Оқулық Алматы, 013 Əож 528 (075. 8) Кбж 26. 12 я73 и 59


§ 8.13 Гидростатикалық нивелирлеу



Pdf көрінісі
бет52/153
Дата26.09.2022
өлшемі2,19 Mb.
#150820
түріОқулық
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   153
Байланысты:
tuiakbaev-injenerlik-geodezia

121
§ 8.13 Гидростатикалық нивелирлеу
Гидростатикалық нивелирлеу негізіне физикалық заң бойын-
ша, бір-бірімен иілмелі түтік арқылы жалғасқан, екі ыдыстағы 
сұйықтың еркін беті салмақ түсу бағытымен орналасып, екі 
жағындағы беті бір деңгейде болатындығы пайдаланылған.
Бұл əдіспен, өсімше бір-бірімен иілмелі түтік арқылы жал-
ғасқан екі ыдыстан (№1, №2) тұратын, қабырғаларына шкала 
(есеп алу үшін) салынған гидростатикалық нивелир арқылы 
анықталады (62-сурет).
61-сурет.
Гидростатикалық нивелирлеу арқылы өсімше анықтау тəсімі
а, ə – ыдыстардың орналасуы (ретімен нивелирлеуге дейін жəне 
нивелирлеуден соң)
h
өсімшені ыдыстардың тура жəне кері орналасу жағдайла-
рын 
да анықтайды. 62 а-суреттен 
А
жəне 
В
нүктелері арасын- 
дағы өсімше,
h = (d
1

1
) - (d
2

1
)
немесе 
h = (П
1

1
) + ( d
1
- d
2
), 
(111)
мұндағы 
З
1
, П

– соңғы жəне алдыңғы ыдыстардан алынған 
(ыдыстардың қабырғасына салынған шкалалардан) есептер;
d
1
, d

– 
шкаланың нөлінен ыдыстардың тұрған жазықтығына 
дейінгі қашықтық.
Ыдыстардың орнын ауыстырып (62 ə-сурет) жазатынымыз:
h = (d
2

2
) - (d
1

2
) немесе h = (П
2

2
) + ( d
1
- d
2
).
(112)
d
1
- d
2
тік бұрыштарды өлшеудегі сияқты нөлдік орын (МО) бо-
лып есептеледі.
(110) жəне (111) теңдеулерді қосып алатынымыз:


122
=

+





= −





+





= −
=
= −

1
1
2
2
1
1
2
2
1
1
2
2
1
1
2
2
1
2
(
) (
)
(
) (
)
2
2
(
) (
)
(
) (
)
2
2
h
П
З
П
З
З
П
З
П
П
З
П
З
З
П
З
П
МО
d
d
жəне (113)
Тəжірибелік жұмыстардың нəтижесінде, жабық ғимараттар 
ішінде, ауа қызуының ауытқуы аз жерлерде, гидростатикалық 
нивелирлеу жоғары дəлдікті береді. Өсімше анықтаудың орташа 
квадраттық қатесі ±10 
мкм
. Ашық алаңдарда гидростатикалық 
нивелирлеудің дəлдігі бір шама кемиді, бірақ құрылыс конструк-
цияларын жəне технологиялық жабдықтарды орнатуға əбден бо-
лады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   153




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет