Семинар мазмұны: Қосымша білім беру бағдараламасынның паспорты

1. 
   Қосымша білім беру бағдарламасының ақпараттық картасы
   
2. 
   Білім беру саласы мен ұйымдастыру мазмұны
   
3. 
   Мазмұнды игеру деңгейі және бағыттылық
   

1. Ақпараттық картаны толтыру

№45 СӨЖ мазмұны:

Қосымша білім беру бағдарламасының кезеңдері.

1. 211 237 б.

2.138-154 б.
3. ПӘН БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАРДЫ ОРЫНДАУ ЖӘНЕ ТАПСЫРУ КЕСТЕСІ

№	Жұмыс түрі	Тапсырманың мақсаты мен мазмұны	Ұсынылатын әдебиеттер	Орындау мерзімі және тапсыру уақыты (аптасы)	Балл	Бақылау түрі
1	Реферат	Тақырып бойынша негізгі баяндама	Реферат тақырыбына байланысты	4,7,11, 14 апталар	7 % (үй тапсырмасы түрінде беріледі)	Реферат және баяндама
2	Практикалық сабақтарда үй тапсырмасын сұрау	Білімді тексеру	Семинар тақырыбына байланысты	Практикалық сабақ кестесі бойынша	Әрбір практикалық сабаққа әзірленіп, жауап бергенге 1-ұпай - 15 %	Тапсырмалардың орындалуын, сұрақтарға жауап беру қабілетін тексеру
3	ОЖСӨЖ тапсырмаларын орындау	Талдау және танымдық қабілеттерін арттыру	ОЖСӨЖ тақырыбына байланысты	ОЖСӨЖ кестесі бойынша берілген уақыт шеңберінде	Тақырып бойынша әрбір ОЖСӨЖ-ге 0,4-ұпайдан 18%	Тапсырмалардың орындалуын, сұрақтарға жауап беру қабілетін тексеру
4	Жазба жұмыс түрінде аралық бақылау	Ойлау қабылетін және білімін тексеру	Бірінші жұмыс 1 -7 тақырыптарға байланысты Екінші жұмыс 8 – 15 тақырыптарға байланысты	семинар №7 №14 семинар	2 жұмысқа 10 ұпайдан =20 ұпай	Жазба жұмысын тексеру
5	Емтихан	Білімді кешенді тексеру			Тест - 40

4. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ҚАМТЫЛУ КАРТАСЫ

Кафедра «Педагогика» тьютор Мұханбетчина А.Г.

(аты-жөні)

Пән Қосымша білім беру мекемелерінде тәрбие жұмысын ұйымдастыру

(пәннің атауы)

Кредит саны: аптасына 3 кредит.

5. ПӘН БОЙЫНША ДӘРІС КОНСПЕКТІЛЕРІ

Қосымша білім мекемелері адамзат, қоғам, мемлекеттік білімге деген қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатында жүзеге асады. Ол мамандықты жоғарлату, кәсіби бағыт орталықтарында, әуен немесе көркем өнер мектептерінде, өнер мектептерінде, балалардың шығармашылық үйлерінде, жас техник, жас натуралисттер станцияларында жүзеге асады.

Жетім балалар немесе ата-ана қамқорлығынан айтарылған балалар үшін балалар үйлері ұйымдастырылған. Олар балалардың өмірі, денсаулығы, тәрбиесі, оқуы, жеке өз бетінше өміріне дайындалуына қатысты міндетерді шешеді. Балалар үйі келесідей жүйеден тұрады: 3-7 жасқа дейінгі балалар үйі, мектепке дейінгілер мен мектеп жасындағы балалардың аралас үйі; 7-8 жасқа дейінгі мектеп жасындағылар үйі. Балалар бір отбасынан екінші балалар үйіне орналастырылады. Онда туыстық қатынасты ұстап тұруға жағдай жасалады.

Қосымша білім мекемелерінің негізгі сабақтары.

Қосымша білім жүйесінің күші мен тартымдылығы оның мектептерге ұқсамайтындығында. Қосымша білім жүйесінде адазат іс-әрекетінің көптеген түрлері үйлесім тапқан: оқыту, қатынас, «сүйікіт іспен» айналысу, демалыс, көңіл көтеру, шығармашылық мейрам т.б.

Қосымша білім кеңістігі – білім беру сферасының күрделі міндеттерін жүзеге асыру үшін ең жағымды. Мұнда іс-әрекеттің мазмұнын жеткілікті түрде еркін өзгертіп отыруға болатын, ол мектептегідей регламенттелмеген. Мұнда топтық, жалпылама жекелей жұмыс түрлерін үйлесімді пайдалануға болады. Мұнда сабақ кестесі болмайды. Мұнда идеалогиялық компонент жоқ. Осының барлығы қосымша білімді қайталанбас етеді. Оның әдістемесін, қызметін қайталанбастығы педагогтың бұл жұмысты оқу тәрбиелік процесті үзбей өткізуі де анықтайды.

1. 
   Қосымша білім беру мекемелері дегеніміз не?
   
2. 
   Қосымша білім беру мекемелерінің қандай түрлері бар?
   
3. 
   Қосымша білім кеңістігі дегеніміз не?
   

Ресейде ертеден бастап қосымша білім дәстүрі қалыптасқан. ХІХ-ХХ ғ. басында интеллегенция мен жеке кәсіпкер арасында жұмысшылардың мәдениет деңгейін көтеруге бағытталған әлеуметтік – педагогикалық инициатива пайда болды.

Кедейлерге арналған қосымша білім мекемелерінде педагог – энтузиасттардың күшімен, дворяндар мен кәсіпкерлердің материалдық қолдауымен шаруашылық – практикалық бағыттағы оқу пәндерімен қатар жалпы мәдениетті дамытуға бағытталған эстетикалық пәндерде енгізілген (қорда өлең айту, би т.б.). Еркін класстар кең таралды. Оған адам өз еркімен тізімге тіркелу бойынша қатынасты. Мектеп ішіндегі қосымша білімнің дамуына елеулі үлес қосқан С.А.Рачинский – Тутаев қаласындағы земствалық мектептің директоры, Н.Ф.Бунаков – мұғалім – методист. «Келуші балалардың күндізгі клубының негізін қалаушылар» - С.Т. Шацкий, А.У.Зеленко, А.А. Фортунатов, Л.К. Шлегер, П.Ф. Лесчафт, Л.Д. Азаревич. Клубтың негізгі бірлігі үйірме болып табылды. Балалық шағында осы клубқа қатынасқан М.Н.Скаткиннің есіне түсіруі бойынша мұнда 450-ге дейін бала қатынасты.

Ооқу ағарту және тәрбиелеу міндеттерін қала шетіндегі жазғы колония және жазғы ойын аумақтарының негізін қалаушыларда қарастырды. Бұл әлеуметтік тәрбие институттары жеке және қамқорлық ұйымдарының патронатымен әрекет етті. Коллонияларда балалар өз бөлмелерін жинады,. Киімдерін жуды, тікті, ауыл тұрмысы мен табиғатымен танысу үшін далалық походтарға шығады, көп кітаптар оқылады, бақ – бақшаларда жұмыс жасап, өнімдерін үйге алып отырған. Қаланың кедей балалары үшін Мәскеуде ойын площадкаларын 1909 ж. жеке гимназиялардың бірінің ән мұғалімі – Г.К.Ремизов ұйымдастырды. Ойындар Александровск және Екатеринск бақтарында, Грузиннен скверинде, Тверск бульварында 400 балаға дейін жинап өткізілді. 1912 ж. Москвада мұндай 24 площадка жұмыс жасады. Г.К.Ремизов балалармен экскурсия, саяхаттар ұйымдастырды. Бұл іске мәскеулік саудагер Е.Д.Окунев үлкен көмек көрсетті. Сонымен қатар профильдік клубтар мен қоғамдар пайда болды ХІХ ғ. соңында жаратылыстық – ғылыми, кейін спорттық және техникалық түрлері пайда болды.

1892-1902 ж. Петербургтегі Мраморлық сарайда 8-11 жастағы балалар үшін демалыстық курстар өткізілді. Оның инициаторы және жетекшісі мамандығы бойынша агроном, кадет корпусының тарих пәнінің мұғалімі Н.А.Борташевич. Курстық бағдарламасы екі жылдық болды. Әрбір білім алу күні дәріс, хорда өлең айту, экскурсия т.б. тұрды. Оқу топтарының өз жетекшілері болды.

Осылайша ХХғ. Басында қосымша білімнің негізгі институционалды формалары қалыптасты.

• 
  мектеп ішілік білім мекемелері (таңдау бойынша пәндер және піндік үйірмелер, оқушылардың қызығушылықтары бойынша бірігуі)
  
• 
  мектеп тыс білім мекемелері (бір және көп профильді)
  
• 
  балалармен тұрғылықты жері бойынша жұмыс әлеуметтік – педагогикалық феномен ретіндегі даму жағдайында өскелең ұрпақты бейімдеу процесіне бағыт беру қажеттігі туралы идеямен байланысты.
  

О.Е. Лебедев мектептен тыс мекемелердің іс - әрекетін талдай отырып келесідей әлеуметтік – педагогикалық функцияларды бөледі.

Педагогикалық – балалардың азаматтық және кәсіби өзіндік анықталуы, жалпы білімнің жетіспейтін компоненттерін толықтыру, коммуникативтік қатынасты дамыту үшін жағдай жасау, өмір салтын қалыптастыру.

Әлеуметтік ата – ананың жұмыстың болмауынан балалардың қараусыз қалуларының алдын – алу.

Ұйымдастырушылық - әдістемелік класс жетекшілерге көмек көрсету, мектептен және сабақтан тыс жұмыстарды, ұйымдастырушылар, пионерлік жетекшілерді дайындау.

Осылайша дамыған социализм кезеңінде мектептен тыс мекемелер жасөспірімдер мен ересек мектеп жасындағылардың негізгі қажеттіліктерін қанағаттандыру және дамытуға қабілетті болды. Бірақ ведомоство аралық сипатын сақтау кезінде мектептен тыс жұмыс аймақтағы партиялық органдармен бағытталады, коммунизмнің белсенді құрылысшыларын тәрбиелеу оның негізгі міндеті ретінде қарастырылады.

«Қосымша білім», «Қосымша білім мекемелері» терминдер 10 жыл бұрын пайда болған. Педагогикалық лексикаға 1992ж. РФ «Білім туралы» заңымен енгізілді. Олардың мағыналық мәні бүгінге дейін нақты анық тұрақтанған жоқ, әлі де нақтылану үстінде. Білім беру бағдарламалары жалпы білімдік (негізгі және қосымша) болып бөлінеді. Қосымша білім «жалпы білім беретін мекемелерде және кәсіптік білім беретін мекемелерде жүзеге асырылады. Олардың статусы негізгі білім беретін бағдарламаларымен анықталады.

Осылайша қосымша білім үздіксіз білімнің жүйесінің бөлігі және ел жалпы білім беретін мекемелерде, балалар қоғамдық ұйымдарының мекемелерде, балалар қоғамдық ұйымдарының іс-әрекеті шегінде жүзеге асырылады.

Білім беретін қосымша білім мекемелері туралы типтік тұжырымдама 1995 ж. наурызында бекітілген. 1997 ж. өзгеріс енгізілді. Онда қосымша білім мекемелерінің іс - әрекетінің негізгі міндеттері анықталған: 6-18 жас аралығында балалардың тұлғалық дамуы үшін, денсаулығын нығайту үшін және шығармашылық дамыту үшін қажет жағдаймен қамтамасыз ету. Бұ құжатта қосымша білім мекемелерінің іс - әрекеттерінің бағыттары аталған:

• 
  бағдарламаны жасау және жүзеге асыру
  
• 
  мекеме, өндіріс орындары, ұйымдармен келісім шарт бойынша балаларды кәсіптік дайындау
  
• 
  жазғы демалыс уақыттарында балалармен жұмысты ұйымдастыру, тұрғылықты жері бойынша да.
  
• 
  Балалар мен ата – аналардың демалысы мен бірлескен еңбектері үшін жалпылама шаралар ұйымдастыру
  
• 
  Білім беру процесстік жетілдіру бойынша әдістемелік жұмыс, қосымша білім бағдарламаларын жүзеге асыруда педагогикалық ұжымға көмек көрсету.