Гүлдің құрылысы
Аталық
Күлте
Аналық
Тостағанша
Гүл табаны
Гүл сағағы
Аталық тозаңқабы
Аталық жіпшесі
Аналық аузы
Аналық мойыны
Жатыны
Ой дамыту
Танымдық ойындар
«Гүл-дүние көркі» десек қателеспейміз. Гүлдердің де біздер сияқты жаны бар. Олар адамға үлкен пайда келтіреді. Кейбір гүлдер қоршаған ортаға жағымды. Энергия бөледі. Әр адамның өзінің сүйікті гүлі болады. Гүл адамды эстетикалық ляззатқа бөледі. Қазақ халқы қызды гүлге теңеген. Жақсылықта гүл силау-үлкен құрметтің белгісі.
Гүлдер, гүлдер, көп гүлдер,
Қызыл гүлдер, көк гүлдер.
Жайнар кезім келді деп...
( Т. Молдағалиев.)
Кім білмес қыр аруы қызғалдақты,
Өң беріп көркейтеміз әрбір бақты.
Сәні деп өмірімнің, көңілімнің,
Сый етіп, мені жігіт қызға арнапты.
(Оразақын Асқар)
Сауалнама
Сендер қандай түсті гүлді ұнатасындар?
Қызыл – белсенділік пен өмірлік күш қуаттың белгісі. Бұл түсті батыл, табанды, ерік жігерлі адамдар ұнатады. Олар қызба, әсершіл, қызу қанды келеді. Негізінен олар жетекшілер.
Қызғылт – жалынның түсі, негізінен ол адамдар ыстық қанды болып келеді. Олар жарқын, айрықша адамдар. Көптің ішінде ерекшеленіп тұрады. Жұрттың назарын өзіне аударып алады. Алға қойған мақсаттарына жету жолында өмірлерін қиюға әзір.
Сары – жылу мен жарықтың түсі. Бұл адамдар көпшіл, достыққа берік, еркіндікке талпынғыш. Ол бәрінен де өз еркіндігін биік қойып, әр түрлі шектеулерді жек көреді. Көңіл күй тез өзгергіш, оптимист адам.
Алқызыл – нәзік жанды ұяң жандардың түсі. Осындай адамдар туралы жұрт өмірдің тек жақсы, жарқын жақтарын ғана елеп ескеріп, қараңғы тұстарын ескергісі келмейді. Аузын ашса жүрегі көрінетін кіршіксіз, табиғи болмысты биязы және әдемі заттар мен жайлылықты сүйетін адам. Оған сезімталдық нық сенімділік қасиеттері де тән.
Ақ – шаттықтың түсі ақ түсті ұнататындар өте әсершіл қызба келеді, тез еліктегіш. Мұндай адамдар кейде өзінің ықпалында қалады, кейде ол өзгенің ықпалында да кетеді. Оларға өздерін демеп бағыттап отыратын сенімді достар ауадай қажет.
Көк – адамдар арасындағы жақсы қарым-қатынасты ең жоғары бағалайтын адамдар. Олар достықты бағалап, ал махаббатты бәрінен жоғары қояды. Олар зұлымдықты, салқынқандықты, араздықты ұнатпайтын ақтілекті жандар.
ІV. Бекіту
Оқулық мәтініндегі суреттерді пайдалана отырып, гүлдің көбею мүшелеріне тірек-сызбаны құрастыру үшін әр топқа тапсырма беріледі.
1-топқа – Аталықтың құрылысы
2-топқа – Аналықтың құрылысы
3-топқа – Гүлдің құрылысы
№12-зертханалық жұмыс.
Тақырыбы: Гүл құрылысын талдау.
Мақсаты: Өсімдіктің көбею немесе генеративті мүшесі – гүлдің құрылысын зерттеу.
Құрал-жабдықтар: нағыз гүлдер (қызғалдақ гүлдеп тұрған бөлме өсімдіктері және т.б.), қатты қағаздан ойылған жеке бөліктері, ұлғайтқыш қол әйнек, сапты ине.
Жұмыстың барысы:
1. Нағыз гүлден (ол болмаса) немесе гүл бөліктерінің қатты қағаздан жеке-жеке қиылған жапсырма (аппликация) көрнекі құралдардан гүл бөлімдерін табу, пішініне, санына, реңдеріне көңіл аудару.
2. Табиғи (нағыз) гүлден гүл бөліктерінің орналасу тәртібімен танысу.
3. Гүл бөліктеріне қарап жай немесе қос гүлсерікті екендігін анықтап ажырату.
4. Аталық пен аналықты жеке бөліп алып құрылыстарымен танысу, суретін салып атын жазу.
Нәтижесі: 1) Гүлдің құрылысын жаз:
|
1.____________________________________________
2.____________________________________________
3.____________________________________________
4.____________________________________________
5.____________________________________________
|
2) Берілген сипаттамалар гүлдің қай бөлігіне тән екенін гүл бөлігінің бас әрпін қойып белгілеңдер («ГС» – гүлсағақ; «ГТ» – гүлтабан; «Т» – тостағанша; «К» – күлте; «А» – аталық; «Ж» – аналық).
1. Гүлдің дәл ортасына орналасқан.
2. Тозаң ұясы бар.
3. Гүлсеріктің ішкі бөлігі.
4. Үлпекке айналған бөлігі.
5. Жәндіктер қоректенеді.
6. Шірне бөлетін бөлігі.
7. Жабысқақ сұйықтық бөледі.
8. Ұшы ілмешекке айналған бөлігі.
9. Екі қабат қабықшасы бар жасушалар жетіледі.
10. Хош иіс шығаратын бөлігі.
11. Мойны бар.
3) Мыналардың қайсысы дұрыс гүл, қайсысы бұрыс гүл?
Қорытынды:_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Үй тапсырмасы. Гүлдің құрылысы , гүл бөліктерін түрлі қағаздан әзірлеп, қатты қағазға жапсырып әкелу.
Достарыңызбен бөлісу: |