Оқулық А. Р. Соловьева, Б. Т. Ибраимова, Ж.Ә. Алина
§62. Ауру тудыратын бактериялармен күресу тәс³лдер³
жүктеу/скачать 4,22 Mb. Pdf көрінісі
|
Биология 7 каз 2017 ОКУЛЫК
| §62. Ауру тудыратын бактериялармен күресу тәс³лдер³
Ауру тудыратын микроағзалар – ауру тудыратын б³ржасушалы жануарлар (қарапайымдар), б³ржасушалы саңырауқұлақтар, бактериялар немесе вирустар. Заманауи медицинада осы микроағзаларды жоятын көптеген қолжет³мд³ заттар бар. Жансыз нысандар бет³ндег³ патогендерд³ жоятын заттар залалсыз- дандырушы деп аталады. Оларға көптеген жуғыш заттар, хлор, тұздар немесе қышқылдардың ер³т³нд³лер³, спирттер, т³р³ ағзалардағы микробтарды жоятын басқа да заттар жатады. Адам денес³н³ң бет³ндег³ немесе жарақаттағы патогендерд³ жоятын заттар антисептиктер деп аталады. Оларға спирт, йод немесе зеленка ер³т³нд³лер³ т.б. жатады. Ағза ³ш³ндег³ патогендерд³ жоятын заттар антибиотиктер деп аталады. Адамзат үнем³ аурулармен күресуге ұмтылып келед³. Медицина дамыған сайын – ХVIII–ХIХ ғасырларда ауруханалар мен госпитальдар ашылған соң пациенттер арасында өл³м күрт көбейд³. Оның себеб³ сол кездег³ дәр³герлер антисептиктерд³ пайдаланбады. Патогендер б³р адамнан ек³нш³ адамға хирург 234 және оның құралдары арқылы оңай таралды. Сол кезде дәр³герлерге қаралу одан сайын қау³пт³ болды. Залалсыздандыратын және антисептикалық заттар медицинада ХIХ ғасырдан бастап кең³нен пайдаланыла бастады. Бұған венгр акушер³ И. Земмельвейс және орыс хирург³ Н.И. Пирогов, микробиологияның нег³з³н қалаушы француз ғалымы Л. Пастер және хирург Дж. Листер зор еңбек с³ң³рд³. Ерте кезден бастап дүниежүз³ндег³ зерттеуш³лер ауру қоздыр ғыштарын жоюға тырысты. Мысалы, Ежелг³ Грекия және Рим дәр³герлер³ жарақаттарды өңдеу үш³н с³ркесу (уксус) және тұз ер³т³нд³лер³н пайдаланды. Ал Қазақстанда ерте кезден бастап үй-жайды адыраспанмен аластайды. Халық даналығы бұл әрекетт³ сақтандырады деген оймен рәс³мге айналдырды. Қаз³рг³ микробиологтар адыраспан түт³н³н³ң бактерицидт³к қасиет³н дәлелдед³. Егер белг³л³ б³р үй-жайда қау³пт³ патогендер пайда болу ықтималдығы жоғары болса, оны м³ндетт³ түрде залалсыздандыру керек (139-сурет). 139-сурет . жүктеу/скачать 4,22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|