«Қазақстан тарихы және әлеуметтік-қоғамдық пәндер» кафедрасы
Контент талдау
Тақырыбы: Ерте темір дәуірі тайпаларының мәдениеті.
Орындаған: Лесбек А.
Тобы: ФӨТҚ(А)-01-22
Қабылдаған: Ибраимова А.
Шымкент-2023
Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
Ерте темір дәуіріндегі тайпалардың мәдениеті: жерлеу рәсімі, қару-жарақ, қалыңдық, аң стилі өнері
Сақтардың Ахеменидтер державасымен қарым-қатынасы
Сақтардың грек-парсы соғыстарына қатысуы
Сақтардың Александр Македонскийді жаулап алуына қарсы күресі
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Кіріспе
Темір дәуірі - тас пен қола дәуірлерінен кейінгі үшінші ірі археологиялық кезен. Оның бірінші кезеңін ерте темір дәуірі деп атап кеткен. Темір дәуірі – адамзат тарихында қола дәуірін алмастырған, аса маңызды әлеуметтік-экономикалық, саяси, демографиялық, технологиялық өзгерістерді дүниеге әкелген жаңа кезең. Бастаулары темір металын игерумен және оны кеңінен қолданумен сәйкес келетін бұл кезеңді ғылым тарихында «темір дәуірі» деген тұрақты атаумен белгілеуді алғаш рет 19 ғ-дың ортасында К. Томсен (Дания) ұсынды. Біздің заманымыздан бұрын 1-мыңжылдықтың басынан осы заманға дейінгі кезең арасында темір адамзаттың заттық мәдениетінің негізі болып келді. Темір ерекше металл. Оның балқытылу температурасы мысқа қарағанда жоғары. Темір табиғатта таза күйде кездеспейді. Оның балқытылуының баяулығынан шикізаттан темірді айыру оңайлыққа соқпайды.
Ерте темір дәуіріндегі тайпалардың мәдениеті: жерлеу рәсімі, қару-жарақ, қалыңдық, аң стилі өнері
Сақ тайпаларының жерлеу ғұрпы алдындағы уақыттың ғүрыптарынан едәуір ерекше болды. Егер қола дәуірі үшін тас қоршаулар мен тас жәшіктерге жерлеу тон болса, сақтар мекендеген аудандардың бәрінде обалы қорымдар болып, адамдар көбіне сопақша етіліп қазылған кабірлерге жерленді. Лақаттап және ақымдап жерлеудің жаңа түрлері шықты. Жерлеу әдістері де өзгереді: өлікті ортеудің немесе оның аяқ-қолын қусырып, қырынан жатқызып жерлеудің орнына шалқасынан созылта салып жерлеу шығады.
Үйсін тайпалары адамды жерлеуі, жерден ұзыншақ төрт бұрышты тереңдігі 70 см.ден 1 м.дейін,кеңдігі 50-60 см мүрде қазылып, мәйіттің бас жағын батысқа қаратып, заттармен жабылып, оны айналдыра бір, екі қатар тастар тізіп, дөңгелек белдемелер жасалатын, оның үстіне тас, топырақтан үйіңді жасап оба тұрғызатын. Ал зираттың сыртқы көрінісі бұрынғыдай тастан дөңгелек белдеулер тізілмей, құм, тас, топырақтан оба тұрғызылады.
Сақтардың Ахеменидтер державасымен қарым-қатынасы
Сақтардың грек-парсы соғыстарына қатысуы
Қолданылған әдебиеттер
1. Әминов, Т. М. Қазіргі Қазақстан тарихы : оқу құралы / Т. М. Әминов. - Алматы : "Бастау", 2017. - 472 бет
2. Жанысбеков М. А.Қазақстанның қазіргі заманғы тарихы :оқу құралы / М. А. Жанысбеков, Н.А. Абдурахманов, А.С. Еркінбекова. - 2-ші бас. - Қарағанды : АҚНҰР, 2019. - 321 бет с
3. Сыздықов, С. М. Қарлық–Қарахан мемлекеті: саяси тарихы және мәдени мұралары: тарихи әдебиет. - Астана : Фолиант, 2014
4. Абдрахманов Н.А.Қазақстан тарихы:оқу құралы.-Шымкент,2014
5. Тлеужанова, М. К. Қазақстан тарихы. 1-т.: оқу-әдістемелік кешені / - Алматы : Эверо, 2016. - 316 бет. С
6. Дарашова, З. Б. Қазақстан тарихы оқу-әдістемелік құрал. - Шымкент : "Ернияз" жарнама өндірістік фирмасы, 2014.
Достарыңызбен бөлісу: |