Оқулық. Алматы, 518 бет
жүктеу/скачать 26,67 Mb. Pdf көрінісі
|
Індеттану кітап
| Дерттенуі.
Алиментарлық жолмен енген вирус қанға өтіп, бүкіл денеге тарайды. Ол негізінен сөл түйіндерінде, сүйек майында, өкпеде, тыныс жэне ас қорыту жолдарының кілегейлі қабықтарында көбейеді. Бүның нэтижесінде сепсиске тэн өзгерістер туындап, қан тамырларының зақымдануынан жаппай қанталау байқалады. Ac қорыту жолдарының кілегейлі қабықтары ісініп, қан 263 I кернеп, эпителийі өліеттеніп, сыдырылып, қызылшақаланъш ойьшады. Ішск қуысына қанңың плазмасы сүзіліп өтіп, бүлінген эпителиймен бірге қоймал- жың жалқақ түзеді. Қанда бастапқы кезде лимфоцитарлық лейкоцитоз байқа- лып, соңынан лейкопенияға, эозинопенияға, ядросы солға ауытқыған нейтро- филияға үласады. Ішек-қарынның кілегейлі қабығы зақымдануы салдарынан ас қорыту бүзылып, іш өтеді. Нэтижесінде организм өте тёз су сыз данып,, ауру мал қатты арықтайды. Негізінен қан айналымының бүзылуы мен жүрек қызметінің жетімсіздігі өлімге экеп соқтырады. Өтуі мен симигомдары . Жасырын кезеңі 3 1 7 -күн. Ауру әдетте жіті, кейде аса жіті, жітіден төмен және үзілмелі түрде өтеді Қой, ешкі және түйе ауыра қалған жағдайда көбінесе үзілмелі не өшкін түріндё байқалады. Аурудың бастапқы белгісі - деңе қызуьщын 41-42?С-қа қөтерілуі. ЬІс- тық түрақты болып, таңертеңгі мезгілде ғана аздап .(1°С мөлшерінде) төмен- дейді. Жем-шөп жеуі саябырлап, ішек-қарында агония байқалады, чиөлдей береді, сауын малдың сүті қайтады, 2-3 күн өткенде ауыз қуысының кілегейлі қабығында ауруға тән өзгерістер байқалады. Бастапқыда қан кернеген телім- дер, кейіннен бозғылт-сарғыш дақтар пайда болады. Алғашқыда олар -тығыз болып, соңынан жұмсарып, бірнеше жерінең ойылады. Ойылған жер алқызыл түсті, шеттері тегіс емес. Ауыздан шүбырып сілекей ағады. Көздің конъюнк- тивасы қызарып, қабақтары домбығып, көзден жас ағады. Көздің мүйіз қабы- ғы кей жағдайда күңгірттенеді, көздің алдыңі ы камерасымда эссудат жинала- ды. Ринит, вульвит, вагинит байқалады. Жануар бастапқы 3-4 күндё қозбалы келеді, кейіннен селқостық пайда болады. Жүні үрпиіп, бұлшық еті босаң- сиды. Тамыр соғысы мен тыныс алуы жиілеп, ■ ентік пайда'болады. Жөтеледі, кейбір бүлшық еттері жыбырлап, жануар тісін шықырілатып, ыңыранады. 32-сурет. Обамен ауырган сиырдыц ерініндегі кілегейлі цабыгының ойылып, сыдырылуы. Аурудың бастапқы кезеңінде малдың іщі қатып, соңынан тоқтаусыз іші өтеді. Нәжісінен иісі аса жағымсыз, жалқақтанған, кейіннен қан араласып, өліеттеніп сыдырылған кілегейлі қабықтардың бөлшектері кездеседі. Нэжіс шығарғанда жануар ауырсынады, тік ішектің кілегейлі қабығы сыртына қарай аударылып, қызыл қошқылданып түрады. Кейіннен сұйық нэжіс жануардың '264 еркінен тыс ағып тұрады. Мал тез арықтаи, козі шүңірейіп кетеді. Ыстығы қалыпты мөлшерден төмен түсіп, 5-12 күн өткенде өліммен аяқталады. Жітідең төмен «туі обаның түрақтанған ошақтарында байқалады. Мұн- дай жағдайда ауру эдетте зілсіз өтеді де, 6-7 күннен кейін дененің ыстығы қайтып, ауыздың кілегейлі қабықтарындағы ойылымдар жазылып, ас :қорыту ағзаларының зақымдану белгілері өше бастайды да, 2-3 апта өткенде мал жазылып кетеді; Әдетте шығынға жас төл үшырайды: Мүндай аймақта өлім көрсетқіші 20-40% мөлщерінде болады. Обаһың үзілмелі гурінде қысқа уақыт дененің ыстығы көтеріліп, іш өтеді. Ауырған мал эдетте жазылып кетеді. жүктеу/скачать 26,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|