Көп ретті тәуелсіз тең дәлдікті өлшеулер қатарын математикалық өңдеу

3.1Көп ретті тәуелсіз тең дәлдікті өлшеулер қатарын математикалық өңдеу

Тең дәлдікті өлшеулер қатарын математикалық өңдеу дегеніміз:

1. 
   Өлшенетін көлемнің нақты тұрақты мәнін анықтау, яғни жай арифметикалық ортаны
   

,	81481\* MERGEFORMAT (.)

2. Бессель формуласы бойынша жекелеген нәтиженің орташа квадраттық қателігін анықтау

,	82482\* MERGEFORMAT (.)

1. 
   ,
   
2. 
   
   

3. 
   Жай арифметикалық ортаның орташа квадраттық қателігін анықтау
   

.	83483\* MERGEFORMAT (.)

4. 
   белгісіз шынайы мәнді X жабатын, берілген bықтималдылықпен сенімділік интервалын тұрғызу 
   

.	84484\* MERGEFORMAT (.)

3.2 бірдей көлемді теңдәлдікті өлшеулер қатарын өңдеу реті

Бұрыштың шынайы мәнін жабатын 0,90 ықтималдылықпен сенімділік интервалын тұрғызу. Кесте құрамыз.

Кесте 3.1
№ П.п.	Өлшеулер нәтижесі					ескерту
1	67°33′44″	+4	16	–0,7	0,49	бақылаулар: а) ; б) .
2	40″	+0	0	–4,7	22,1
3	43″	+3	9	–1,7	2,89
4	45″	+5	25	+0.3	0,09
5	46″	+6	36	+1,3	1,69
6	43″	+3	9	–1,7	2,89
7	48″	+8	64	+3,3	10,9
8	45″	+5	25	+0,3	0,09
9	48″	+8	64	+3,3	10,9
10	46″	+6	36	+1,3	1,69
11	47″	+7	49	+2,3	5,29
12	41″	+1	1	–3,7	13,7
S		+56	334	–0,4	72,72

1. 
   орташа арифметикалық мәнді анықтау
   

Тұрақты шама ретінде секундтың ондық бөліміне дейін дөңгелетілген орташа арифметикалық мәнді аламыз.

2. 
   Ауытқуларды , және де суммаларын , , 3.1 кестесіне сәйкес және бақылау формулалары бойынша есептеу :
   

3. 
   Бессель формуласы бойынша жеке нәтижелердің орташа квадраттық қателігін анықтау :
   

4. 
   Өлшенетін бұрыштың тұрақты мәнінің орташа квадраттық қателігін есептеу :
   

5. 
   алынған мәндердің m және M дәлдігін формула бойынша бағалау:
   

, .	85485\* MERGEFORMAT (.)

6. 
   өлшенетін бұрыштың тұрақты мәні үшін сенімділік интервалын тұрғызамыз. Ықтималдық және тәуелсіздік дәрежелері сандары  () үшін Стьюдент (Приложение D) кестесі бойынша коэффициент табамыз , одан кейін 484 формуласы бойынша интервал шекараларын есептейміз:
   

№ 13 тәжірибелік сабақ

Тең дәлдікті емес өлшеулер деп – әртүрлі дисперсияға ие өлшеулерді айтамыз. Тең дәлдікті емес өлшеулер әртүрлі шарттарда, әртүрлі әдіспен, әртүрлі құралдармен жүргізіледі. Тең дәлдікті емес өлшеулерді өңдеу үшін салмақты енгізеді.