Оқу–әдістемелік құралы Түркістан, 2023 ддд 999. 99 ддд 99. 99 Д 99 Рецензенттер



бет40/82
Дата02.10.2023
өлшемі0,95 Mb.
#183329
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   82
Байланысты:
Жалпы Психопатолгия 1888

Басқа обсессивті қорқулар: фобофобия - бұрын болған қорқынышты қайтарудан қорқу; трискайдекафобия - "13" санынан қорқу; паралинофобия - салттық әрекетті, обсессивті рәсімді орындай алмау қорқынышы; пантофобия - әртүрлі мазмұндағы бірнеше обсессивті қорқыныштар; оксифобия - өзіне немесе өзіне дене жарақатын келтіру үшін пайдаланылуы мүмкін өткір заттардан қорқу айналасындағыларға; зоофобия-жануарлардан қорқу; арахнофобия-өрмекшілерден қорқу; атаксиофобия-саналы бақылаумен бірге жүретін автоматтандырылған қозғалыстарды үйлестірудің бұзылуынан қорқу; айлорофобия-мысықтардан қорқу; айхмофобия - үшкір заттың немесе саусақтың денесіне тиюден қорқу; гематофобия - қан түрінен қорқу; тафофобия-тірідей көмілуден қорқу. Обсессивті ерік бұзылыстары екіге санатқа бөлінеді:
Обсессивті әуестік – ішкі ыңғайсыздықпен бірге жүретін қажетсіз, кейде қауіпті әрекеттерді жасауға деген ұмтылыс. Олар әдетте іске асырылмайды қозғалыс актілері, әрекеттер. Оларға мыналар жатады: суипидомания - суицидке деген обсессивті құштарлық; гомицидомания - кісі өлтіруге, көбінесе жақын адамына, баласына деген обсессивті құштарлық. Обсессивті әрекеттер – іске асырылған обсессивті әуестік. Көбінесе салттық сипатқа ие. Олардың ішінде: аблютомания-мизофобия, бациллофобия кезінде қолды обсессивті жуу. Сондай-ақ, тәуелсіз (бастапқы) обсессивті әрекеттер бар: аутодепиляция - өз шашын жұлу; трихотилломания және трихотиллофагия-өз шашын жұлу және оларды жеу; онихофагия-тырнақ тістеу; бруксомания-тістерді қайрау; геофагия-жерді жеу; обсессивті тиктер-жыпылықтау, маңдайыңызды қысу, серпілу түріндегі қарапайым қозғалыстар иық, тыныс алу тиктері (мұрын тарту, күлу, жөтелу және т.б.). Бұл тиктерді соматикалық, резидульдік-органикалық және көбінесе жас балалардағы процессуалдық шығу тегінің неврозға ұқсас күйлерінен ажырату үшін келесі белгілерге назар аудару ұсынылады: обсессивті тиктер әртүрлі мақсатты қорғаныс, көбінесе рефлекторлық қозғалыстар негізінде пайда болады (конъюнктивит кезінде жыпылықтау), бірақ болашақта олар бастапқы қорғаныс сипатын жоғалтады;
-обсессивті тиктері бар науқаста эмоционалды шиеленіске байланысты белгілі бір қозғалысты қайталау қажеттілігі бар, ол кешіктірілген кезде күшейеді;
- обсессивті қозғалыстарды науқастар бөтен деп біледі, "жаман" әдет сияқты ауырады;
- мектеп жасындағы балалар көбінесе обсессивті тиктерден ұялады, оларды көрсетпеуге немесе жасыруға тырысады;
- обсессивті тиктердің тұрақты локализациясы жоқ, олар көбінесе резидуальды-органикалық себебінен дамыған невроз тәрізді тиктерде байқалады;
- обсессивті тиктер толқу кезінде және травматикалық жағдайда айтарлықтай күшейеді, ал соматикалық ауруларда олар өзгермейді немесе әлсірейді; обсессивті сипаттағы тиктер әдетте әртүрлі невротикалық бұзылулармен (обсессивті қорқыныш, қорқыныш және т. б.) біріктіріледі;
- обсессивті тиктерде психотерапиялық шараларды қолдану көбінесе терапевтік әсер береді, ал кез-келген шығу тегі неврозға ұқсас тиктерде психотерапияның көптеген түрлері (аутогендік жаттығуларды қоспағанда) тиімсіз.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   82




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет