Орталық Азия аумағындағы трансшекаралық өзендер мәселелері бойынша Орталық Азия елдерінің саясаты



Дата30.01.2022
өлшемі18,58 Kb.
#116178
Байланысты:
ЭССЕ Орта Азия



Орталық Азия аумағындағы трансшекаралық өзендер мәселелері бойынша Орталық Азия елдерінің саясаты

Табиғи тұрғыдан алғанда, Орталық Азия - бұл біртұтас территория, бұл бірлікті, ең алдымен, Амудария, Сырдария, Шу, Талас өзен жүйелері қамтамасыз етеді. Қазіргі кезде Орта Азияның бұрынғы одақтас республикаларының шекаралары мемлекеттік шекараларға айналды. Көптеген табиғи ресурстар әр елдің шекарасында біркелкі таралмай, оларды тиімді және ұтымды пайдалану үшін жаңа заманауи ережелерді қажет етіп отыр. Орталық Азия елдерінің ынтықмақтастығына тәуелді негізгі үш мәселе бар[1].

Орталық Азия аймағындағы су ресурстарын басқару біртұтас тәсілді қажет етеді. Аумақтың су, өндіріс, энергия мен экожүйені, саяси және экономикалық секторын біріктіретін ұлттық қауіпсіздік пен өңірдің тұрақты дамуын қамтамасыз ететін ажырамас байланыс ретінде қарастыру керек.

Орталық Азиядағы су-энергетикалық қауіпсіздікті жақсартуға ықпал ететін шешуші фактор - барлық мүдделі тараптардың экономикалық мүдделерін ескере отырып және сонымен бірге қазіргі геосаяси мүдделерге жауап бере отырып, су мен энергияны бөлудің тұрақты аймақтық механизмін құру екендігі жасырын емес[2].



Жоғарыда аталған факторларды ескере отырып, Орталық Азиядағы су-экологиялық қауіпсіздік пен тұрақты дамудың кепілі болып табылатын бірнеше тармаққа аударғым келеді. Орталық Азиядағы су ресурстарын пайдалану және экологиялық ахуалды жақсарту мәселелерін шешу аймақ елдері үшін ортақ міндет болып табылады және тек бірлескен күш-жігердің арқасында ғана біз аймақтағы барлық елдердің мүдделерін ескере отырып, нақты нәтижелерге қол жеткізе аламыз. Бүгінгі күні сындарлы және өркениетті диалогты алға жылжытатын құқықтық құралдарды қабылдау арқылы аймақтық келісімге қол жеткізуден басқа бұл мәселелерді шешудің басқа баламасы жоқ[3].

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

  1. Жильцов С.С. Постсоветское пространство: тенденции развития. М.: Эдель-М. 2001. 199 с.

  2. Гриняев С.Н., Фомин А.Н. Актуальные вопросы применения механизма биржевой торговли для решения водно-энергетических проблем стран Центральной Азии. Аналитический доклад. М.: Центр стратегических оценок и прогнозов, 2009. С. 3.

  3. Диалог по водным вопросам в Центральной Азии: через
    национальное к общерегиональному: Материалы Второго
    Центральноазиатского экспертного форума (Нур-Султан –
    Бурабай, 5-6 сентября 2019 г.) / Под общ. ред. З.К. Шаукеновой –
    Нур-Султан: Казахстанский институт стратегических исследований
    при Президенте Республики Казахстан, 2019. – 232 с.


Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет