылық, тапқырлық, тапқырлық, өнімділік

Ойдың сыңдылығы, Ойлаудың асығыстығы, ойлаудың тездігі,
ойлаудың дербестігі, ййлаудың икемділігі,олаудың тереңдігі, ойлаудың кеңдігі


Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет