Оқу орыс тілдерінде жүретін мектептердегі қазақ тілі мұғалімдері үшін жалпы білім беретін мектептердің МҰҒалімдеріне арналған оқУ-Әдістемелік қҰрал бақылау диктанттары

Қазақ тілі пәні бойынша 9-сыныпқа арналған алғашқы бақылау жұмысы.

Мақсаты: оқушылардың есте сақтау, ойлау қабілеттерін дамыту, тыңдай білу және сауатты жазуларын қадағалау.

Ана тілін білмеген – ақылы жоқ желікбас

Адамзат жаралғалы бері, ана тілі адамгершілік айнасы болып келеді. Ана тілі - әр халықтың өзінің төл белгісі. Өз халқына қызмет ету үшін, алдымен ана тілін жетік білу қажет. «Ана тілін білмеген- ақылы жоқ желікбас. Ана тілін сүймеген – халқын сүйіп жарытпас», - деген қанатты сөз бар. Бұл сөзді қырғыз ақыны Сарноғаев айтқан. Өз халқын сүйе білген адам өзге елді де сүйе біледі.
«Ақын болу – міндет емес, азамат болу - парызың», - дейді. Азаматтық дегеніміз – ана тілін ардақтау. Біздің халқымыз тілге кедей емес. Халқымыздың тілдік қоры өте бай. Тіліміздің байлығын ауызбен айтып жеткізу мүмкін емес. Тіл байлығы - рухани байлық.
(Қазақ тілі мен әдебиет журналы 5/2005, 92 сөз)

Лексика-грамматикалық тапсырмалар:

ІІІ деңгей.
Мәтіннен тәуелдік және септеулік жалғаулы сөздерді теріп жазып, оның жағы мен септігін анықтаңдар.

ІІ деңгей.

І деңгей.

Қазақ тілі пәні бойынша 9-сыныпқа арналған І тоқсандық бақылау жұмысы.

Мақсаты: Мемлекеттік білім стандартының орындалу барысын тексеру

Үлкенді сыйлау

Үлкенді сыйлау - қазақ халқының ата салты. Үлкенді сыйлау, ең алдымен, әке мен шешені сыйлаудан басталады. Өз отбасын, өз ата-анасын сыйламайтын ұл мен қыз басқа адамдарды да сыйлай алмайды. Ата-ана баланы дүниеге келтіріп, өмір береді, тәрбиелеп өсіреді, білім береді. Есейген бала ата-анаға қамқоршы болуға жараса – жігіт болғаны. Ата мен ананың қартайғанда бойынан күші қайтады. Бірақ олардың ақылы, көпті көрген тәжірибесі отбасына үлкен көмегін тигізеді. Ол үшін ата-анамен ақылдасып, олардың пікірін тыңдап отыру керек. Ата-ананы сыйлаған жастардың өз балалары да кейін соны қайталайды. Ата-ананың тәжірибесін бойға сіңіре білу – әр баланың парызы.
(9с. Қазақ тілі оқулығы.95 сөз)

Лексика-грамматикалық тапсырмалар:

ІІІ деңгей.
Мәтіннен етістіктерді теріп жазыңдар, олардың шағын анықтаңдар.

ІІ деңгей.

І деңгей. «Үлкенге- құрмет, кішіге-ізет» тақырыбына шағын әңгіме құрастырыңдар.

Қазақ тілі пәні бойынша 9-сыныпқа арналған ІІ тоқсандық бақылау жұмысы.

Мақсаты: оқушылардың есте сақтау, ойлау қабілеттерін дамыту, тыңдай білу және сауатты жазуларын қадағалау

Әбілхан Қастеев

Әбілхан Қастеев қазақтың тұңғыш кәсіби суретшісі, кескіндемешісі, қоғам қайраткері, қазақ бейнелеу өнерінің негізін салушысы. Ол 1904 жылы Талдықорған облысында туған. 1929 жылы Алматыға келіп, Хлудовтың студиясына қатысады, бейнелеу өнерінің негізін үйренеді. Әбілханның суретшілік мұрасы өте бай. Оның мыңнан астам туындылары бар. Қастеевтің суреттері табиғат, ескі және жаңа тұрмыс, халықтың өмірі, дәстүрі туралы.
Әбілханның Абайдың, Жамбылдың, Шоқанның кескіндерін жасады. Дарынды суретшінің қазақ халқының тұрмысын бейнелеген туындылары «Колхоз тойы»,, «Жайлаудағы радио», «Соңғы хабарлар», «Сүт фермасы», т.б. Көптеген суреттерінің бас кейіпкерлері – еңбек адамдары.
Әбілхан Қастеев 1973 жылы қайтыс болды. Алматыда оның атында көркемсурет училищесі және мемлекеттік көркем галереясы бар.
(Парасат журналы, 19-бет, 2012 жыл №9,96 сөз)

Лексика-грамматикалық тапсырмалар:

ІІІ деңгей. Бірінші сөйлемнен туынды зат есімдерді көшіріп, құрамына қарай талдаңдар.

ІІ деңгей. Мәтін мазмұны бойынша 3-4 сұрақ құрастырыңдар.

І деңгей. «Жергілікті суретшілер» тақырыбына шағын әңгіме жазыңдар.

Қазақ тілі пәні бойынша 9-сыныпқа арналған жартыжылдық бақылау жұмысы.

Бұқар жырау атындағы әдебиет және өнер мұражайы

Бұқар жырау атындағы облыстық әдебиет және өнер мұражайы 1992 жылғы 22 наурызда салтанатты түрде ашылды.
Мұражай экспозициясы 7 залда орналасқан: халық ауыз әдебиеті залы, көне түркі жазбалар ескерткіші залы, Бұқар жырау залы, ХХ ғасыр басындағы әдебиет, әдебиеттер достастығы залы, қазіргі заман әдебиеті залы, өнер залы.
Қазіргі кезде мұражайда 47 мыңнан астам экспонат бар. Жыл сайын мұражайды 32 мың келуші тамашаласа, 110 астам бұқаралық іс-шара, 260 тақырыптық дәріс, 320 мұражайға шолу дәрісі мен 100 көрме өткізіледі. Мектеп оқушылары мен студенттерге Павлодар өңірінің ақын-жазушылары шығармашылығына арналған мектеп бағдарламасымен сәйкестендірілген 50 астам тақырыптық дәрістер жүргізіледі.
(Интернет желісі. 96 сөз)
Лексика-грамматикалық тапсырмалар:

ІІІ деңгей.

ІІ деңгей.

І деңгей.

Қазақ тілі пәні бойынша 9-сыныпқа арналған ІІІ тоқсандық бақылау жұмысы.

Мақсаты: оқушылардың есте сақтау, ойлау қабілеттерін дамыту,тыңдай білу және сауатты жазуларын қадағалау

Теледидар.

Теледидар - телехабар бағдарламаларындағы бейне мен дыбыстық сүйемелдеудің радиосигналдарын күшейту мен түрлендіруге арналған теле, радиоқабылдағыш теледидар, түрлі-түсті, ақ ала, кескінді, стационарлы және тасымалды болып ажыратылады. Теледидардың негізгі ерекшелігі - бейне мен сүйемелдеуші дыбыс радиосигналдарын біруақытта күшейту және түрлендіру. Теледидар- ақпараттық, қоғамдық-саяси, көркем және музыкалық хабарлар, жедел ақпарат, бұқаралық ақпарат құралы болып табылады. 20 ғасырдың соңында теледидардың ертеден қолданылып келген кинескопты түрінің орнына, сұйық кристалды, плазмалы түрлері пайда болды. Сұйық кристалды теледидарлар кескін айқындылығының, сапасының жоғарылығы бойынша қолданыстағы теледидардың ең озық түрі болып саналады.
(Парасат журналы, 10-бет, №1, 2013 жыл, 87 сөз)

Лексика-грамматикалық тапсырмалар:

ІІІ деңгей. Мәтіндегі күрделі сөздерді теріп жазып, түрлерін ажыратыңдар.

ІІ деңгей. Берілген сөздердің синонимдік, антонимдік қатарларын жазыңдар

Қазақ тілі пәні бойынша 9-сыныпқа арналған ІV тоқсандық бақылау жұмысы.

Мақсаты: оқушылардың есте сақтау, ойлау қабілеттерін дамыту,тыңдай білу және сауатты жазуларын қадағалау

Тілшілер

Лексика-грамматикалық тапсырмалар:

ІІІ деңгей. Белгіленген сөзге морфологиялық талдау жасаңдар.
1 нұсқа. Алғаш қазақ тілінде 1870 жылы 10 мамырда Тәшкенде «Түркістан уәлаяты»³ газеті шықты.
2 нұсқа. Ахмет Байтұрсынов әйгілі «Қазақ» газетінің бас редакторы³ болды.

ІІ деңгей. Мына сөйлемдерге синтаксистік талдау жасаңдар.

І деңгей. Қазақ тілінде шығатын облыстық газеттер туралы шағын әңгіме құрастырыңдар.

Қазақ тілі пәні бойынша 9-сыныпқа арналған жылдық бақылау жұмысы.

Мақсаты: бағдарлама бойынша стандарт талаптарының орындалу деңгейін анықтау.
Мамандық таңдау.
Мамандық таңдау – әрбір мектеп бітіруші түлектің мақсаты. «Армансыз адам, қанатсыз құспен тең», - дейді халық. Барлық адам баласының арманы болады. Арманшыл адам болашақта дегеніне жете алады. Мамандық пен өнерді адам өз жүрегінің қалауымен, өз қабілетіне қарай таңдап алады. Мамандықтың түрі көп. Халық алдына шығып ән салатын әнші болу. Адам өмірінің арашасы болатын ақ халатты дәрігер болу. Шәкірттерді білімге жетелейтін ұстаз болу. Сөзбен өрнек салатын жазушы болу. Адам жас кезінен бастап өзінің жүрегі қалаған мамандығына қарай бейімделе бастайды. Өз бетінше ғалымдардың өмірімен танысады. Сондықтан бала шақ пен болашақ әрқашан үндесіп жатады. Болашаққа апаратын тура жол бала шақтан басталады.
(Ж.С. Қалиева. Диктанттар жинағы 2007ж. 96 сөз)

Тапсырмалар:

ІІ деңгей.

1 – нұсқа. Адам жас кезінен бастап өзінің жүрегі қалаған мамандығына қарай бейімделе бастайды.

І деңгей.