Қылмыстық іс жүргізу заңдары
1997 жылғы 13 желтоқсанында қабылданып, 1998 жылдың 1 қаңтарында күшіне енген Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу заңы (ҚІЖЗ) сот жұмысында қылмыстық іс жүргізу тәртібін реттейтін, жүйелегген және бектілген құқықты нормалардан тұратын, кәсіби әрі негізгі заң боып табылады. Ол әділ соттың жүзеге асырылуын, азаматардың еркі мен құқық кепілдігін белгілейтін конституциялық нормаларға, сондай-ақ халықаралық құқықтық жалпыға мәлім нормалары мен принциптеріне негізделген.
Өзінің құрылысы және мазмұны жағынан қазіргі ҚІЖЗ 12 тарак, 56 бөлім мен 541 баптан тұратын жалпы және ерекше бөлімдерге бөлінеді. Жалпы бөлім іс өндірісін тұтастай тарастыратын негізгі ережелерден құралады. Олар: сот жұмысының қылмыстық іс жүргізу тәртібін анықтайтын заң жүйесі туралы; қылмыстық іс жүргізу процесінің мақсаты мен принциптері туралы; қылмыстық іс жүргізу жөніндегі жалпы ережелер туралы; қылмыстық процесті жүргізетін мемлекеттік органдар мен қызмет адамының өкілеттігі туралы; процеске мүдделі қатысушылардың, сондай-ақ басқа да процеске қатысушылардың құқығы мен міндеті туралы; қылмыстық процестегі дәлелдер мен дәлелдеулер туралы; процестік мәжбірлеу шаралары туралы, оларды қолданудың негіздері мен тәртібі туралы; қылмыстық процестегі мүліктік мәселелер туралы.
ҚІЖЗ-ның ерекше бөлімін қылмыстық ісі қозғау, алдын ала тергеу мен жауап алу өндірісі, заңды күшіне енбеген бірінші инстанциялық сот өндірісі, үкім мен сот қаулысын орындау, бақылау инстанциясы өндірісі, жаңадан ашылған жағдайларға байланысты қылмыстық іс өндірісінің қайтдан баталуы мәселелерінің тәртібін біртіндеп реттейді. Сонымен қатар, ерекше бөлімде қылмыстық сот жұмысынынң жалпы ережелерін толықтыратын арнайы нормалар жинақталған. Олар: кәмелетке толмағандар ісі туралы, қылмыстық қудалаушылқтан иммунитеті бар адамдар ісі туралы, қабілетсіздер ісі жөніндегі сот жұмысы туралы, сонымен қатар қылмыстық процесті жүргізуші органдардың шет ел мемлекеттерінің компетентті органдарымен өзара байланысының негіздері жөніндегі нормалар.
Достарыңызбен бөлісу: |