Өзін-өзі бақылау және зертханалық жұмысты қорғау сұрақтары:
Тіршілік қауымдастықтағы жапалақ тәрізділер отрядының рөлі қандай екенін атаңыз.
Жапалақтар пайдалы ма? Олар онымен бірге аң аулау шаруашылығына зиянын тигізбей ме?
Жапалақтардың қандай түрлері ұшып келетінін және ландшафтағы таралымын атаңыз.
6 тақырып: Аңдардың ішкі, сыртқы құрылысын сипаттау, суретін салу.
Мақсаты: Табиғатта қандай да болмасын жануаруар түрлерін анықтау дағдысын меңгеру және оны ауланатын жануарларды тиімді пайдаланудың биологиялық негізін әзірлеуде қолдану.
1 тапсырма. Басқа омыртқалы жануарлардан өзге аңдар ерекшелігін: денесі түктермен жабылған (наһантәрізділер, пілден басқа); кеуде қуысы құрсақ қуысынан ерекше көк етпен бөлінген; тек сол жақ қолқа доғасы бар; бас миы бірінші омыртқамен будандасқан екі желке бұдырымен (бедер) жабдықталған; әр төменгі жақ жартысы тек бір тіс сүйектерінен тұрады; сүтқоректілер балаларын тірідей туатынын (біртесіктілерден, жұмыртқасалу шылардан басқа) теория бойынша зерделеу қажет.
2 тапсырма. Дәптерге қоян қаңқасын салып алып, мыналарды белгілеу керек: 1-бас сүйегі; 2-мойын омыртқалары; 3-атлас; 4-эпистрофей; 5-кеуде омыртқалары; 6-бел омыртқалары; 7-құймұшақ омыртқалары; 8-құйрық омыртқалары; 9-бірінші қабырға; 10-төс тұтқасы; 11-жауырын; 12-жауырын қыры; 13-акромион; 14-төс; 15-төс шеміршегі; 16-қабырғалар; 17-тоқпақ жілік; 18-кәрі жілік; 19-шынтақ жілік; 20-алдыңғы тізе; 21-алдыңғы жіліншік; 22-бақайшық сүйектері; 23-мықын сүйек; 24-шонданай сүйек; 25-маңдай сүйегі; 26-сан; 27-тобық; 28-үлкен ортан жілік; 29-кіші ортан жілік; 30-өкше сүйек; 31-тілерсек сүйек; 32-тірсек сүйек; 33-бақайшық сүйектері.
Әдебиеттер: Доппельмаир Г.Г. и др. Биология лесных птиц и зверей. М., 1975.
Слудский А.А. и др. Млекопитающие Казахстана. Алма-Ата, 1969-1985 гг. т. 1-4 (9 книг).
Колосов А.М.,Лавров Н.П.,Наумов С.П. Биология промыслово-охотничьих зверей СССР. М. 1975.
Колосов А.М.,Лавров Н.П.,Михеев А.В. Биология промыслово-охотничьих зверей СССР. М. 1983.
Соколов В.Е. Систематика млекопитающих. М., 1973. т. 1. 1977. т. 2. 1979. т. 3.
Мартынов Е.Н. Биология лесных позвоночных. Санкт-Петербург, 2004.
Харченко Н.А., Лихацкий Ю.П., Харченко Н.Н. Биология зверей и птиц. М., 2003.
Афанасьев А.В., Бажанов В.С. и др. Звери Казахстана. Алма-Ата, 1953.
Охотничье-промысловые звери Казахстана.//Труды Института зоологии АН Казахской ССР, 1964. т. 26.
Экология и поведение млекопитающих Казахстана. //Труды Института зоологии АН Казахской ССР, 1988. т. 44.
Юргенсон П.Б. Охотничьи звери и птицы. М., 1968.
Красная книга Казахстана (изд. 2, 3). Алма-Ата, 1991, 1996.