Оқулық Алматы, 013 Қ. А. Абдуқадырова əож 665. 6/. (075. 8) Кбж 35. 514я73 а 14 Пікір жазғандар


Мұнайды өндірудің негізгі əдістері



Pdf көрінісі
бет22/150
Дата25.04.2023
өлшемі7,49 Mb.
#175345
түріОқулық
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   150
Байланысты:
munai

3.4. Мұнайды өндірудің негізгі əдістері
Мұнайды ұңғымадан қалай шығарады? Мұнай аналық қаттарда 
қысымда болады. Егер бұл қысым жеткілікті дəрежеде жоғары болса, 
ұңғыманы ашу кезінде ол табиғи жолмен атқылай бастайды. Əдетте 
бұл тек бастапқы сатыда ғана сақталады, ал кейіннен өндірудің 
механикаландырылған тəсіліне көшуге тура келеді.
Мұнайды жер қойнауынан алу үшін əртүрлі қашауларды пайда-
ланады. Олар тісті конустардан тұрады. Жыныс бетінде қозғалғанда 
оларды майдалайды жəне ұнтақтайды. Соңғы кездері алмазды 
қашаулар қолданыла бастады. Жұмыс кезінде қашау құбырлы бұрғы 
немесе электр бұрғысы арқылы үнемі қозғалып тұру керек. Мұндай 
жағдайда қашаумен бірге жер астына көп сатылы турбина немесе 
электр қозғалтқышын түсіреді, олар қашауды іске қосады. Бұл – өте 
же тік əдіс. Майда ұнтақталған жыныстарды жер астынан бұрғылау 
құбырлары арқылы сазды ерітінді жіберіп, ығыстырып шығарады. Бұл 
ерітіндінің бұрғылауда маңызы өте зор. Оның көмегімен бұрғылау 
инструменттері салқындатылады, жер беті цементтеледі. Бұл оның 
бұ зылуынан сақтайды жəне судың, мұнайдың, газдың құбырдан шы-
ғуын болдырмайды. Қазіргі кезде бұрғылау 6-7 км тереңдікке дейін 
жүргізіледі. Өнім қабатына жеткенде оған жоғары жағынан құбырлар 
шоғыры мен ысырмамен жəне штуцермен жабдықталған құбырлар 
бағанасын түсіреді, ол ашық фонтан болдырмас үшін қажет. 
Мұнайды өндірудің негізгі əдістері. 
1) бұрқақ əдісі; 2) газлифт 
немесе компрессорлық əдіс, 3) терең сорапты əдіс.
Бұрқақ əдісі. 
Бұл əдіс мұнай қабатындағы қысым жоғары болғанда 
қолданылады, мұнай жер қойнауынан сатылы жəне сыйымды ыдыс-
тарға өзіндік қысыммен түседі. Бұл əдіс соңғы жылдары жаңадан 
ашылған мұнай кеніштерінде көбірек қолданыла бастады, мұндай 
кеніштердегі қаттық энергияның қоры жоғары мөлшерде болады.


44
Ұңғыма түбінің қысымы ұңғыма сұйық бағанының гидро ста ти-
калық қысымын, сағалық қарсы қысымды жəне сұйықтың қоз ғалуына 
байланысты туындайтын қажалуды болдырмауға жұмсалатын қы-
сымға төтеп бере алатындай дəрежеде жоғары болады. Кез келген 
түрдегі атқыламалау ұңғымасының жұмыс істеу жүйесі шартты түрде 
төмендегідей теңдеумен көрсетіледі:
Р
Т
= Р
Г
+ Р
С 
+ Р
Қ
мұндағы, Р
Т
– ұңғыма түбінің қысымы; Р
Г
– тігінен есептелген ұңғыма 
сұйық бағанының гидростатикалық қысымы; Р
С
– ұңғыма сағалық 
қысымы; Р
Қ
– қарсы қысымы.
Атқылаудың екі түр бар:
– құрамында газдың көпіршіктері жоқ сұйықтың атқылауы –
артезиандық атқылау əдісі;
– газ энергиясының əсерімен құрамында атқылауды жеңілдете-
тін газ көпіршіктері бар сұйықтың атқылау əдісі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   150




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет