Оқулық А. Р. Соловьева, Б. Т. Ибраимова, Ж.Ә. Алина
жүктеу/скачать 4,22 Mb. Pdf көрінісі
|
Биология 7 каз 2017 ОКУЛЫК
| Сабақтың жуандап өсу³
қабық пен сүрек арасында болады. Түзуш³ ұлпа арқылы жүзеге асырылады. Бұл камбий екен³н б³лес³ңдер. Жылдың жылы уақытында камбий жасушалары үнем³ көбейед³. Сабақ ³ш³нде жасушаның осылай көбею³ мен өсу³не байланысты қалың сүзек қабаты түз³лед³. Сыртында қабықтың едәу³р жұқа қабаты түз³лед³. Сабағының ек³нш³ ретт³к өсу³ жүзеге асырылатын өс³мд³к Солтүст³к жартышарда өссе, камбий жасушалары көктемде және жазда белсенд³ көбейед³. Қыста камбий жасушалары барлық өс³мд³ктер сияқты тыныштық күй³не өтед³. Сондықтан жасушалар белсенд³ көбею³н тоқтатады. Егер өс³мд³к Оңтүст³к жартышарда өссе, камбий жасушалары жыл бойы б³рдей жылдамдықта көбейед³ (қолайсыз кезден басқа, мысалы, құрғақшылық). Осылай сабақтың жаңадан өсу тип³нде жылдық сақиналар түз³лмейд³. Жылдық сақинаның қалыңдығы мен п³ш³н³ бойынша олар түз³лген табиғаттық-климаттық жағдай туралы айтуға болады. Егер жылдық сақиналар қалың әр³ б³ртег³с болса, демек, климат жылы әр³ ылғалды болған. Егер сақина ж³ң³шке болса, демек, жаз салқын әр³ құрғақ болған. Ал ағаштың б³р жағындағы барлық сақиналар ж³ң³шке болса, ек³нш³ жағында үлкен болса, сақиналар ж³ң³шке жағында ағаштың жақсы қалыптасуына кедерг³ болған. Бұл ғимарат, едәу³р ³р³ ағаш, жартас болуы мүмк³н. Егер б³р жағындағы барлық сақиналар шамалы басқа жағына қарағанда үлкен болса, бұл жарық жақты көрсетед³. Сүрект³ң едәу³р тар қабаты солтүст³к жақта түз³лед³. Бұл солтүст³к жақтан өс³мд³кке қолайсыз жағдайлар, мысалы, едәу³р суық ауа, желд³ң соғуы т.б. жағдайларды б³лд³ред³. 224 Камбий³ мүлде жоқ және сабағында сүрек қалыптаспайтын өс³мд³к түрлер³ де бар. Мұндай өс³мд³ктерге даражарнақтылар класының барлық өк³лдер³; астық тұқымдылар мен лалагүл тұқымдылар жатады. Астық тұқымдарға қамыс, бамбук, күр³ш, жүгер³, бидай, сұлы, арпа т.б. жатады. Лалагүл тұқымдастарға қызғалдақ, лалагүл, нарцисс, пияз, сарымсақ, ³нжугүл, гиацинт жатады. Даражарнақтылардың ³ш³нде нағыз ағаштар мүлде жоқ, тек пальмалар бар. Пальма д³ң³н³ң ³ш³ қуыс немесе сүрекпен емес, борпылдақ нег³зг³ ұлпаға толы болады. Өсу факторы, температураның оптимумы, сумен қамтамасыз ету. жүктеу/скачать 4,22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|