Оқулық А. Р. Соловьева, Б. Т. Ибраимова, Ж.Ә. Алина


Оқжапырақ  өс³мд³г³н³ң судың



Pdf көрінісі
бет211/278
Дата13.12.2021
өлшемі4,22 Mb.
#125944
түріОқулық
1   ...   207   208   209   210   211   212   213   214   ...   278
Байланысты:
Биология 7 каз 2017 ОКУЛЫК

 Оқжапырақ 
өс³мд³г³н³ң судың 
астындағы жапырақтары 
таспатәр³зд³ болып, 
ал судың бет³ндег³ 
жапырақтары оқтың 
п³ш³н³не ұқсайды
қыз тер³с³не ультракүлг³н сәуле көп мөлшерде түскенд³ктен секп³л шыққан. 
Ал ек³нш³ қызда ультракүлг³н сәуле жетк³л³кс³з болғанда секп³л шықпаған.
Жаттығу кез³нде түз³лет³н белг³лер ешқашан тұқым қуалап бер³лмейд³. 
Адам  спортпен  айналысады,  музыкалық  аспапта  ойнауды  үйренед³,  өз 
мүшелер³н:  бұлшық  ет,  ми,  жүрек,  өкпес³н  жаттықтырады.  Бұл  кезде 
генге, ДНҚ-ға немесе хромосомаға ешқашан да әсері тимейд³.
Мутация деген³м³з – қандай да б³р белг³ге әсер етет³н генетикалық 
материалдардың аяқ астынан өзгеру³. Ата-бабасында болмаған мүлде жаңа 
қасиетке ие болу үш³н мутация жүру³ керек. Генетикалық материалдар 
деген³м³з  не?  Әрине,  ДНҚ,  одан  тұратын  гендер  мен  хромосомалар! 
Ол  қалай  өзгеред³?  Ол  өзгере  алады  екен.  Бұл  құбылыс  радиация, 
химиялық заттар өр³с³, рентген сәулес³ т.б. әсер еткен кезде болады.
 
Табиғи факторлардың әсер³нен пайда болатын мутациялар қоршаған 
орта әсер³нен пайда болатын тұқым қуалайтын белг³лерге мысал болады.
Жасуша өз³н³ң тұқым қуалау материалының сақталуын қадағалайды. 
Сонда да «мутация» болады. Мутациялар жи³ болмайды. 
Мутация салдарынан арғы тег³нде ешқашан болмаған жаңа белг³лер 
немесе  қасиеттер  пайда  болады.  Егер  бұл  өзгер³стер  пайдалы  болса, 
ағза  мутантты  емес  туыстары  алдында  артықшылыққа  ие  болады. 
Оның т³р³ қалу және осы пайдалы мутацияны ұрпаққа беру мүмк³нд³г³ 


193
жоғары.  Егер  мутация  зиян  болса,  дара  т³рш³л³г³н  жояды  немесе 
ұрпағы аз болады. Пайдалы мутацияларды ³здеуд³ң өс³мд³ктерд³ң жаңа 
жақсартылған  сұрыптары  мен  ³р³  жануарлардың  тұқымын  алу  үш³н 
практикалық маңызы зор.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   207   208   209   210   211   212   213   214   ...   278




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет