Қоршаған орта факторларының екіншілік итж дамуындағы маңызы

Орындағандар: Тұрмахан Е., Халикова Н.
Қабылдаған: Егизова А.
Иммундық тапшылық жағдайлар (ИТЖ) – иммундық жауап қайтарудың бұзылысына, әртүрлi антигендерге, бiрiншi орында – жұқпаларға қолайлы емес иммундық жауаптың дамуына немесе төмендеуiне әкелетiн, иммундық жүйенiң негiзгi компоненттерiнiң функционалдық белсендiлiгiнiң төмендеуi.
ИТЖ анықталуы, бiрiншi кезекте ағзаның жұқпаларға қарсы қорғанысы нашарлайды, оның клиникалық тұрғыда жұқпалы аурулармен жиi сырқаттануы байқалады
Имундық тапшылық жағдайлар

Екіншілік ИТЖ

Екіншілік (жүре пайда болған) иммунды тапшылық жағдайлар дегеніміз— иммунды жүйеге түрлі зақымдардын әсер етуінен қалыптасатын клиникалық иммунологиялық синдромдар. Екіншілік иммунды тапшылықтар иммунды қорғаныстың арнайы және/немесе арнайы емес факторларының мөлшерлік және функционалдық көрсеткіштерінің айқын және тұрақты төмендеуімен сипатталады.Екіншілік иммунды тапшылықтар, сонымен қатар, созылмалы жұқпалы аурулардың, аутоиммундық патологияның, аллергиялық аурулардың және қатерлі ісіктердің пайда болуының себебі болып келеді.

Екіншілік ИТЖ ерекшеліктері

Организмнің клиникалық тұрғыда да, иммунды- зертханалық тұрғыда да қалыпты күйінде болғанында пайда болад

Айқын және тұрақты болуы тиіс, себебі иммунды жүйенің көрсеткштері өзгермелі және оның бөліктері бір бірін толықтырып, компенсациялап тұратыны белгілі.

тек қана мөлшерлік емес, функционалды да болуы тиіс

Екіншілік ИТЖ ерекшеліктері

арнайы (адаптивті) иммунитетке де, арнайы емес иммунитеттке де қатысты болуы мүмкін

Екіншілік иммундытапшылықпен негізделетін патологияның (жұқпалы, аутоиммундық, аллергиялық, онкологиялық) дамуының “қауып аймағында” екендігін ескеру керек.

Екіншілік ИТЖ қалыптасуына сабепкер келесі факторлар

физиологиялық (жасқа байланысты) факторлар

Aуруға шалдығу

Ятрогендік факторлар

Экологиялық факторлар

Өмір салтының қауыпты факторлары

Физиологиялық (жасқа байланысты) иммунды тапшылықтар дегеніміз - иммунды жүйенің күрделі физиологиялық өзгерістерінің кезендерінде (жас балалық шақ, жасөспірімдік кезең, қарттық кезең, жүктілік сияқты) пайда болатын иммундыжетіспеушіліктер.
Ятрогендік факторлар - Екіншілік иммундытапшылықтардың қалыптасуына ятрогендік факторлар да қатысуы мүмкін. Оларға, біріншіден, дәрілік препараттар жатады.
Физиологиялық және ятрогенді факторлар
Тамақтану жетіспеушілігінің аздап болуы иммундық реактивтілігініңтерең бұзылыстарын шақырмайды. Бірақ созылмалы ақуыз – калорийлік жетіспеушілікте фагацитоз активтілігінің төмендеуі байқалады, комплемент жүйесі мен пропердин жүйесінің ақуыз синтезі төмендейді, антиденелер синтезі тежеледі, перифериялық қанда Т және В – лимфоциттердің және олардың субпопуляцияларының саны азаяды, жетілмеген жасушалар саны ұлғаяды.
Витаминдер тапшылығы гуморалды және жасушалық иммунитеттің бұзылуына әкеледі.
Өмір салтының қауыпты факторлары:

Залалды экологиялық факторлар

Шудың интенсивтілігі

Иондаушы радиация

Химиялық заттар

Электромагниттік толқындар

39 млн

2022 жылдың аяғындағы жағдай бойынша әлемде АИТВ-инфекциясымен өмір сүретін 39 миллион адам болды, олардың үштен екісі (25,6 миллион) ДДҰ-ның Африка аймағында тұрды.

ЖИТС – жүре пайда болған иммун тапшылығының синдромы, аурудың соңғы, терминальды сатысы. АИТВ адам ағзасындағы оппортунистикалық аурулар дами бастағанда иммундық жүйені белгілі бір жағдайға дейін әлсіретуі мүмкін. ЖИТС диагнозы әдетте CD4+ лимфоциттердің бұзылу салдарынан иммундық жүйенің үдемелі әлсіруіне әкелетін, адамда бір немесе бірнеше өте қауіпті аурулар дамығанда, АИТВ жұқтырғанан кейін бірнеше жыл өткен соң қойылады. Қазіргі таңда бар ретровирусқа қарсы терапия вирустың белсенділігін және иммундық жүйеге тигізетін зиянды төмендетуге мүмкіндік береді, осылайша АИТВ жұқпасының ЖИТС стадиясына өтуіне және дамуына кедергі келтіреді.
АИТВ және ЖИТС

Қорытынды:

Корыта келгенде, созылмалы, жукпалы аурулардын, аутоиммундык патологиянын, аллергиялык аурулардын жэне катерлі ісіктердін пайда болуына екіншілік ИТЖ себепкер екені белгілі. Ары карай дамымамау ушін коршаган орта факторын жою керек

Қолданылған әдебиет:

https://www.forbes.ru/forbeslife/485223-patyj-celovek-v-mire-izlecilsa-ot-vic-infekcii-posle-transplantacii-stvolovyh-kletok
“Жалпы иммунология” Ә.Ә. Шортанбаев, С.В. Кожанова 252-бет
https://korda-aids.kz/kz/2019-04-08-04-57-26
https://kk.m.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%98%D0%92/%D0%96%D0%98%D0%A2%D0%A1

Ақуыздық тапшылық себептердің бірі?
Электромагниттік толқындардың әсері?
Екіншілік ИТЖ дегеніміз не?
ЖИТС туралы не білесіз?
Экзогенді химиялық заттардың туғызатын аурулары?
Біріншілік ИТЖ мен екіншілік ИТЖ-ның айырмашылығы?
Физиологиялық Фактордың әсері?

жүктеу/скачать 0,52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

Қоршаған орта факторларының екіншілік итж дамуындағы маңызы