Қостанай облыстық әкімдігінің


Қосымша  Талду ұғымдарды, сөйлемдерді зерттеу барысында және бекітуді дәлелдеу  барсында қолданылады



Pdf көрінісі
бет54/84
Дата02.02.2023
өлшемі1,91 Mb.
#167142
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   84
Байланысты:
Tehniki-ucheniya-Rudik-kaz каз

 
Қосымша 
Талду ұғымдарды, сөйлемдерді зерттеу барысында және бекітуді дәлелдеу 
барсында қолданылады. 
 
VII.2. СИНТЕЗ 
 
Синтез
– ой арқылы заттың, құбылыстың барлық элементтерін - бөлшектерін, 
белгі-нышандарын бір тұтас бүтінге біріктіру. Синтез негізгі ойлау операцияларының 
біріне саналады.
Тәртібі (алгоритмдік нұсқама) 
1.
Берілген бөлшектерді/элементтерді ойша талдау.
2.
Жекелеген 
бөлшек/элементтердің 
арасындағы 
маңызды 
қатынастарды/ 
әрекеттерді ойша анықтау;
3.
Бөлшектерді/элементтерді ойша қайта біріктіру, бұл арада синтез - бөлшектерді 
межаникалық қосу еместігін, олардың жалпы қосындысын шығармайтындығын, 
тек барабар нәтиже алу үшін талдаудың барлық шарттарын, бүкіл мәліметтерін 
ескеруді қажет ететін үрдіс екендігін есте ұстау керек. 
4.
Синтездің арқасында заңдылықпен байланысқан бөлшектерден тұратын берілген 
зат немесе құбылыс туралы тұтас ұғым пайда болады.


66 
5.
Тұтас алынған өнімді және оның анықтамасын ауызша немесе жазбаша түрде 
мазмұндауды ойша түйіндеу.
Ескерту 
Ойлау үрдісінде талдау мен синтездің өзара байланысын, алдымен талдау жасалады, 
содан кейін синтез жасалуы керек деп түсінуге болмайды: кез-келген талдау синтезді 
шамалайды және керісінше. 
 
VII.3. АБСТРАКТІЛЕУ 
 
Абстрактілеу – жекелеген белгі-нышандарды, элементтерді айрықша бөліп алатын 
және басқалардан да, объектінің өзінен де алшақтататын ойлау операциясы.
Абстрактілеу - абстракцияны* қолдану үрдісі, әдеттет талдау нәәтижесінде жүзеге 
асырылады және негізгі емес, талдаудан туындайтын ойлау операциясына жатады.
 
Тәртібі (алгоритмдік нұсқама) 
1.
Маңызды бөлшектерді/элементтерді ескере отырып, бүтінді бөлшектерге/ 
элементтерге ойша жіктеу; 
2.
Маңызды белгілерді маңызды еместерден, қажеттілерді –кездойсоқтан, жалпыны-
жекелерден, сапаны-саннан және т.б. айырып алу негізінде ойша абстракциялау 
Бұл белгілер нақты шартармен немесе себептермен анықталатын жағдайлар да 
болады. 
Орындықты талдауда, ағаш ұстасы оның ағаш бөлшектерін, ал темір ұстасы темір 
бөлшектерін маңызды белгілерге жатқызады. 
3.
Айрып алынған белгілер негізінде өзіндік ойлау объектісін анықтау. 
4.
Абстракцияны сөзбен білдіру өз өніміңді шығару құралы деуге болады. Сөз бұл 
операцияның мүмкіндіктер аясын анағұрлым кеңейтеді. Абстракия ұғымды 
қалыптастыруда және ғылыми ойға бастайтын теориялық ережелерді жасауда 
жетекші рөл атқаратындықтан, оны абстрактілік ойлау деп те атайды. 
*
 
Абстракция (лат. Abstractio - бұру, аудару) – 
ойлаудың негізгі 
операцияларының бірі, субъект зерттелу үстіндегі объектінің әлдебір белгі-нышанын 
айрықша 
бөліп 
алып, 
басқаларын 
назардан 
тыс 
қалдырады. 
Абстракция 
заттың/құбылыстың «тереңіне бойлап», ол туралы тиісті ұғым қалыптастыра отырып, оның 
маңызын айқындауға мүмкіндік береді.
 
Ескерту 
Ұғым, модель, теория және т.б. абстрактілеу операциясын өзектілендірудің өнімі 
болып саналады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   84




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет