Қостанай облыстық әкімдігінің

3 
МАЗМҰНЫ 
Алғысөз 
6 
I. 
Мәтінмен, мәліметтермен, кестелермен және илллюстрациялармен 
қалай жұмыс жасау керек 
1 
Тиімді оқудың тәсілдері 
8 
2 
Сабақ барысында оқудың тиімділігін арттыру 
8 
3 
Негізгі идеяларды айқындау 
9 
4 
Маңызды емес мәселелерді оқудан қалай аулақтануға болады 
9 
5 
Мәтінді қалай оқу керек 
10 
6 
Мәтінмен жұмыс жасау 
10 
7 
Мнемоникалық тіректерді айқындау 
10 
8 
Жоспарды қалай құру керек 
11 
9 
Түйіндемені қалай құру керек 
11 
10 
Құжаттарды талдау 
12 
11 
Құжаттық материалдармен қалай жұмыс жасау керек 
13 
12 
Мәліметтермен жұмыс жасау техникасы 
13 
13 
Кестемен қалай жұмыс жасау керек 
14 
14 
Фотосуреттермен қалай жұмыс жасау керек
14 
15 
Графикті қалай пайдалану керек
15 
16 
График құру және онымен қалай жұмыс жасау керек 
15 
17 
Иллюстрацияланған баяндама 
15 
18 
Ауызша баяндауға арналаған карточкалар 
16 
19 
Анықтамалық әдебиетпен қалай жұмыс жасау керек 
16 
20 
Ақпаратты қалай сұрыптау керек 
16 
21 
Мәтінге қалай түсінік беру керек 
16 
2. 
Конспектілеу, сөздерді қысқарту және фразаларды ықшамдау
жолдары 
1 
Конспектілеу және конспектінің құрылымы 
19 
2 
Квантор 
20 
3 
Орамадағы әріп 
20 
4 
Корей грамотасы 
20 
5 
Ежелгі египет грамотасы 
21 
6 
Араб грамотасы 
21 
7 
Әріптер мен таңбалар 
22 
8 
Қосымшалар, жұрнақтар мен жалғаулар 
22 
9 
Кеңістіктік жазба 
22 
10 
Жақшалар 
23 
11 
Контекст
23 
12 
Фразаны өзгерту 
24 
13 
Тірек конспект 
24 
3. 
Ақпаратты сызба/ бейнелер түрінде көрсету 
1 
Өрмекші 
26 
2 
Кластерлер 
27 
3 
Генеологиялық ағаш 
28 
4 
Балық сүйегі 
29 
5 
«Картография» сызбасы 
30 
6 
«НМК үшбұрыш» сызбасы 
31 
7 
«Түйнек» сызбасы 
33 
8 
«Әділетсіздік тіректері» сызбасы 
34 
9 
«Пирамида» сызбасы 
35 
10 
«Көп деңгейлі үшбұрыш» сызбасы 
36 
11 
Қатынас сызбасы 
37 

4 
12 
" Жад картасы" 
38 
13 
Жүйелілік картасы 
39 
14 
Ықпал сызбасы 
40 
15 
Функционалдық ағындар сызбасы 
41 
16 
Сабақтас әрекеттердің сызбасы 
42 
17 
Ақпараттық ағындар сызбасы 
43 
18 
"Мағыналы сурет" сызбасы 
43 
19 
«Күштер алаңын талдау» сызбасы 
45 
20 
"Кіріс-шығыс" сызбасы 
46 
21 
Себеп-салдарлық сызба 
47 
22 
Жолақ диаграмма 
48 
23 
Желілік график 
49 
24 
Сын жолдарды талдау сызбасы 
50 
25 
Басқару пішіні сызбасы 
50 
26 
Түрлі сызбаларды ұтымды қолдану
52 
4. 
Сөздерді қалай есте сақтау керек 
1 
Сөздерді тегіне қарай топтастыру 
53 
2 
«Математикалық формула» 
53 
3 
«Одақтас жұптар» 
54 
4 
«Жазба кітапша» 
54 
5 
«Тікбұрыш-бөлме» 
55 
6 
Симонид әдісі 
56 
7 
Мнемоникалық өлеңдер мен сөйлемдер 
57 
8 
Синквейн 
57 
5. 
Сандарды қалай есте сақтау керек 
1 
«Байланыстар» 
59 
2 
«Сыртқы белгілер» 
59 
3 
«Құс базары» 
60 
4 
Цицерон әдісі 
61 
6 
Модельдеу 
1 
Модельді қалай орындау керек. 
62 
2 
Метафоралық модель 
63 
7 
Ойлауға қалай үйренеміз /қарапайым ойлау операциялары 
1 
Талдау 
65 
2 
Синтез 
65 
3 
Абстрактілеу 
66 
4 
Салыстыру 
66 
5 
Жинақтау 
67 
6 
Топтастыру(классификация) 
68 
7 
Ойлау тапсырмаларын қалай шешу керек 
68 
8 
Проблемалық жағдайды(ситуация) қалай шешу керек 
69 
8 
Ойлауға қалай үйренеміз /логическалық ойлау 
1 
Ұғым 
70 
2 
Эйлер шеңберлері 
72 
3 
Тезис құру
73 
4 
Дәлелдеу 
74 
5 
Анықтамалар 
77 
9 
Ойлауды қалай үйренуге болады. (бір бағытты ойлау) 
1 
«А пунктінен Б пунктіне»
78 
2 
«SMАRT” 
78 
3 
Бағана әдісі 
79 
4 
Денотаттық баған 
80 
5 
Дихотомдық баған. 
81 

5 
10 
ЖҮЙЕЛІК АМАЛ 
1 
«Стратегия» сұлбасы 
83 
2 
«Кесте» сұлбасы. 
85 
3 
«PERT» сұлбасы 
86 
4 
«Стратегия» сұлбасы 
11 ОЙЛАУДЫ ҚАЛАЙ ҮЙРЕНУГЕ БОЛАДЫ/ СЫНАУЛЫ 
ОЙЛАУДЫ 
1 
Сынаулы ойлау 
88 
2 
Деректі жағдайды шешу 
88 
12 ОЙЛАУҒА ҚАЛАЙ ҮЙРЕНУГЕ БОЛАДЫ. Шығармашылық ойлау 
1 
Морфология қорабы 
90 
2 
Фокальді объектілердің әдістері 
91 
3 
«Алты қалпақ» әдісі 
91 
ТҰЖЫРЫМНЫҢ ОРНЫНА 
94 
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 
96 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

6 
АЛҒЫСӨЗ 
 
ХХІ ғасырда білім берудің мақсаттары мен міндеттерін түбегейлі өзгерту кезек 
күттірмес мәселеге айналып отыр. Өйткені қазіргі кезеңдегі ақпараттардың толассыз ағыны 
оқушыларға әрі қарай ауыр соғатыны анық. Сондықтан да педагогтардың қазіргі таңдағы 
басты міндеті - білімді үйіп-төгіп беру емес, берген білімді өз бетінше тиімді игеру үшін 
оқушыларды қажет құралдармен жарақтандыру.
ОҚУ МАШЫҒЫНЫҢ, яғни «оқығанды тоқи білудің» барлық құралдары оқушының 
біліктілік қоржынында сақталуы тиіс.
Аталған құзырлық мәселесі барлық педагогикалық тұжырымдамаларда 
қарастырылған, дегенмен оған педагогикалық біліктілікте жне Еуропалық біліктілік 
жүйесінде(2006ж.) айрықша ден қойылған.
Еуропа кеңістігіндегі білім беруде ортақ бөлгіш болып саналатын Еуропалық 
біліктілік жүйесінде(2006ж.) ОҚУ МАШЫҒЫ құзырлығы мынадай сипатта берілген: 
Анықтамасы: «Оқу машығы» - бұл оқумен шұғылдану қабілеті және оқудағы 
табандылық. Адамдар уақытты ұтымды пайдалану арқылы және өзін жеке немесе топ ішінде 
тиімді басқарудың көмегімен өз оқуын ұйымдастыра білуі тиіс. Бұл біліктілікке жеке оқу 
үрдісін, қажеттілікті түйсіну, қол жетімді мүмкіндіктерді анықтау, жемісті оқуға бөгет болар 
кедергілерді жоя білу жатады.Бұлардың барлығы жаңа білім мен білікті игеріп, өңдеп, 
сіңіруді сондай-ақ ұмтылысты білдіреді. Оқу машығы оқушыларды білім мен біліктерін 
түрлі жағдайларда – үйде, жұмыста, білім мен тәрбие үрдісінде қолданып пайдалану үшін 
алған білімдері мен өмірлік тәжірибелерге сүйенуге баулиды. Мотивация мен сенім (өзіне 
сенімділік) жеке біліктіліктің шешуші шарты болып саналады. 
Аталған құзырлыққа қажетті білім, дағды мен қатынас
Егер білім алу өзіндік жұмыс пен мансаптық мақсаттарға байланысты болса, ол 
адамда машық пен біліктілікті талап ететін білім мен білік болуы керек. Оқу машығы 
барлық жағдайда жеке тұлғаның оқудағы дұрыс стратегияны, олардың білігі мен 
біліктілігінің күшті, әлсіз жақтарын білуін және түсінуін, білім мен тәрбиедегі ізденімге 
дайындығын болжайды. 
Оқу машығы, ең алдымен, сауаттылықты және әрі қарай оқуға қажетті біліктерді 
айыра білу сияқты машықтарды игеруді талап етеді. Оларға сүйене отырып әр адам жаңа 
білім мен машықты тауып, қорытып, бойына сіңіре білуі керек. Бұл оқу үрдісін, жұмыс 
түрлерін тиімді басқаруды, сонымен қатар өз оқуын табандылықпен жалғастаруды, оқудың 
ұзақ кезеңіне ықыласты болуды және оқудың мақсаттары мен міндеттерін сын тұрғысынан 
ойлауды талап етеді. Адамдар өздігімен оқуға, өзіндік тәртіпке, сондай-ақ топпен бірлесіп 
жұмыс жасау үшін уақыттарын бөлуге дайын болуы қажет. Оқу үрдісінің ажырмас бір бөлігі 
болып саналатын ұжымдық оқуда олар түрлі топтармен пікірлер алмасып, өзінің және 

7 
өзгелердің білгендерімен бөлісуді, қажетін алуды, өз жұмысын бағалауды, кеңес сұрауды, 
ақпараттар мен қолдау іздеуді білуі тиіс. 
Өмірде игі табыстарға жету үшін шұғылданып жатқаныңа сенімді болу және 
мотивация қашанда оң ықпал етеді. Түйінді мәселелерді шешуге деген жігерлілік оқуға және 
кедергілер мен өзгерістерге өздігіңмен төтеп беруге қолдау көрсетеді. Алған білім мен 
өмірлік тәжірибелерді қолдануға ынталы болу, оқуға мүмкіндік табуға және біліміңді өмірдің 
түрлі жағдайларында қолдануға ұмтылыс жасау – бұлар әрдайым оң жолға бастайтын 
бағдаршам іспетті. 
Оқудың 101 техникасы ұсыныллған бұл кітапты, негізінен, оқу техникасының шағын 
энциклопедиясы деп санауға болады. Оқу техникасын меңгерудің «ерте-кеші» жоқ. 
Сондықтан да бұл еңбек оқуды өмірлік салтқа айналдырғандарға – оқушылар мен 
студенттерге, мұғалімдер мен ұстаздарға, аспиранттар мен ғалымдарға, барлық сала 
мамандарына арналған. Жол болсын! 
Құрастырған Рудик Г.А. 
профессор, 
педагогика ғылымдарының докторы,
техника ғылымдарының 
кандидаты 

жүктеу/скачать 1,91 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: