Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік фармацевтика академиясы


Сабаққа дайындалу сұрақтары



бет5/9
Дата19.05.2017
өлшемі2,13 Mb.
#16401
түріЖұмыс бағдарламасы
1   2   3   4   5   6   7   8   9

5.Сабаққа дайындалу сұрақтары.

-Негізгі білім бойынша:

  1. Нәрестелрдің АФЕ-рі.

  2. Сепсис және токсико-септикалық жағдайларға алып келейін факторлар.

  3. Нәрестелер сепсисінің негізге клиникалық белгілері.

  4. Медбикелердің сәбилерді күтуі.

-Осы сабақ тақырыбы бойынша:

1. Асептика мен антисептика негіздері.



  1. Сепсисінің анықтамасы.

  2. Сепсистің мейірбике жүргізетігі алдын-алу шаралары.


6.Ақпараттық-дидактикалық блок.

Сепсис – бул ауыр, ациклды, жайылған жукпалы ауру. Иммунологиялық реактивность томендегенде (табиғи инфекцияға қарсы кодергілер төмендегенде) табиғи барьерлердін кемістігінен қанға көп мөлешерде бактериялардың енуінің әсерінен пайда болады. Басқа жукпалы аурулардан айырмашылығы сепсистін ағымы циклды емес.

Сепсистін ағымы ауыр метаболикалық бузылулармен, қоздырғыштардың гематогенді таралуымен сипатталады, сондықтан жергілікті инфекция ошағына байланысты жойылады.

Сепсисте қан тек қана бактерия (транспорт) тасымалдаушы ғана емес сонымен катар онынң кобейетін орны, сондықтан қаннын микробтарға карсы туру касиеті төмендейді. Септицемияның бактериядан айырмашылығы сонда. Біздің авторларлың, атап айтқанда профессор К.Рахимованың негізіне суйенетін болсак. Сепсис ауруы 1000 жана туылған нәрестенің 1,6 курайды, ал шала туылған балалардың 14,3 курайды. Шет ел авторларының негізіне суйенетін болсак, сепсис ауруы жана туылған балалардың 0,1% курайды және шала туылған балалардың 1% курайды. Неонтальды кезенде сепсистен олған шала туылған балалардың саны, сепсистен өлген мерзімінде туылған балалардаң 15-20 есе көп. Шала туылған балалардың сепсистен өлімінің корсеткіші 0,07% курайды. Сепсистен шығып 30-60% М.Я.Студеникиннің және С.Я.Долецкийдің пікірінше сепсистен шығып-летальность корсеткіші жылдан жылға өсіп келеді.

Нәрестелер сепсисін 2 топқа бөледі:


  1. Ерте басталған сепсис.

  2. Кеш басталған сепсис.

Ерте және кеш басталған сепсистің сипаттамасы:

  1. Ерте басталған сепсистін басталу уақыты өмірінің 4-ші күнінде және одан да ерте болады, ал кеш басталған сепсистің басталу уақыты өмірінің 5-ші кунінде және одан да кеш басталады.

  2. Ерте басталған сепсистін микроорганизмдер ошағы анасының босану жолдары болып табылады, ал кеш басталған сепсистің микроорганизмдер ошағы анасының босану жолдары және постнатальды коршаған орта болып табылады.

  3. Ерте басталған сепсистің клиникалық ағымы молниеносные, коптеген органдармен (системалардың) жүйелер зақымданады көбінесе пнемвония жиі кездеседі.

  4. Кеш басталған сепсистен клиникалық ағымы жәй басталып, біртіндеп өрнейді, локальды ошактар және менингит жиі кездеседі.

  5. Ерте басталған сепсистің шығыны 15-50Ғ курайды, ал кеш басталған сепсистің шығыны 10-20% курайды.

Этиологиясы. Неонатальды сепсис коздырушысы барлык патогенді және шартты-патогенді бактериялар болып табылады. Этиологиясының ерекшелігі коздырғыштар үнемі ауысып (алмасып) тұрады, бір бірін алмастырады, немесе, бірнеше бактериялар бірігіп вируленттік касиетін күшейтеді. 60-шы жылдардан бастап жиі кездесетін флора-стафилококк болып табылады.

Нәресте сепсисінің бейімдеуші факторлары:



  1. Жасына ( 2/3 жағдайда сепсис неонатальды кезеңде басталады).

  2. Шала туылған нәрсетелер.

  3. Босанудың патологиялық ағымы (үзақ сусыз болу), қолмен көмек көрсету, соның нәтижесінде асфиксия және босану жарақттары болуы мүмкін.

  4. Жүктіліктің патологиялық ағымы.

  5. Қурсақішілік инфекция.

  6. Тұқым куалайтын иммундық жетіспеушілік ауруы.

  7. Бактериальды инфекция, қайталанатын респираторлық вирустық инфекция.

  8. Стафилококк және басқа патогенді госпитальды штаммдар тудыратын анасының босанғаннан кейінгі аурулары.

  9. Табиғи барьерлердің бүтіндігін бұзатын, ұзаққа созылған манипуляциялар (көп кун өкпені жасанды желдету, инфузиялық терапия, кіндік тамыры және басқа тамырларға катетер кою арқылы, жиі инъекциялар және т.б.). Куйік-көп көлемде, хирургиялық әрекеттер -бейімдеуші факторлар болып есептеледі.

Патогенезі. Сепсиске соқтыратын инфекцияның қақпаса болып кіндік жарасы, шарышты қабықтар, ішек, кейде - өкпе, құлақ, несеп шығару жолдары жатады. Кірген жері белгісіз болғанда, сепсисті - криптогенді деп атайды. Сепсисте қан- бактерия тасылмалдаушы ғана емес, сонымен қатар көбейетін орны. Егер бактериемия 1 мл-де 100 000 колониясы болса, септикалық деп саналады. Бактерияның осы критикалық массасында ағза кедергілері зақымданады, макро және микрофагтар, фагоцитоздың дарғыштығы күрт төмендейді. Айналыстағы иммунды жиындықтар (антиген, антидене және комплемент жиынтығы) антигендердің организмнен тез шығуына жағдай жасайды, ал иммунды жиындықтарды антиген антиденелерден артық болғанда - ағзалар зақымдалады.

Жіктелуі. Клиникалық диагнозда мыналарды көрсеткен дұрыс.

Жұққан мезгілі (антенатальды, интра-, постнатальды)

Этиологиясы (инфекция – септицемия, септикопиемия, кірген қақпасы, түрін)

Көріністері, алғашқы – тез, ауыр, ауырлау.

Септикалық ошақ қөзін

Ауру кезеңі - бастапқы, өршу, қалпына келу, айығу.

Асқынулары – (ТҚҰ- синдромы, тромбоздар, тромбоэндокардит, гипотрофия, анемия, гипербилирубинемия, бүйрек, бауыр жетіспеушілі т.б).

Клиникасы: аурудың 2 формасы бар: септициемиялық және септикопиемиялық.

Септицемиялық формасы айқын интоксикациямен өтеді.

Септикопиемиялық формасында – теріде, сүйекте, өкпеде, бас миында пиемиялық ошақтар болады.

Сепсистің ерте анықталатын симптомдары- жақсы ембеу, лоқсу, құсу, тұрақсық іш өту, дене салмағының төмендеуі, бала мазасыз, дене темп-сы субферильді, тері қабаттары – сұр түсті, жиі сарғаю дамиды.

Септикопиемиялық формада – іріңді ошақтар болады, эпифизарлы остеомиелит, менингит, флегмона, абсцесті пневмония, жаралы – іріңді колит. Жедел басталып, дене қызуы көтеріліп, бала мазасызданады. Қан анализінде: гипохромды анемия, лейкоцитоз, нейтрофилез солға ығысумен және ЭТЖ- ның жоғарылауы.

Диагнозы. Сепсистің тура қойылған диагнозының клиникалық критерийлері.


  1. Репарация кезеңінде пиемиялық ошақты санациялаған соң дене терісінің баздануы және сұрғылттануы.

  2. Аурудың 3-5-ші аптасында көк бауырдың ұлғаюы.

  3. 3-4-ші аптада ЭТЖ 12-14 мм/сағ-қа дейін жылдамдайды.

  4. Нормохромды анемия, токсикоз басылған соң да сақталады.

  5. Токсикоз төмендесе де, салмақ қосылмауы.

Сепсис диагнозы болғанда, қосымша зерттеулер қолданылады:

а) бактериологиялық, б) иммунологиялық, в) жалпы клиникалық..

Себуді науқастан алынатын кез келген материалдан: қан, несеп, ірің т.б- жасау керек (қанды кем дегенде 3 рет себу керек).

Егер әр түрлі 3 жерден алынған материалдан бәрінен бір түрлі микроб, не олардың ассоциациясы себілсе, сепсис диагнозы бактериологиялы дәлелденді деп есептеледі.

Жалпы клиникалық зерттеулерден мына зерттеулерді жасайды:

1. Тромбоцит санын анықтаумен қатар, қанның жайылған анализі, жалпы белокты, белок фракцияларын, сиал қышқылын, С-реактивті белок анықтайды.

2. Иммунологиялық зерттеулер: қоздырғыштардан бөлінген антигендерге антидене титрін және В-лимфоциттердің иммуноглобулин деңгейін, лейкоциттердің цитохимиялық зерттеуін, нейтрофильдердің қызметін анықтайды.

Емдеу.

Сепсиспен ауырған баланы анасының сутімен немесе және сауылған донор сутімен тамақтандыру керек. Донор суті болмаған жағдайда курамында тері сут-қышқыл флорасы бар қышқөыл коспалармен тамақтандыру керек (кефир, қышқыл “Малютка”, ацидофильді паста).

Оптимальды кутімді уйымдастыру.

Антибактериальды химиотерапия.

Септикалық процесті емдеуде маңызды звено (буын), Әсері уқсас емес (юір топқа кірмейтін) 2 бактерицидті антибиотиктін максимальды мөлешрін жасынан сай және әр түрлі жолмен енгізеді – тамырға, булшық етке, ішке, абсцесстін ішіне. Антибиотиктер максимальды мөлшерде инфузиялы ем фонында колданады. Бактериялық тексеру нәтижесін шығару үшін ампициллинді (300-400мг/кг тәулігіне 4-6 рет) аминогликозидпен (гентамицин, сизомицин немесе томбромицин 7,5-10мг/кг тәулігіне немесе аминацин 22,5-30,5мг/кг тәулігіне 3 рет) немесе цефалоспоринді (200мг/кг тәулігіне 4 рет) карбенициллинмен, аминогликозидпен береді. Антибиотиктердің біреуің тамырға енгізеді. Антибиотиктерді әр 7-10 күнде ауыстырып отырады (әсері болмаған жағдайда 2 күннен кейін ауыстырады). Остеомиелитте линкомицин, гентамицин курсы дурыс. Дезинтоксикациялық терапия несеп айдайтын ем фонында инфузиялы терапия арқылы жузеге асады.

Иммунитет тузейтін ем. Белсенді емес (пассивті) иммунитетті арттыру, гепаринзацияланған жас қан кую, қоздырғыш анықталғанда, бағытталған әсерлі препараттарды енгізу: антистафилококты плазма (күніне 10-15мг/кг ) булшық етке антистафилококкты иммуноглобулин 20 Ав/кг 7-10 кун катарынан не алмастырып, грамм-теріс флора – булшық етке гамма-М-концентрат , антисинегнойлық не антипротеиндті, антиклебсиелазді, плазма күнде 10-15 мг/кг нан 3-5 күн бойы салынады иммуноглобулинді тамшылатып тамырға енгізеді 500мг/кг, 10-15 мл/кг 5проц. Ерітінді. Енгізу аралығы-интервалы 1-3 апта. Пиемиялық ошақтарды жергілікті емдеуі остеомиелит ошақтарын, абсцесті ашуды педиатр балалар хирургымен бірігіп емдейді. Патогенитикалы және симптоматикалы ем токсикоздың ауыр турінде (на высоте токсикоза) протеолиттік ферменттердің ингибиторлары (контрикал, трасилол 500Ед/кг 3 рет тәулігіне), витаминдер (С, В6, Е, рибофламин, ККБ немесе В, қажеттілігіне қарай РР, В12, В), ангиопротекторлар сугерона продентина типті. ДВС синдромына терапияға дезагреганттар косылады (курантил немесе трентал, эуфиллин) содан кейін плазма және гемотрансфузин. (қанның сары суы және қан). Қан спектрлі әсер ететің антибиотиктерді колданғанда лактобактерин беріледі (1-2 доза 3 рет куніне). Селективті бактериальды деконтаминацияда бактериофагтар беріледі – кок ірінді, коміпротеидті, стафилококты немесе пиофем (10мл 3 рет куніне 2-3 апта бойы). Антистафилококкты немесе немесе пиофем (10мл 3 рет күніне 2-3 апта бойы). Антистафилококты бактериофаг тамырға енгізіледі (1мг/кг күн сайын 10 күн).

Калпына келу кезенде жоғарыда аталғандардан басқа арнайы емес иммунитет ынталандырушыларын – пентоксил, дибазол, метацил, апилак, анаболикалы гормондар тағы басқа тағайындайды.

Алдын-алу. Диспансерлік бақылау.

Бейімдейтін факторларды болдырмауға жол бермеу, тазалық- эпидемиологиялық тәртіпті сақтау.

Диспансерлік бақылау 3 жыл бойы педиатрдың байқауында болады.
7.Сабақтың мазмұны:


  • Өз бетімен атқаратын жұмыс (аурулармен атқаратын жұмыс, тәжірибелік дағдыны меңгеру және бекіту, анамнез жинау, клиникалық тексеру және т.б.), диагностика кабинетіндегі жұмыс және т.б.

  • Оқытушымен бірге атқаратын жұмыс ( жеке немесе топпен; өз бетімен өткізген жұмыс қорытындысын талдау, аурулардың клиникалық талдауы және т.б.).

  • Негізгі және қорытынды білім деңгейін бақылау (тест, ситуациялық есептер, тәжірибелік дағдылар т.б.).


Тестілер

1.Сепсис кезінде терілік геморрагиялық көріністер немен түсіндіріледі:

а) бала организмнің сенсибилизациясымен

б) ангисттер мен тромбоваскулиттердің дамуымен

в) антибиотиктерді реттсіз қолданумен

г) тамырлардың жорылғыштығының артуымен

д) тамырлардың өткізгіштігінің
2.Сепсистің негізгі ажырату диагностикалық белгісі:

а) көптеген инфекция ошақтары

б) иммунитеттің бұзылуы, гемостаздың терек өзгерістері

в) ОНЖ-ң ауыр зақымданулары

г) айқын ішектік синдром

д) тыныс жетімсіздігі


3.Нәрестелерді сепсистің клиникалық симптомдары:

а) көптеген іріңді ошақтардың болуы

б) ауыр жүрек жетімсіздігі

в) гипертермия, естің тежелуі, диспепсиялық бұзылыстар

г) терморегуляциялының бұзылысы, диспепсиялық бұзылыстар, неврологиялық симптомдар, қанның ұюының бұзылысы

д) ауыр тыныс жетімсіздігі


4. Нәрестелерде сепсистің ерте симптомдарына жатпайды:

а) кіндік жарасының кеш жазылуы

б) кіндік жеңберінің қызаруы

в) іштің ұлғаюы

г) гемограммада ЭТЖ-ң қызуыруы

д) тері қабаттары бозғылт


5. Нәрестелерде сепсис этиологиясында маңызды орын алады:

а) стрептококк

б) стафилококк

в) ішек таяқшалары

г) көк ірің таяқшалары

д) гемофильді таяқшалар


6.Сепсис геморграммасына тән емес:

а) лейкоцитоз

б) нейтрофильдердің токсикалық түйір?

в) анемия

г) эозинофилия

д) солға ығысқан нейтрофиллез


7. Сепсистің келесі клиникалық белгілерін ажыратады:

а) септицемия, септикопиемия

б) септикотоксемия, септикопиемия

в) геморрагиялық сепсис, аллергиялық сепсис

г) саңырауқулақты сепсис, септикалық жок

д) травматикалық сепсис, шала туылғандар сепсисі

8. Сепсистің дамуына қауіп топтарына жатады, мынадан басқасы:

а) жетіліп туылған нәрестелер

б) асфексиямен туылған нәрестелер

в) бассүйекішілік шарақатпен туылғандар

г) өт жығару шолдарының атрезиясы бар

д) тума жүрек ақауы бар балалар


9.Сесписте жұғу жүреді:

а) құрсақ ішілік жолмен

б) гематогенді

в) туылғаннан кейін

г) лимфогенді

д) бәрі дурыс


10.Нәрестелерде сепистің дамуына алып келуші факторлар:

а) дене бітілгенің пропорциональды болмайды

б) ? жүіенің турақсыздығы

в) кіндік жорасының болуы

г) терінің бутіндігінің бұзылуы, эпидермистің болбырлығы мен ?

д) асқазан-ішек трактісінің ферментативті аквтитілігінің төмендеуі


Ситуациялық есептер.

Есеп 1. ОБА-на реанимация бөлімшесіне 10 күндік нәресте түсті. Анасының айтуы бойынша бала мазасыз, емшек ембейді, лоқсиды, дене температурасы 39С, нәжісі тұрақсыз. Объективті: тері қобаттары бозғылт-сарғыш түсті, геморрагиялық, іріндіктер, периоральды цианоз, акроцианоз, тыныс жиілеген.

Перкуторлы – өкпеннің төменгі болігінді дыбыс қысқарған, аускультацияда – локальды ұсақкөнтрілікті сырындар естіледі. Жүрек тандары түйық, тахикардия. Уші ісінген, гепатоспленомегалия.

Сұрақтар: Сіздің диагнозыңыз? Тексеру жоспарыңыз.
Есеп 2. Жоғарыда айтынған нәрестенің гемограммасында. Нв-120г/л, Эр.-4,0х10 12/л, ТК-0,9, л-20х10 9/л, ЭТЖ-30 мм/сағ. Б/х анализ: жалпы белок 45г/л, альбумин - 40% глобулин 10проц., 2глобуллин 20проц.,билирубин 85мкмоль/л.

Қанның бактериологиялық екпесінде – st. anureus анықталған. Р-графиясында: екі жақта өепенің төменгі бөлігінде ошақты қараю ? .

Сұрақтар: Сіздің клиникалық диагнозыңыз? Дәрігерге дейін көрсететін көмек.
Есеп 3. Нәрестелер патология бөлімшестінде 15 күндік нәресте бар, бала шала туылған. Апгар шкаласы бойынша 4-5 балл, асфиксия, жамбастың орналасумен туылған. Тыныс және жүрек жетілсіздігіне реанимация бөлімшесінде көмек көрсетілуді. Емшекті нашар емеді, лоқсиды, дене 38,5С тері қабатары бозғыл түсті. Перкуторлы өкпенде дыбыстың туйықталуы, аускультацияда – ұсақ көнір? Сырындар.

Уші бауыры ұлғайған, нәжісі суйық күніне 5 рет, көнтрилікті, ?. Диурез төмен.

Сұрақтар: Сіздің диагнозыңыз? Тексеру жоспары.

1.Тақырыбы: Балалардағы анемиялық синдромының диагностикалық алгоритмі.

2.Оқу сағат саны – 7сағат 20 минут.

3.Тақырып өзектілігі.

Анемия – гипоксияға алып келетін, қанның көлем бірлігінде эритроциттермен, гемоглобин мөлшерінің азаюымен сипатталатын жағдай. Анемия этиологиясы, патогенезі, клинико-гематологиялық ерекшеліктері бойынша әртүрлі. Олар өздігінше аурумен қатар түрлі аурулардың синдромы болуы да мүмкін. Қазіргі кезде анемизацияға әкелетін механизм бойынша жіктелуі қабылданған. Барлық анемиялар 3 топқа бөлінеді.



  1. Қан түзілуінің бұзылуынан дамитын анемиялар /дефицитті жетіспеушілік, апластикалық/.

  2. Эритроциттердің бұзылуының жоғарылауынан дамитын анемиялар /гемолитикалық/.

  3. Қан жоғалтуымен байланысты анемиялар /постгеморрагиялық/.

Клиникалық көріністері этиологиясына, айқындылығына және анемияның даму жылдамдығына, сонымен қатар ағзаның адаптациялық қабілетіне байланысты. Жалпы анемиялық симптомдармен /әлсіздік, құлақтарының шуылы, бас айналу, ұйқысыздық немесе ұйқышаңдық, тері және кілегей қабаттарының бозғылттығы және т.б./ қатар анемиялардың әр варианты өзіне тән патогномиялық симптомдарға ие.

4.Сабақтың мақсаты:

- Интерн білуге тиіс:

- балалардағы анемиялыќ синдромының негізгі белгілерінің көрінісін;

- анемияның єрбір түрінде гемограммадағы өзгерістердің бір-біріне сєйкестігі;

- ерте жастағы балалардағы теміртапшылыќта анемияның негізгі клиникалыќ белгілері;

- балалардағы анемияны диагностикалаудың негізгі критерийлері;

- теміртапшылыќты анемиясы бар балаларды дєрілік емдеу;



- Интерн істей алуға тиіс:

- анемиялардың негізгі белгілерін аныќтау;

- науќастағы анемияның түрін (диагностикалау) аныќтау;

- анемияның клиникалыќ және лабораториялыќ белгілері бойынша ауырлыќ дєрежесін аныќтау;

- диагностика єдістерін тұжырымдау;

- лабораториялыќ тексеру єдістерінің ќорытындысын талќылау;

- ТТА-мен ауырған балаларды емдеудің жеке тактикасын ауырлыќ дєрежесіне, генезіне, клиникалыќ көрінісіне байланысты жасау.
5.Сабаққа дайындалу сұрақтары.

-Негізгі білім бойынша:

1. Үлкен жастағы балалардағы анемиялық синдромның диагностикалық алгоритмі

2. Үлкен жастағы балалардағы темір жетіспеушілік анемиясының клиникалық ағымының ерекшеліктері

3. Емдеу тактикасы



- Сабақтың тақырыбы бойынша:

1.Анемиялар туралы жалпы түсінік, анемиялардың жіктелуі.



  1. Темір жетіспеушілік анемиялар.

  2. Лабораторлы зерттеу.

  3. Емдеу тактикасы.

  4. Алдын-алу мониторингі.

6.Ақпараттық-дидактикалық блок.
Ересек жастағы балалардағы темір жетіспеушілік анемиясының клиникалық диагностикалық алгоритмі ТЖА барлық анемиялар ішінде 80 пайызын құрайтын және негізінде темірдің жетіспеушілігі салдарынан Нв синтезінің бұзылуы жататын клинико-гематологиялық синдром. Ересек жастағы балалардың 20 пайызына жуығы ТЖА-мен ауырады. Ересек жастағы балалардағы темір жетіспеушілігінің дамуына негізгі себептер.

  • жылдам өсу

  • нашар тамақтану

  • спортпен айналысу

  • қыздарда көп мөлшерде келетін етеккірлер

  • өмірінің өту деңгейі

  • асқазан-ішек трактісінің патологиясы, гельминтоз

Ересек жастағы балалардағы ТЖА-ның клиникалық көрінісі.

  • әлсіздік шаршағыштық, бас айналу. Тәбетінің төмендеуі;

  • бас ауруы, тітіркенгіштік, есінен айрылу, құлағының шуы;

  • кілегей қабаттарының, тері жамылғысының бозғылттығы;

  • тахикардия, гипотония, жүрек шекараларының ұлғаюы;

  • терісінің құрғақтығы, стоматит, ауыз бұрышының жарылуы, глоссит, шаштарының сынғыштығы, түсуі;

  • тістерінің құрттауы,дұрыс өспеуі, эмальдарының деффекті;

  • атрофиялық эзофагит, атрофиялық гастрит, іш қатуға бейімділігі.

Лабораторлы диагнозы: гипохромды анемия, анизопойкилоцитоз микроцитоз есебінен, сарысулық темірдің төмендеуі.

Емдеу тактикасы: режим, жасына қарай диета, темір препараттары /актиферрин, гемостимумен, гемферр, сортиферр, трогиферон, тотема, феррокаль, ферраплекс, ферроцерон/ тәулігіне Нв-нің стабилизацияланғанына /1-1,5/ 4-5 мг есебінен салмағына 2-4 ай жартылай дозасында. Эффективтілік критерийі: аптасына Нв 10г/л-ге жоғарылауы. Темір препараттарын парентеральды енгізуге көрсеткіштер:



  • жылдам эффект алу үшін;

  • асқазан-ішек трактісінің патологиясы /мальабсорбция/;

  • темір препараттарын ішке қолдана алмау;

Парентеральды формула бойынша:

Фе /мг/ - Р. /78-035.Нв/

Р. Салмағы килограмда кг

Парентеральды енгізуге арналған преапараттар:



  • феррум-лек, фербитал, феркавен, лесектеферр;

Ересек жастағы балалардағы ТЖА-ның алдын-алу мониторингі.

  • өмірінің, тамақтануының гигиеналық жағдайын сақтауы;

І. Қосымша /ет, балық, май, көкөніс, капуста, алма/;

  • темір препараттары – қан жоғалтудан кейін, хирургиялық операци кезінде етеккірден кейін тағайындалады.

  • Диспансерлік бақылау 6 ай, айына 1 рет бақылау анализімен;


7.Сабақтың мазмұны:

  • Өз бетімен атқаратын жұмыс (аурулармен атқаратын жұмыс, тәжірибелік дағдыны меңгеру және бекіту, анамнез жинау, клиникалық тексеру және т.б.), диагностика кабинетіндегі жұмыс және т.б.

  • Оқытушымен бірге атқаратын жұмыс ( жеке немесе топпен; өз бетімен өткізген жұмыс қорытындысын талдау, аурулардың клиникалық талдауы және т.б.).

  • Негізгі және қорытынды білім деңгейін бақылау (тест, ситуациялық есептер, тәжірибелік дағдылар т.б.).


Тестілер

1. ТЖА-ның негізгі себебіне ... жатады.

А) бактериальды

Б) темір алмасуының бұзылуы, ағзада темірдің жетіспеушілігі

В) ағзада Д витаминінің жетіспеушілігі

Г) В12 фолий қышқылының тапшылығы

Д) көмірсу алмасуының бұзылуы
2. ТЖА-ның клиникалық белгілеріне ... жатпайды.

А) тері, кілегей қабаттарының бозғылттығы

Б) бас айналу, бас ауру

В) тәбетінің төмендеуі, тілдің емізікшелерінің атрофиясы

Г) дәм, иіс сезуінің бұзылуы

Д) қан ағу


3. ІІІ дәрежелі анемияда Нв деңгейі қандай?

А) 67-80г/л ге

Б) 87-110 г/л ге

В) 110-120г/л ге

Г) 70г/л ден төмен
4. Гемограммада ТЖА-на тән өзгерістерге ... жатпайды.

А) қандағы Нв көрсеткішінің төмендеуі

Б) түстік көрсеткіш төмен

В) микроцитозбен анизопойкилоцитоз

Г) шамалы эритропения

Д) тромбоцитопения


5. Витамин жетіспеушілік анемияның клиникалық көріністеріне ... жатпайды.

А) лимфа түйіндерінің ұлғаюы

Б) тері жабындыларының бозғылттығы, лимон тәріздес түспен

В) глоссит, стоматит

Г) іш қатулар, қатармен өзгеретін

Д) шашатар мен тырнақтардың сынғыштығы терілердің құрғақтығы


6. Гемограммада витамин жетіспеушілік анемиясына тән өзгерістерге ... жатпайды.

А) нейтрофиллезбен лейкоцитоз

Б) эритропения

В) Нв аздап төмендеуі

Г) түстік көрсеткіші 10нан жоғары

Д) макроцитозбен анизо-пойкилоцитоз


7. Темір препараттарымен ауыз қуысы арқылы емдеудің жалпы ұзақтығы ... .

А) 1-3 жыл

Б) 3-6 ай

В) 1 ай


Г) 2-3 ай

Д) 2 аптаға дейін


8. ТЖА кезінде базисті терапияға ... жатады.

А) антибиотиктер

Б) темір препараттары

В) В12 витамні

Г) басқа витаминдері

Д) гемотрансфузиялары

9. Фолий қышқылы жетіспеушілігінің себептеріне ... жатпайды.

А) ұзақ ашығы, мальабсорбция синдромы

Б) тағамда ішкі көкөністің болмауы

В) тағамда тек ешкі сүтін қолдану

Г) ағзада Д витаминінің жетіспеушілігі

Д) жедел немесе созылмалы қан жоғалту


Ситуациялық есептер.

Есеп 1. Науқас Ғалия Ш. 10 жаста, салмағы 26 кг. Анамнезінде кезеңде тұрақсы нәжіс, тәбеті шнашар, жөтел кезеңде, қысқа мерзімде температурасының жоғарылауы, ентігуі, жүрек айну, ішінде ұстама тәрізді ауырсынулар. Объективті қыз төмен тамақтануда, бас айналу, бас ауруына шағымдануы, бозғылт, терісі құрғақ, кілегей қабаттары бозғылт-қызғылтым, пальпацияда іші жұмсақ, бауыр мен көкбауыры ұлғаймаған. Көкірек қуысы жағынан өзгерісі бар.

Сұрақтар: 1. Сіздің алдын-ала диагнозыңыз.

2. Зерттеу жоспары.
Есеп 1. Жоғарыдағы жағдайлар + зерттеу. Гемограмма: эритроциттер 2,8х10 12/л, Нв 80г/л, т.к. І,І, лейкоциттер 9х10 9/л, п-1, с.50 л-40, м-3, ЭТЖ-ден полисегментациямен, сарысулық темір – 7мк/л. Зәр анализі патологиясыз. Нәтижесінде аскорида тұқымдағы анықталған. ЭФГС-те беткейлік гастрит көріністері. Көкірек клеткасы мүшелерінің Р-графиясы патологиясыз.

Сұрақтар: 1. Сіздің алдын-ала диагнозыңыз

2. Емдеу жоспары.
Есеп 3. Науқас бала Хасан Х. 2,5 жаста, салмағы 11200г. Бойы 81 см. Егіздің сыңары 2500г. салмақпен туылған, жанұяда 4ші бала 2,5 айлығынан аралас тамақтануда, анасының сүті аз болғандықтан, қосымша тамақтануда сиыр сүтін алған, материалдық-тұрмыстық жағдайы орташа. Анамнезінде жиі ЖРВИ-лар, 2-3 рет диспепсиялық бұзылыстары болған. 1 және 2 жасында пневмониямен стационарлық ем қабылдаған. Екінші балада осындай анамнез. Объективті: баланың тамақтауы төмен, терісінің құлақ қалқандарының, кілегей қабаттарының бозғылттығы, терісінің құрғақтығы, шаштары сирек, бала әк, бор жегенді ұнатады, тәбеті нашар, нәжісі тұрақсыз, жүрек ұшында, V нүктеде систолалық шу, бауыры 3 см-ге, көк бауыры 2 см-ге қабырға доғасынан төмен, тынымсыз, ұйқысы нашар, психофизикалық дамуы қалыңқы, басталып келе жатқан кариес.

Сұрақтар: 1. Сіздің алдын-ала диагнозыңыз

2. Зерттеу жоспары.
Есеп 4. Жоғарыдағы жағдайлар + зерттеу. Гемограмма: эр – 3,0х10 12/л, т.к. – 0,7, лейкоцит – 4,5х10 9/л, п-І, с-45, л-49, м-9, э-І, ЭТЖ – 12мм/сағ, а+++, п+++. Сарысулық темір – 4,5 мкм/л, диспротеинемия. Зәр және нәжіс анамнездері патологиясыз.

Сұрақтар: 1. Сіздің клиникалық диагнозыңыз?

2. Емдеу жоспары.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет