Нұрғожаева Айдана Бағдәулетқызы
ДОТ 502 математика – физика
Электр зарядының сақталу заңы
Электр сыйымдылық
Өткізгіштіктің электр тогы дееп электрлік зарядты еркін тасымалдаушыларының реттелген қозғалысы айтады. Онан арғыда қысқалық үшін электр тогы немесе ток терминдерін пайдаланамыз. Белгілідей, металлдарда осындай тасымалдауыштар болып – кері зарядталған бөлшектер – электрондар, сұйықтықтар мен газдарда – оң және кері зарядталған – иондар табылады.
Кез келген өткізгіште тасымалдауыштардың реттелген қозғалуы екі мүмкін бағыттардың біреуінде бола алады, осыған сәйкес токта екі бағыттардың біреуіне ие болады. Электрлік зарядтың тасымалдауыштарының табиғатынан тәуелсіз токтың бағыты ретінде оң зарядтар қозғалатын (немесе қозғалуы мүмкін) бағыты қабылданады. Сонымен, ең көп таралған өткізгіштік материалдар – металлдарда токтың бағыты зарядыт тасымалдауыштар – электрондардың нақты бағытына қарама қарсы. Токтың бағыты туралы оның бағыты бойынша пікір береді, ол болса токтың бағыты оң болып шартты қабылданған бағытымен сәйкес келеді немесе келмейтіндігіне байланысты. Токтың шартты-оң бағыты электр тізбектерін есептеген кезде әбден өз бетімен таңдап алыну мүмкін. Егер, таңдап алынған бағытты ескерумен орындалған есептеулердің нәтижесінде ток «плюс» белгісімен алынады, демек оның бағыты, сол сияқтв оң зарядтардың қозғалу бағыты оң ретінде таңдап алынған бағытымен сәйкес келеді; егер ток минус белгісімен алынса, оның бағыты шартты-оң бағытқа қарама қарсы болады.
Токты сандық жағынан уақыт бірлігінде өткізгіштің көлденең қимасы арқылы өтетін зарядпен бағаланады
(1.1)
мұнда: q(t) - өткізгіштің көлденең қимасы арқылы өтетін, уақыт ішінде зарядтың өзгеру заңы; t – уақыт; i(t) – өткізгіштің көлденең қимасы арқылы өтетін уақыт ішінде токтың өзгеру заңы.
Достарыңызбен бөлісу: |
