БАҚЫЛАУ ДИКТАНТТАРЫ
8 - сынып
Қазақ тілі пәні бойынша 8-сыныпқа арналған алғашқы бақылау жұмысы.
Мақсаты: Оқушылардың сауаттылығын, грамматикадан 7 – сыныпта алған білімдерін тексеру
Тұсаукесер тойы
Тұсаукесер тойы сәби тәй-тәйлап жүре бастағанда өткізіледі. Алдымен, тұсаукесер күні белгіленеді. Тұсаукесер тойына арнайы қонақтар шақырылады. Жиналған көпшілік арасынан сәбидің тұсауын кесетін адамды тағайындайды. Ол адамның жүрісі жылдам, қимылы тез, епті кісі болу керек. Тұсау кескен адамға сәбидің тұсауына байланысты арнайы «тұсаукесер» сыйлығы беріледі.
Жақсы тілектер айтылады. Тұсауын кесетін адам ала жіпті кеседі. Тұсауы кесілген соң, сәбиді екі адам ортаға алып шығып, тез-тез жүргізеді. Осы кезде «Тұсаукесер» жыры шырқалады.
(71 сөз) («Қазақтың салт-дәстүрлері»)
Лексика-грамматикалық тапсырмалар:
ІІІ деңгей. Берілген сөйлемдегі сөздерді сөз құрамына қарай талдаңдар:
Тұсаукесер тойы сәби тәй-тәйлап жүре бастағанда өткізіледі.
ІІ деңгей. Морфологиялық талдау жасаңыздар.
І нұсқа. Тұсаукесер тойына арнайы қонақтар шақырылады.
ІІ нұсқа. Тұсаукесер тойына арнайы қонақтар шақырылады
І-деңгей. Отбасы туралы мақал-мәтел жазыңдар.
Қазақ тілі пәні бойынша 8-сыныпқа арналған І тоқсандық бақылау жұмысы.
Мақсаты: Оқушылардың сауаттылығын, грамматикадан алған білімдерін тексеру
Ата-ана
Дәстүрлі қазақ отбасында ата-ана ерекше құрметтелген. Әр ұл мен қыз ата-анаға мәңгі қарыздар. Ұрпақтары бұл адамдарды айрықша сыйлауға, құрметтеуге тиіс. Оларға қарсы келуге, ренжітуге, айтқанын орындамауға болмайды. Әсіресе, ананың жолы мүлде бөлек. Ананың ақ сүті адам баласы үшін аса қасиетті. Ананың өз балаларына «ақ сүтімді ақтады» деуі үлкен баға.
«Анаңды Меккеге үш рет арқалап апарсаң да қарызынан құтыла алмайсың» деген сөз бар. Ата-ана балаларының тәлім-тәрбиесіне қаншалықты жауапты болса, балалар да кейін әке-шешелеріне қартайған шағында қамқорлық жасауға міндетті.
(80 сөз)
(Интернет желісінен)
Лексика-грамматикалық тапсырмалар:
III деңгей
1. Мәтіндегі сөйлемдерге сұрақтар қойыңдар.
2. Бірінші сөйлемдегі жұрнақтарды ажыратыңдар.
II деңгей
Берілген сөйлемге синтаксистік талдау жасаңдар.
І нұсқа. Әр ұл мен қыз ата-анаға мәңгі қарыздар.
ІІ нұсқа. Ананың ақ сүті адам баласы үшін аса қасиетті.
I деңгей
«Ата - ана» мәтінін әрі қарай өз ойларыңнан жалғастырып жазыңдар.
Қазақ тілі пәні бойынша 8-сыныпқа арналған аралық бақылау жұмысы.
Мақсаты: Оқушылардың сауаттылығын, грамматикадан алған білімдерін тексеру.
Қонақты қарсы алу, күту рәсімі
Қазақ халқының әдеті бойынша сырттан келген жолаушы ат үстінде тұрып: - Үйде кім бар?- деп сұраған.
Егер таныс адам болса немесе қонақасы беруден қысылмайды-ау деп ойласа, атынан түседі. Содан соң сол үйдің жастары мен балалары қонаққа сәлем беріп қарсы алып, есік ашып, үйге кіргізеді. Қонақ үй ішіндегі адамдармен сәлемдеседі.
Қыздар мен келіндер көрпе жайып, қонақты құрметпен төрге отырғызады. Әдетте төрге жолы үлкен бас қонақ отырады. Қонақ шөлдеп келсе, қымыз береді. Содан кейін шай береді. Арнайы қонақ шақырғанда, сыйлы кісі келгенде қой сойған. Дастарқан басында домбыра тартады, ән салады.
(87 сөз) (Ш.Д. Әбдиевадан)
Лексика-грамматикалық тапсырмалар:
ІІІ деңгей. Мына сөздерге сөз тудырушы жұрнақ жалғап, сын есімдерді жасап, сөз тіркестер құраңдар.
Халық, адам, ой, бала.
ІІ деңгей. Сөйлемге синтаксистік талдау жасаңдар.
І нұсқа. Дастарқан басында домбыра тартады, ән салады.
ІІ нұсқа. Әдетте төрге жолы үлкен бас қонақ отырады.
І деңгей. «Қазақ халқының ұлттық тағамдары» атты әңгіме құрастыру.
Қазақ тілі пәні бойынша 8-сыныпқа арналған ІІ тоқсандық бақылау жұмысы.
Мақсаты: Оқушылардың сауаттылығын, грамматикадан алған білімдерін тексеру.
Менің Қазақстаным.
Менің Отаным- Қазақстан. Бұл ел Еуразияның орталығында орналасқан. Бұл-еркін адамдар елі. Қазақстан-таңғаларлық әдемі жер. Мұнда Іле Алатауы, Ертіс, Сырдария, Әмудария өзендері және шетсіз-шексіз дала жатыр.
Қазақстан әртүрлі халық өкілдері бейбіт тұрып жатқан ел. Еліміздің ұлан-байтақ даласында есепсіз байлық бар,бұл-сирек кездесетін жануарлар мен өсімдіктер,пайдалы қазбалар. Біздің Қазақстанда Азия мен Европаның қалаларынан қалмайтын Астана,Алматы және Павлодар сияқты көрікті қалалар бар.
Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін,Астананы көшіру шешімі қабылданды. Қазақстанда жаңа астана пайда болды. Қаланың атауы жаңаша-Астана деп аталды.
( 85 сөз)
« Жаңа толқын» Астана-2007 жыл.
Лексика-грамматикалық тапсырмалар:
ІІІ-деңгей. Диктант мәтіні бойынша сұрақтар құрастырыңдар.
ІІ-деңгей. Берілген сөйлемдегі қарамен жазылған сөздерге морфологиялық талдау жасаңдар.
І нұсқа.
Бұл ел Еуразияның орталығында орналасқан.
ІІ нұсқа.
Еліміздің ұлан-байтақ даласында есепсіз байлық бар,бұл-сирек кездесетін жануарлар мен өсімдіктер,пайдалы қазбалар.
І-деңгей. Отан, туған жер туралы жатқа өлең жазыңдар.
Қазақ тілі пәні бойынша 8-сыныпқа арналған ІІІ тоқсандық бақылау жұмысы.
Мақсаты: Оқушылардың сауаттылығын, грамматикадан тоқсанда алған білімдерін тексеру.
Есентай Ерботин
Есентай Ерботин 1940 жылы 13 қазанда Павлодар облысы Баянауыл ауданы Мәшһүр Жүсіп ауылында колхозшы шаруаның отбасында дүниеге келген. 1959 жылы онжылдық мектеп бітіріп, әскери қатарға шақырылған. Есентай Ерботин Қарағандыдағы педагогикалық институтың филология факультетін 1967 жылы бітіріп, біраз уақыт ауылда мұғалім болады.
Әдебиет мұғалімі Е.Ерботин енді өзін журналистика саласында байқап көргісі келеді де облыстық «Қызыл ту» газетінде және кейіннен Павлодар облысындағы Қазақ радиосының тілшісі болып жұмыс істейді.
Есентай Ерботин көптеген кітаптардың авторы, ақынның «Серік пен Берік», «Менің досым», «Далаға саяхат» сияқты шығармалары оқырмандарға таныс. Еңбектерінің бірі – «Балалар бала болғанда» атты жинағы
(85 сөз) (Интернет желісінен)
Лексика-грамматикалық тапсырмалар:
ІІІ деңгей. Мәтіннен бір-бірімен байланысты екі жай сөйлем алып, сол екеуінен бір сабақтас құрмалас сөйлем құрастырыңдар.
ІІ деңгей. Берілген сөздердің антонимін тауып, сөйлем құрастырыңдар.
І нұсқа. жиі, бітірді
ІІ нұсқа. Тұңғыш, дүниеге келу.
І деңгей. «Менің сүйікті жазушым» деген тақырыпқа эссе жазыңдар.
Қазақ тілі пәні бойынша 8-сыныпқа арналған ІV тоқсандық бақылау жұмысы.
Мақсаты: Оқушылардың сауаттылығын, грамматикадан алған білімдерін тексеру.
Дос көлі
Айнадай жарқырап Дос көлі жатыр. Көлдің суы мөлдір. Егер үйрек сүңгіп кетсе, судың астынан қайда бара жатқаны көрінеді. Көлдің батысында « Кең шалғын» сайы бар. Ол сайда жидек пен жуа өседі. Жуа мамырдың аяғында піседі. Сабағының жуандығы саусақтай. Піскен кезде,сабағының басы қоңырланады да,бүршік атады. Сол кезде оның қышқылтым дәмі, иісі қандай тамаша!
Жидек шілдеде піседі. Дәмі өте тәтті. Күн көрмей қалың шалғынның арасында өскен оның үлкендігі бармақтың басындай,түсі бозғылт. Ауыл адамдары жидекті шелектеп жинайды.
Сол күндер есіме түскенде,мен сені аңсап сағынамын, Досым!
( 85 сөз)
(С.Мұқанов), Алматы « Рауан» 1997 жыл,оқулық 10 сынып
Лексика-грамматикалық тапсырмалар:
ІІІ-деңгей. Диктант мәтінінен сын есімдерді теріп жазып, талдау жасаңдар.
ІІ-деңгей. Диктант мәтінінде берілген етістіктерді тұйық формада жазып,
2 сөзді септеңдер.
І-деңгей. Берілген сөйлемдегі қарамен жазылған сөздерге лексикалық талдау жасаңдар.
І нұсқа
Сол кезде оның қышқылтым дәмі,иісі қандай тамаша!
ІІ нұсқа
Күн көрмей қалың шалғынның арасында өскен оның үлкендігі бармақтың басындай,түсі бозғылт
Қазақ тілі пәні бойынша 8-сыныпқа арналған жылдық бақылау жұмысы.
Мақсаты: Оқушылардың сауаттылығын, грамматикадан тоқсанда алған білімдерін тексеру.
Электронды пошта
Электронды пошта – технология және оның қайта сілтеу бойынша ұсынылған қызметтері және компьютерлік желінің үлестірілуі бойынша алынған электрондық хабарламалар. Адамдар бүгінде электронды поштаны пайдаланады. Ол кәдімгі байланыс құралдарынан әлдеқайда ыңғайлы, әрі жылдам. Оған дүние жүзінің басты-басты электрондық байланыс агенттерінің бәрі қосылған. Онда да жеткізу қызметі, пошта жәшіктері, мекенжайлар мен хаттар бар. Электронды хат санаулы секундтар ішінде жеткізіледі.
Электронды поштаның пайда болуын 1965 жылы жатқызуа болады. Осы жылы Массачусетк – технологиялық институтының қызметкерлері Ноэль Моррис және То Ван Влек операциялық жүйесіне арналған MAIL бағдарламасын жазды.
(82 сөз) (Интернет желісінен)
Лексика-грамматикалық тапсырмалар:
ІІІ деңгей. Мәтінге сұрақтар құрастырыңдар.
ІІ деңгей. Берілген сөйлемді синтаксистік талдау жасаңыз.
І нұсқа. Адамдар бүгінде электронды поштаны пайдаланады.
ІІ нұсқа.Электронды хат санаулы секундтар ішінде жеткізіледі.
І деңгей.
«Интернет желісі не үшін қажет?» деген сұраққа өз ой ларыңды жазыңдар
Достарыңызбен бөлісу: |