Оқулық Алматы, 2014 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»

379
оқып, өз бетінше құрама жем сапасын анықтауды үйрену жəне оның 
стандартқа сəйкестігі туралы тұжырым жасау. 
Тапсырма:
1. Сапа көрсеткіштерін анықтау;
2. Қорытынды жасау.
Құрал-жабдықтар:
1. Таға тəрізді магнит;
2. Қалақшалар, шпательдер;
3. 20х20 см шыны ;
4. Електер диаметрі 2,0 мм: 3,0 мм, 5,0 мм жəне №08;
5. Өлшендіге арналған ыдыс;
6. Техникалық таразы;
7. СЭШ-3М кептіргіш шкафы;
8. Бюкстер;
9. Эксикатор.
Жұмысты орындау жоспары:
1. Органолептикалық көрсеткіштерін анықтау.
2. Ылғалдылығын анықтау.
3. Зиянкестермен залалдануын анықтау.
4. Металломагниттік қалдықтарды анықтау.
5. Ұсақталған өнімнің ірілігін анықтау.
6. Ұсақталмаған бүтін тұқымдар мөлшерін анықтау.
7. Тұжырым. 
Жұмыстың орындалуы:
1.
Органолептикалық көрсеткіштерін анықтау;
Түсі мен сыртқы түрін анықтау.
Құрама жемнің сыртқы түрі мен түсін адамның сезім органдары 
арқылы анықтайды. 20 г құрама жемді тегіс ақ бетке жайластырып, ара-
ластыра отырып табиғи жарықта нағыз өзінің түсі мен түрін анықтайды
Құрама жемнің түрі _______________________________________
Құрама жемнің түсі ________________________________________
Иісін анықтау:
100 г өлшендіні ақ қағазға төгеді. Иісін күшейту үшін фарфор 
ыдысына салып, шынымен жабады да, алдын ала қайнатылған сулы 

380
моншаға қояды. Ыдыс пен өлшендіні 5 минут аралығында қыздырады 
да, кейіннен иісін анықтайды.
Құрама жем иісі ___________________________________________
2. Ылғалдылығын анықтау
Ылғалдылығын анықтау үшін əрбірі 5 г болатын екі өлшендіні алып, 
оны алдын ала өлшенген бюкстерге салып, кептіру шкафына қояды. 
Оларды шкафта 130 градус температурада 40 минут бойы кептіреді. 
Кейін бюкстерді алып шығып, 15-20 минут бойы эксикаторда суытады. 
Суытылған бюкстерді өлшеп:
ܹ ൌ
݉
ଵି
݉
ଶ
݉
௛
כ ͳͲͲ
формуласы арқылы ылғалдылықты есептейді.
Мұндағы, m
h 
– өлшенді массасы, г
m
1 
–кептіргенге дейінгі бюкс пен өлшенді массасы, г
m
2 
– кептіргеннен кейінгі бюкс пен өлшенді массасы, г
Орта нəтижені 0,01 дəлдігімен жазады. Егер екі параллель 
анықтаулар нəтижелерінің арасындағы ауытқу 0,2%-дан жоғары болса, 
онда ылғалдылықты анықтау қайта жүргізіледі.
Нəтижелерді жазу
W
1
= ________________________%.
W
2
= ________________________%.
Нақты ауытқу = ______________
Рұқсат етілген ауытқу _________
W
орт
= (W
1 
+ W
2
)/2 = ___________
3.Залалдануын анықтау:
Залалдануын анықтау үшін 1 кг өлшендіні диаметрі 2 мм жəне 
сымтемірлі № 08-електерде қолмен немесе рассевте елейді.
Електердің сырғымаларын жұқа қабатпен жаяды да, 1 кг өнімдегі 
зиянкестердің түрлері мен санын анықтайды. 
Төменгі електің өтімін шынының немесе парақтың көмегімен 
қалыңдығы 1-2 мм етіп жаяды. Жайылған өнімнің бетін лупамен мұқият 
қарайды. Өнім бетінде төмпешіктердің пайда болуы құрама жемнің 
зиян кестермен залалданғанын білдіреді.
1 кг құрама жемде анықталған зиянкестер:
Зиянкестердің саны _____________________________________дана
Зиянкестердің түрі _________________________________________

381
4. Металломагниттік қалдықтарды анықтау:
Металломагниттік қалдықты бөлу ПВФ құралы арқылы немесе 
қолмен анықтайды. Металломагниттік қалдықты бөлу ПВФ құралымен 
анықтағанда 1 кг құрама жемді экран арқылы өткізеді. Содан кейін 
құрылғының қақпағын алып, магнит блоктарынан экранды суырып 
алады, ал металлмагнит қалдықтарын ақ қағаз үстіне қағады.
Ал қалдықтарды қолмен бөлу кезінде 1 кг құрама жем өлшендісін 0,5 
см қалындығымен тегістейді, содан кейін таға тəрізді магнитпен өнім 
қабатының үстінен ұзына бойына жəне көлденең бірнеше рет ұнның 
барлық бетін қамтитындай етіп жүргізеді. Металлмагнит қалдықтарын 
полюстерден ақ қағаз үстіне бөледі.
Металлмагнит қалдықтарын өнімнен бөлуді 3 рет қайталап, содан 
кейін аналитикалық таразыда өлшейді. Металлмагнит қалдықтарының 
кейбір түрлерін өлшегіш тордың көмегімен ПИФ құрылғысында 
анықтайды.
Металлмагнит қалдықтарының мөлшері ____________________ 
5. Ірілігін анықтау:
Құрама жем түріне қарай стандарт талаптарына сəйкес алынған 
електерде (диаметрі 3,0 мм жəне 5,0 мм) 5 минут уақыт ішінде массасы 
100 г өлшендіні елейді. Əрбір електің сырғымасын өлшеп, бастапқы 
өлшендіге пайызбен есептейді.
Нəтижелерді жазу
Диаметрі 3,0 мм електің сырғымас_____________г ____________%.
Диаметрі 5,0 мм електің сырғымасы____________г ____________%.
6. Ұсақталмаған бүтін тұқымдар мөлшерін анықтау:
Мəдени жəне жабайы өсімдіктердің бүтін тұқымына жемістік жəне 
тұқымдық қабықтары бұзылмаған тұқымдарды жатқызады. 
Бүтін тұқымдарды майдаланған өнімнің ірілігін анықтағаннан 
кейін ғана қарастырады. Алынған тұқымды фракцияларымен өлшеп, 
нəтижесін пайызбен шығарады. Улы тұқымдарды бөлек қарастырады. 
Мəдени жəне жабайы өсімдіктің бүтін тұқымы: ______________,%, 
соның ішінде: 
жабайы өсімдіктер тұқымы ______________, %;
мəдени өсімдік тұқымы _________________, %.

382
117-кесте

жүктеу/скачать 3,11 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: