Қостанай облыстық әкімдігінің

90 
XII ТАРАУ. ОЙЛАУҒА ҚАЛАЙ ҮЙРЕНУГЕ БОЛАДЫ 
 
Шығармашылық ойлау 
 
XII. 1 ТАРАУ. МОРФОЛОГИЯ ҚОРАБЫ 
 
«Қиял қорабы» әдісінің негізінде қиялды талдау жатыр. Әдістің мәні – бірдей 
объектілерді салыстыру және олардың маңызды құрамдарын анықтау. Қиял қорабын 
құрудың басты құралы – кестелер, оның «басын» кәдімгі құрастырушылар құрайды, ал 
бағаналарда олардың пайда болу мүмкіндіктері енгізіледі.
Мысалы 
Екі классикалық тұз салатын қорапшаны салыстырып көрейік –ортасын тесік 
маталлдан жасалған бұрмалы қақпағы бар қырлы шыны және қасығы бар кішкене фаянс 
кесе. Олардың өзгешеліктері: тұзды алу тәсілі, материалдары, түрі. Міне осылар негізгі 
құрастырушылар, оларға тағы бір графаны қосамыз – қосымша қызметтер. Морфо қорап 
жасаймыз және оны барлық негізгі құрастырушылармен және қосымша қызметтермен 
толтырамыз.
Тұзды қалай алуға болады
Тұз 
салғыштың 
материалы
Тұз салғыштың түрі Қосымша қызметтері
Сілкіндіреді
шыны
цилиндрлі 
 Жарық түсіру
Қасықпен алынады
фаянс
Кесе секілді
Музыкамен 
сүйемелдеу
Ығыстырылады
пластик
Түтік
Аурудың алдын алу
Үрленеді
металл
Дөңгелек 
 Сыйлық
Себіледі
ауа 
Жазық
Оқу 
Еш
жоқ 
Формасыз
қауіпсіздік
Құйылады
сабан 
Төртбұрышты
Көңіл-көтеру 
Қырылады
 ағаш
Пирамидалы
Ойын
Шашыралады
жүн 
Эллипсоидті
Емделу
Дүркіндетіп
мұз
Ағаш түрлі 
Сыйлық
Сіңіріледі
балшық 
Шошақ түрлі
Өкілдік
Бүркіледі
қағаз 
 Бір нәрсені 
көрсетеді
 Тыңшылық
Негізгі құрастырушы объектілердің үйлесімділіктерін таңдаймыз, мысалы бросая 
кости.
Үйлесімділіктерін табамыз: залпом – пластик – бір нәрсені көрсететін– қауіпсіздік
Міне морфо қораптан көзге тұзбен ататын және пластикті опаға ұқсас жеке қорғаушы 
зат идеясын алдық.
Міне осылай іс-әрекет жасай отырып, жәшіктен көптеген комбинацияларды, яғни әрі 
қарай қайта өңдеуге болатын, талдауға және сынауға болатын неғұрлым пайдалы көп 
мүмкіндікті заттар алуға болады.
Ескерту 
Осы әдістің жалпы кемшілігіне жататындар:
-
барлық нұсқаларының мүмкіндіктерін анықтайтын механизімінің жоқтығы
-
үздік нұсқаларын таңдап алатын дұрыс белгілерінің жоқтығы.

жүктеу/скачать 1,91 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: