Тақырыбы : «Дарынды баланы анықтау және олармен жұмысты ұйымдастыру»
Мақсаты : Оқушымның шығармашылық дарындылығын дамытуды ұйымдастырудың тиімділігін іс жүзінде дәлелдеу.
Міндеттері: Оқушымның шығармашылық дарынды дамытудың теориялық негіздерін айту, «шығармашылық дарындылықты дамыту» ұғымына анықтама беру.
Оқушымның шығармашылық дарындылығын дамытудың өлшемдері мен көрсеткіштерін негіздеу.Оқушымның шығармашылық дарындылығын дамытудың бүгінгі жағдайы, өзіндік ерекшеліктерін мен педагогикалық шарттарын
анықтау.
Күтілетін нәтиже : Оқушының пәнге деген қызығушылығы артады, сөздік қорын молайтады, қосымша әдебиеттермен терең жұмыс жасайды, тапсырмаларды жүйелі орындау қабілеттері қалыптасады. Оқушылар шығармашылықпен жұмыс істеудің әліппесін үйренеді.
Мазмұны :
І. Оқушылардың шығармашылық дарындылығын
қалыптастырудың теориялық негізі
ІІ. Шығармашылық дарындылық деңгейлері.
ІІІ. Мұғалімнің отбасымен байланысы
ІҮ. Шығармашылық нәтиже
Қазіргі заман мектептерінің басты міндеттерінің бірі – оқу-тәрбие жұмыстарын бірегей жүзеге асыру үрдісінде оқушылардың интеллектуалдық – шығармашылық әлеуетін дамыта отырып, әлемдік өркениет пен ұлттық мәдениеттің үздік үлгілері арқылы шығармашыл жеке тұлға қалыптастыру.
Қазіргі жаһандану заманында еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуы, индустрияның қарыштап өсуі, мәдени дамудың әлемдік деңгейіне көтерілуге бет бұру кезеңінде, қоғамның сұранысы өсіп тұрған шақта дарынды балалардың интеллектуалдық дамуын қанағаттандыруын қамтамасыз етудің маңыздылығы артуда. Ғасырда қазақ халық ағартушылары да халықты сауаттандыру, жеке тұлғаның қабілетін, дарындылықты дамыту мәселелерін көтере бастады. Ағартушы Ы.Алтынсарин: "Табиғи ақыл өзін қоршағанды ғана кұшағына ала алса, оны дамытып өзі көрмегенді де танып білуге мүмкіндік жасайтын тек қана өркениетке жетелейтін озық білім", - дейді.
Абай Құнанбаев адамды қоршаған орта - табиғаттың бір бөлігі дей келе, табиғаттың адам баласына берген керемет сыйы - туылғаннан бастап білуге, түсінуге деген ұмтылысы деп есептейді. Бірақ, бала өсе келе осы қасиетті біртіндеп жоғалта береді. Ұлы ойшыл адамның ойы мен санасы еңбек іс- әрекеті кезінде қалыптасады деп тұжырымдайды: "Кей қасиет туа бітеді, ал кейбірі еңбек арқылы қалыптасады".
Дарынды балаларға тән тағы бір ерекшелік - ойдың айқындығы, яғни, күрделі мәселелерді айқын сөздермен, оны бір-бірінен шығатын етіп, тиісті жүйелермен көрсете білуі
Ресей психологтары дарындылық жайлы төменгідей анықтама береді: «Дарындылық - психиканың жүйелі, өмір бойы дамитын қасиеті. Ол басқа адамдармен салыстырғанда іс-әрекеттің бір немесе бірнеше түрінде адамдардың ең жоғары нәтижеге жету мүмкіндігін анықтайды» (Бурминский Г.В., Матюшкин А.М., Слуцкий В.М.)
Дарынды баланың әрі қарай дамып, халқының мерейін үстем етер жаңа заман тұлғасына айналуы мұғалімге оның дайындығына тәуелді. Сондықтан әр мұғалім алдында отырған балаға ұлттың болашағы , елдің ертеңі деп қарауы керек.
Шығармашылықтың түрлері көп. Солардың ішіндегі ерекшелері сөз өнері саласы, танымдық қызығушылығын арттыру, өздігінен білім алу, дұрыс түсініп, аша білу, ақпаратты ала білуге, оны басқаларға хабарлай білуге талпыну.
Психологтың зерттеуі әрбір жаста шығармашылыққа баулуға өзек болардай өзіндік қабілет, бейімділік болады дегенді айтады. Сондықтанда баланы сәби кезінен бастап мектеп бітіргенге дейін үзбей, шығармашылыққа баулып, ақыл ой , икемділігін дамыту қажет.
10-13 жаста шығармашылық дарындылыққа мүмкіндігі зор, шығармашылықпен тұрақты, белсенді айналысуға икемді жас деуге болады. Бұл жастағы оқушылардың бойында шығармашылықпен айналысуға деген мынадай ерекшеліктер бар.
Оқушылардың өзіндік ойлау ерекшеліктері басым, түрлі болжамдар жасауға қабілетті, қиялы ұшқыр, өзін танытуға құштар келеді;
Ақыл ой қабілеттілігін тек өзін қызықтырмаған істе қалыпты білік дағдыларымен шектеледі;
Әңгіме, ертегі, өлеңдерді жазуға бейім болады.
Шетел тілін оқытуда орта буынан алған дарынды оқушыларға жаңа технологиялардан СТО жобасының көптеген элементтерін пайдалану арқылы оқушылардың тілдік қорларын байытуға ауыз екі сөйлеуге дағдыландыру, мысалы, кубизм, түртіп алу стратегиялары арқылы ойларын ашық, жетік білдіре алады. Осы арқылы ойларын еркін жеткізе білуін, тілдің лексикалық , грамматикалық, фонетикалық құралдары арқылы ойларын білдірудің жолдарын жете меңгергендігімен байланысты.
Оқушы бойынан көптеген қасиеттер қалыптасады. Ізденімпаздылық, зеректілік, еңбекқорлық, шабыт, мақсаткерлік, белсенділік, қызығушылық.
Жаңаша оқу өз бетінше ізденуді талап ететіндіктен , оқу барысында «шығармашыл ізденіс» деп аталатын әдіс қолданылады.
Аударма жасау оқушылардың ойлау шапшаңдығын жандандырады, ұтқыр шешім табуға жетелейді. Оқушыма үй тапсырмасы ретінде мәнерлеп оқуға, қазақ тіліне аударма жасап кел дегенмін. Дайындап әкелген аудармалардың арасында ең жақсысы дарынды оқушы Мусин Нұрбектің аудармасы.
A Child ‘s wish
\Бала тілегі\
I want to live
And not to die!
I want to laug
And not to cry.
I want to feel
The summer sun.
I want to sing,
The life is fun.
I want to fly,
Into the blue.
I want to swim,
As fishes do.
Күлкім менің күміс құссы сыңғырлаған,
Жабырқау боп жүрмеймін мен ешқашан.
Көктем, жазым жыр жырлаған,
Әрқашанда көңілденіп, жүзім менің жарқыраған.
Көктемгі қырандай боп қалықтаған,
Аспанға ұшқым келеді.
Теңіздегі балықтай боп шарықтаған,
Теңізде жүзгім келеді.
Көмектесем достарыма,
Ойымда менің ән жырым көп.
Бүкіл елдің сәбиіне,
Бейбітшілік тілегім осы.
I am enegy and motion
I can fly across the ocean
I can hear and I cfn speak
I can see and even seek
Мен қуатпын, мен қимылмын,
Мен мұхитты аса ұша аламын.
Менің естиде аламын, сөйлейде аламын,
Көре де аламын , іздей де аламын.
Spring is green
Summer is bright
Autumn is yellow
Winter is white.
Көктем айы дала жасыл тамашам,
Жаз келгенде ашық аспан қарасам.
Күз келбеті сары алтындай ғажайып,
Ал, қыс ақ мақтадай оранған.
Бұл жерде оқушы адамның көңіл күйін түсініп, соны бізге ана тілінде толық жеткізді, шығармашылықпен жұмыс атқарды. Себебі бізге қазір заманның талабына байланысты қазақша аудармалашылар қажет. Бұл оқушы олыстық ХХІ ғасыр көшбасшысынан өтіп , республикалық ойынға жолдама алған оқушылардың бірі.
Кітаппен, оқулықпен жұмыс жасау білігі
а) Кітаппен, оқулықпен жұмыс істеу;
ә) бағдарлай біл
б) оқығандары бойынша жазып алу;
Шығармашылық дарындылықты қалыптастыру мәселесі кешенді сипатта, сатылы түрде дамып отыру қажет, әрбір оқушының танымдық және әлеуметтік-экономикалық үрдістерді қалыптастырып дамуының факторы болып табылады. Ата-анасынан алынған сауалнама нәтижесі төмендегідей болды. Оның міндеті – баланың жалпы дарындылығын ата-анасына бағалату.
«Дарындылықтан гөрі қабілетті»
|
«Дарынды »
|
«нағыз дарындық»
|
«баланың жеке және жоғары шығармашылық потенциалының толықтырушы белгілері»
|
30%
|
90%
|
30%
|
80%
|
Ата - аналарға айтарым балаға зейін салып, көңіл бөліңіз, жүрегінде тығылып жатқан дарындылықты ашыңыз, әр ғажайып дарындылықтың қолында, сол дарындылықтың тағдыры сіздердің қолыңызда дегім келеді.
Әрбір бала дарынды. Сондықтан әр балаға қабілетінің дамуы үшін қолайлы жағдай туғызу қажет. Мен жылт ете қалған таланты, қабілеті болса , оны дамытуға, жарыққа шығаруға тырысамын. Өйткені бойдағы бар қабілетті дамытпаса ол жойылады. Адам бойындағы қабілеттің туа біткеннен дамиды, еңбекпен келеді деген пікір орынды айтылған деп ойлаймын. Осы тұрғыдан алғанда мен өз шәкірттерімнен нәтижелі жұмыс атқара отырып, олардың талантын аштым. Атап айтқанда, шәкіртім Қанатбаева Саманта, Сапарбаева Қарашаш, Жарбосынова Гауһар пәндік олимпаиадалардан жүлделі орындарға ие болып , ҰБТ қортындысында жақсы нәтижеге қол жеткізіп, қазір өзіммен бірге мұғалімдік қызметті атқарып келеді. Сондықтан дарынды балалармен жұмыс жасай отырып, жоғары биіктерден көрсету мұғалімнің бірден бір абзал борышы.
Сонымен, зерттеу барысында жасалған теориялық қағидалар мен тұжырымдар, оқушылардың шығармашылық дарындылығын дамыту үлгісі негізіндегі тәжірибелік зерттеулер алынған нәтижелердің дәйектілігін көрсетеді және мынадай қорытындылар жасауға мүмкіндік береді:
-Зерттеу барысында оқушылардың дарындылығын қалыптастырудың теориялық негізділігі тұлғаның – бағдарлық, іс-әрекеттік тұрғыдан айқындалды.
-Оқушылардың шығармашылық дарындылығын дамыту туралы отандық, әлемдік философиялық көзқарастарымен педагоикалық-психологиялық еңбектерді талдау нәтижесінде шығармашылық дарынды оқушының жан-жақты жетілген интеллектуалдық жеке тұлға болып қалыптасуына, қазіргі ғаламдану жағдайына сәйкес, жаңа қоғамға бейімделген жеке тұлғаға деген сұраныс бұл мәселелердің көкейкестілігін бұрынғыдан да арттыра түсетіндігі айқындалды.
-Қазіргі қоғамның түрлі салаларының әлемдік даму деңгейіне жасалынып жатқан талпыныстары тек қана шығармашылық іс-әрекеттер арқылы ғана жүзеге асатындығын дәлелдейді.
-Оқушылардың шығармашылық дарындылығы – жеке тұлғаның қалыптасуының маңызды көрсеткіші және шығармашылық дарындылығын қалыптастыруда:
мотивациялық-еріктік, танымдық-интеллектуалдық, рефлексиялық бағалау компоненттерін бір арнаға біріктіру қажеттілігі дәлелденді.
Аллаһ білімді оқыған адамға, ал байлықты қалаған адамына береді екен.
Олай болса , дарынды баланың бойынан табылатын асыл қасиеттерді , биік ізгіліктің бәрінің кілті білімде екенін балаға ұғындара білейік.
Шетел тілін оқып, үйрену және қолдану заман талабы. Мектеп партасында отырған әр оқушының міндеті білімді меңгеру, жаңа үлгіні қолдана отырып компьютерлік сауаттылығын арттыру, техникалық құралдарды пайдалануды меңгеру.
Елбасымыздың Қазақстан халқына жолдауында «ХХІ ғасырда ақпараттық қоғам қажеттілігін қанағаттандыру үшін білім беру саласында төмендегідей міндеттерді шешу керектігін атап көрсетті: компьютерлік техниканы, интернет, телекоммуникациялық желі, электрондық оқулықты, электрондық және телекоммуникациялық құралдарды оқу үрдісінде тиімді пайдалану арқылы білім сапасын көрсету» қарастырылған.
Мұғалімдер мектеп проблемасы, бірлестік проблемасы және мұғалім проблемасын ұштастыра отырып, білім алушыларға сапалы білім, саналы тәрбие беруді мақсат етеді.
Ағылшын тілін оқыту сапасын жақсарту мақсатында тіл үйрету саласында әлемдік озық тәжірибелерді, жаңа технологиялық әдістерді барынша қолдануға тырысамыз. Деңгейлеп оқытудың ерекшелігі оқушылардың сабақ барысында
бірнеше жұмыс жасай алады. Деңгейлеп тапсырудың ауқымы өте кең оқулықтағы жаттығулар өткен ережелер бойынша қайталау, пысықтау, бекіту жұмыстарына арналған тілдік, грамматикалық жұмыстар жүйесі.
Қортындысында деңгейлік тапсырмалар арқылы жұмыс жасаудың тиімділігі байқалады. Оқушының белсенділігі мен іскерлігі артып шығармашылыққа ұмтылады. Деңгейлік оқыту барысында біліктілікке жетеді.
Қабілеті мен мүмкіндігіне қарай
Мақсаты: Топтарды ерекшелігіне бейімдеу
Оқуға деген ынтасын арттыру
Оқушылық
Алгоритмдік
Деңгейлер Эвристикалық
Шығармашылық
Қиындықты жеңіп , қызығушылығының пайда болуы
Жаппай жұмысқа кірісуі
Маңыздылығы Бос отырған оқушының болмауы
Оқушы білім деңгейі , білімпаздықты дамыту
Ізденіс дағдысы, шығармашылық қабілетті дамыту
Білім деңгейін, мүмкіншілігін, іскерлігін дамыту
Нәтижесі Мақсатқа жетелей алатын оқушы
Шығармашылық тұлға тәрбиелеу
6 form
Сабақтың тақырыбы: ‘ Traveling’
Сабақтың мақсаты. Өткен грамматикалық тақырыпқа байланысты жаттығулар орындай отырып, тақырыпты бекіту. Жаңа сөздермен сөз тіркестерін меңгерту. Оқушының логикалық ойын дамыту, болашағы жайлы түйін түйдірту.
Тілін оқып жатқан мемлекетті құрметтеуге тәрбиелеу.
Сабақ әдісі: Сұрақ-жауап
Сабақ типі: Деңгейлік сабақ
Сабақтың түрі: Білімді бекіту сабағы.
Көрнекілігі: Тақырыптық суреттер
Пән аралық байланыс: Қазақ тілі
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру бөлімі: Good morning , boys and girls! Nice to meet you! Today we have a very interesting lesson and we have many guests at our lesson. Let’s great them.
Good morning, -1
Good morning to you.
Good morning, dear guests
We are glad to see you.
Thank you !
II. Warm up. “ How do you feel ?’ Now let us greet each other, let’s smile to your classmates and say what good he\she has got. For example: I have got a beautiful smile.
III. . Оқушылық деңгей.
кезең. . Let’s check exercises and your knowledge in grammar. The home work was to write essay ‘how protect the environment’ and ‘My favuorite holidays’ Who is ready?
P, P.P.
2-кезең. Тақтамен жұмыс. I shall divide you into 3 groups: Three pupils of each group must go to the blackboard and write grammatical exercises . The rest open your note-books and write down the ex-es.
Write the past three forms of these verbs : Regular Verbs: reach - , start - travel –
Irregular v: get-, go- , take -, come, - ,
Put in Past Continuous was, were : I --- doing my homework at 5 o’clock .
He --- playing tennis at 8 o’clock .
They – playing computer games at 4 o’clock . You -- reading a book at this time yesterday.
Write the words under the right column: delicious, boring, enjoy, were, party, food.
[j], [o:], [a:], [u:], [dZ].
3-кезең Алгоритмдік деңгей. A game ‘Find the word’
1 ocrdto – doctor , 2 cetraeh – teacher 3. r,e,h,t,a,e,w – weather , 4. yadihol- holiday
Тақтаға 1-5 –ке дейін гүлдерді ілемін, оқушылар адасқан сөздерді тауып жұптарға қосады.
4-кезең the next is close reading. I’ll give you the text, the dialogue, and the rhyme.
1 group : text 2- group : dialoge 3 group : rhyme
I-g: Ex-9 I am going to the village where my grandfather lives. L love him. I am going to help him to work in the garden. At 9 o’clock next Sunday I am going to the bus station and I’ll be in the village at 12 o’clock. I am going to see my friends at 3 o’clock. I am going to do my homework at 6 o’clock. At 9 in the evening I’m going to watch T.V.
Listen to the tape- recoder and complete the chart below. Sunday
Name
|
9.00 am
|
12.00noon
|
3.00pm
|
6.00 pm
|
9.00 pm
|
|
|
|
|
|
|
II-g make up your own dialogue.
III –g :Read your rhyme!
5-кезең. Эвристикалық /тапқырлық / деңгей .
The next work for you : Ig- make up your own invitation card and read.
IIg - talking of time
IIIg – to describe the picture
6-кезең. You must ask each other guestions about your parents going to do on Sunday?
What is your mother going to do at 10 o’clock?
What is your sister going to do on Sunday4 o’clock?
What is your father going to do on Sunday?
What is your brother going to do on Sunday?
P1-P2-P3-P4
7-кезең . Шығармашылық кезең. Let’s play the game ‘let’s draw’ Now I’ll read you a story about a girl. You must listen and draw this story. My name is Anna. I am a student. I’m from London. My face is round. My hair is long and yellow. My eyes are green. My mouth is red. My blose is red. My skirt is brown. My socks are blue and my shoes are black. My bag is orange. I have a dog. His name is Rex. He is white and black.
Let’s sing a song : ‘This is a way wash your hands ’ IY. Consolidation Балаларға ұсақ дөңгелектер таратылады. Олар онда не істегісі келетінін салып, ағылшын тілінде жазады. Дайын болған дөңгелектерін өз орындарына іледі және оқып айтып береді.
Future
Y. Doing tests ex-es. 1. I -- watching TV at 6 o’clock yesterday evening.
a/ was; b/ were ; c/ am ;
2 My friend and I --------- listening to music at this time last week
a/ was ; b/ were ; c/ are ;
3 A person who always works to a garden is ---------
a/ a driver ; b/ a gardener ; c/ a teacher
4. A driver
a/ makes cars ; b/ drivers a car ; c/ looks after a
5. I enjoyed the party. It was ------------
a/ boring ; b/ wonderful ; c/ terrible
YI. Giving marks .
YII. H-t Review steps 1-5
11 Form
Our Theme : “ Teenage Years "
The aims of the lesson To enrich the pupil’s knowledge giving theme more information about teenage problem .
Revising the grammar ‘Participles’ .
To bring up pupils to be patriots of their motherland to love their country and parents.
The form of the lesson: non-traditional
The type of the lesson: consolidation
Methods: games
Equipment of the lesson: interactive Board, Projector, flipcharts, slides,
CD- discs with English songs
The stage of the lesson :
Достарыңызбен бөлісу: |