Əлемнің топырақ қорлары
Күн жүйесіндегі планеталар ішінде тек қана Жерде тіршілік бар. Себебі мұнда құнарлы топырақ, ал топырақта əрқилы өсімдіктер өсіп, органикалық заттар қорын жинап ауаға оттегіні бөліп шығарып, басқа тіршіліктің дамуына жағдай туғызады. Дегенмен, планетамыз- да да тіршілік дамыған, яғни құнарлы топырақ қабаты бар аймақтар аса көп емес. Жердің басым көпшілігін, 71%-ын мұхиттар алып жа- тыр, онда тек су өсімдіктері, негізінен балдырлар өседі. Сонда құрғақ жердің үлесі небары 29% ғана. Құрғақ жердің барлығында бірдей құнарлы топырақ қаптап жатқан жоқ. Көп жерлерді мəңгі қарлар мен мұздар алып жатса, біраз аймақтарда жылжымалы құмдар мен
жалаңаш тастар, біраз аймақтарды жалтыр, тақыр жерлер қамтиды. Құнарлы жерлердің көп аймақтарың халық мекендеген қалалар мен ауылдар, жолдар мен су қоймалары, аэродромдар, т.б. көптеген ком- муникациялар алып жатыр. Бұл жөнінде жалпы мəліметтер 22-кес- теде келтірілген. Ф. Н. Шипуновтың мəліметі бойынша (1968) құрғақ жерлердің мөлшері миллиард гектар есебімен.
кесте
Достарыңызбен бөлісу: |
