41
Өлшенбекші сызықты жазықтыққа (горизонтқа) келтіру.
Планға жер бетінде көбінесе көк жиекке қарағанда (горизонтқа)
көлбеу болып келетін өлшенген сызықтың өзі емес, оның
жазықтыққа түскен,
жазық ұзындық
деп аталатын проекция-
сы (сəулесі) түседі. Айталық, жер бетінде горизонтқа көлбеу
бұрышы
g, АВ = l
ұзындығы өлшенді (15-сурет).
АС = l
0
кесіндісі,
l
сызығының жазық ұзындығын, тік бұрышты
АВС
үшбұры-
шы нан жеңіл анықтауға болады,
l
0
= l×cosγ.
(30)
Жазық ұзындық орнына көлбеулікке түзету
l - l
0
= Dl
шама-
сын есептеп табу жеңілірек.
А
нүктесінен радиусы
l
-ға тең шеңбер
жүргізсек, ол
D
нүктесінде
АС
сызығымен қиылысады, сонда
іздеп отырған түзетуді формула арқылы анықтауға болады,
D =l-l
0
= (1- cosγ)
(31)
немесе
Dl= 2lsin
2.
Көлбеулікке түзетуді есептеу үшін, (31) формула арқылы
құрылған кестені пайдаланады. Өлшенген арақашықтықтан
түзету шамасын алып тастап, сызықтың жазықтыққа проекция-
сын жеңіл табады.
Достарыңызбен бөлісу: