Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы Терапия бакалавриат кафедрасы «бекітемін»
жүктеу/скачать 0,8 Mb.
|
vdm mpd kz
vdm mpd kz
| Физикалық зерттеу әдістері
Қарап тексеру Тек қалқанша безі мен аталық жыныс жұмыртқасын қарап және сипап тексеруге мүмкіндік бар. Алайда, басқа жүйелерді зерттей отырып, басқа да эндокриндік ағзалардың қызметін сипаттау өзгерістерді анықтаймыз: өзгеруі (ергежейліктік), дене мүшелерінің өлшемдерінің тепе-теңдігінің бұзылуы (акромегалия), түкті жабындының ерекшеліктері және т.б. Қалқанша безі ауруларында бет-әлпет өзгереді. Қорыққан не ашуланған адам көзқарасы, көздің ұясынан шыға орналасу (экзофтальм), жанары шектен тыс жарқыраған, кең көлемде ашылады. Мұндай бет-әлпет мағынасы facІ)es Bazedova деп аталады. Ол симптоматикалық нерв тітіркенуі нәтижесінде көз алмасын қозғалтатын бұлшықеттер тартылуының дамуынан пайда болады. Ал бүкіл көз шарасының (периорбитальды) ісінуі гипотериоз ауруының бір белгісі болып табылады. Ал қалқанша безінің бөлетін тиреоидты гормондардың жеткіліксіздігінің,керсінше көз алмасының ұясына кіріп кетуі энофтальм байқалады. Мойын тұсын қараған кезде оның пішінің өзгеруін байқауға болады, бұның бірден-бір себебі зоб болып табылады. Теріні зерттеу кезінде шамадан тыс тершеңдік (гипертиреоз), шамадан тыс пигменттің бөлінуі (гиперкортицизм), терінің салқын болуы және құрғауы, шаштың түсуі (гипотиреоз), әйелдерде түктердің ерекше дамуын (гирсутизм), бүйрек үсті бездерінің сыртқы қабаты қызметінің жоғарлауы (гиперкортицизм), қызғылт күрең түсті стрияларды - тері бетіндегі атрофия жолақтарын (гиперкортицизм, гипоталомо-гипофизарлық семіздік) анықтауға болады. Тері асты май қабатын қарағанда оның мөлшерден тыс жетілуін - семіздікті (қантты диабетпен қоса не өзіндік) немесе, керісінше, аз жетілуін - арықтауды (гипертиреоз, қантты диабет, гипокартицизм) көруге болады. Гиперкортицизмде май бет аймағының көп жиналып ол ай тәрізді дөңгеленеді (Иценко-Кушинг синдромы). Қалқанша бездері қызметінің төмендеуінен (гипотиреоз) тері астында ісінулер пайда болады. Кей кезде сүйектердің кеңінен жайылып өсуін, бұғана, төс, қабырға сүйектерінің қалыңдап өсуін байқаймыз (акромегалия). Пальпация Қалқанша безін зерттеуде сипап қарау әдісінің маңызы зор. Дені сау адамдардың қалқанша безі пальпациямен анықталмайды, оны тек кейде өте жүдеу адамдарда көруге болады. Пальпация әдісімен қалқанша безінің көлемі, тығыздығы, үлкею сипаттамасы ( біркелкі, яғни диффузды және түйін тәрізді) туралы мәліметтерді аламыз. Жұтынған кездегі оның қозғалғыштығын, ауру сезімнің бар жоғын бағалаймыз. Қалқанша безін пальпация әдісімен тексеру үшін дәрігер науқасқа қарама-қарсы тұрады, екі қолдың І)І)-Vсаусақтарын бүгіп, төсбұғана –сүйірбұлшықетінің артқы жиегіне орналастырады, ал үлкен саусақтарын осы аталған бұлшықеттің алдыңғы шетінің астына кіргізіңкіреп ұстайды. Науқастан жұтынуды өтінеді,сол кезде қалқанша безі көмекеймен бірге ығысып, саусақтардың астымен өтеді. Қалқанша безінің алқымын үлкен саусақты ортаңғы сызыққа қойып, жоғары-төмен жүргізіп сипаумен анықтайды. жүктеу/скачать 0,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|