Оқулық. Алматы, 518 бет
Патологиялық-анатомиялық өзгерістер
жүктеу/скачать 26,67 Mb. Pdf көрінісі
|
Індеттану кітап
| Патологиялық-анатомиялық өзгерістер.
Өлген жылқының жоғарғы тыныс жолдары мен көздері катарлы қабынады. Кілегейлі қабықтары ісініп, домбығады. Тері асты шелі домбығып, кейде қанталайды. Өкпесі домбығып, эр жерінде қабынған қызыл-күрең телімдер кездеседі. Олар эр түрлі болып, кейде өкпенің бір бөлігін тұтас қамтиды. Тіліп қарағанда қабынған телім- дердің түсі сұрғылт, ішінде кілегейлі-іріңді бөліндісі болады. Жүрек еті кеңейіп, болбырап, сұрғылт-қызыл түсті. Бауыр мен бүйректер азғындап, қан іркіледі. Ішек-қарынның кілегейлі қабықтары эдетте қабынған. Бастың, мойынның, өкпе арасының сөл түйіндері ұлғайып, қабынған. Ауру- дың асқынған түрінде өкпедегі өзгерістер фибринозды, фибринозды-іріңді бронхопневмания түрінде болады, кейде плеврит байкалады. Балау. Клиникалық-індеттанулық деректерді талдау арқылы тұмауға алдын-ала диагноз қоюға болатын деректер: аурудың аса жұғымталдығы, се- зімтал жануарлардың арасында тез таралуы, катарлы ринит жэне конъюнк- тивит, зорланған қүрғақ жөтел. Патологиялық-анатомиялық белгілерінің қо- сымша ғана маңызы бар. Түпкілікті диагноз зертханалық зерттеулерге не- гізделеді. Тексеру үшін тірі малдың ауырған алғашқы күндері танауынан ақ- қан сорасын апады, өлекседен танаудың, жүтқыншақтың, кеңірдектің кілегей- лі қабықтарының жэне өкпенің кесінділерін апады. Материалды зертханаға мұз салынған термоспен жөнелтеді. Серологиялық зерттеу үшін ауру білінген бастапқы күндері жэне 2-3 апта өткен соң қан алады. Бастапқы балау материалдан вирусты бөліп алып, оны серологиялық эдіспен айқындау арқылы қойылады. Ретроспективапық диагноз қою қан са- рысуындағы антигемагглютининді, комплемент байланыстырушы жэне вирусты бейтараптаушы антиденелерді анықтауға негізделеді. Вирусты тауық эмбрионында өсіріп, анион немесе алантоис сұйығын гемаггютинация реак- циясында тексереді. A (Equi) 2 вирусы эдетте эмбрионда 1-2 пассаж жаса- ғында бөлінеді, ал A (Equi) 1 вирусын бөліп any біршама күрделі, ол үшін бірнеше көмес пассаж жасауға тура келеді. Алынған вирустың түқымдастық тегін КБР бойынша, ал қай типке жататындығын жылқы вирусының екі подтипіне жэне адам тұмауы вирусының А типіне гемагглютинацияны тежеу реакциясы бойынша тексереді. КБР жэне ГАТР бойынша қан сарысуында антиденелерді анықтау арқылы ретроспективалық диагноз қоюға болады. Эксресс диагноз қою үшін танаудан алынған сора жағындысын иммуно- фуоресценция реакциясында тексереді, иммуноферменттік талдау жүргізіледі. 3 5 6 Тұмауды ринопневманиядан, герпесвирусты инфекциядан, аденовирус- тық жэне реовирустық инфекциялардан, сақаудан ажырату қажет. Ринопнев- манияның жүғымталдығы тұмаудан төмен жэне жасырын кезеңі ұзағырақ бо- лады. Буаз биелер 7-10 айлығында іш тастайды немесе шалажансар құлын туады. Герпесвирустық инфекцияның жіті түрімен тек қана жаңа туған кұ- лындар ауьфады, ал ересек жылқыда жасырын өтеді. Аденовирустық инфек- ция кезінде құлынның тыныс мүшелерінің зақымдануымен бірге іші өтеді. Бұрынғы ауру болмаған жерде өлім көрсеткіші 100% дейін жетеді. Біздің елде бұл ауру элі байқалған емес. Реовирустық инфекция қүлынның күтімі нашарлағанда байқалады, кли- никасы тұмауға өте ұқсас, серологиялық жэне вирусологиялық тексеру арқы- лы ажьфатылады. Сақау кезінде алқым бездері ісініп, құлын кісіней алмайды, ісінген сөл түйіндері мен бездері іріңдейді. Негізінен жас малдар ауырады. Емі. Ауьфған жылқыны оқшаулап, күтімін жақсартады. Түмау жеңіл өткенде бірнеше күн жақсылап күтқенде ещқандай емсіз-ақ аурудың беті қайта бастайды. Тұмау бактериялық инфекциялармен асқынғанда антибиотик- тер мен сульфаниламид препараттарын қолданады, сонымен қатар, симптома- тикалық дәрілер беріледі. жүктеу/скачать 26,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|