Оқулық. Алматы, 518 бет
Патологиялық-анатомиялық өзгерістер
жүктеу/скачать 26,67 Mb. Pdf көрінісі
|
Індеттану кітап
| Патологиялық-анатомиялық өзгерістер.
Аса жіті жэне жіті өткен стрептококкоздан өлген төлдің өлексесінде кілегейлі жэне сірі қабықтары жаппай қанталайды. Көкірек жэне құрсақ қуыстарында қанды экссудат жина- лады. Көкірек пердесінде, жүрек қабында, шарбыда, бауырда фибрин шөгін- дісі кездеседі. Көкбауыр ұлғайып, шеті жұмырланып, тысы керіліп, қызғылт- күрең түсті, тысының астында ойдым-ойдым, жолақтанған қанталаулар бо- лады. Көк бауыр нығарланып, серпімділігі рэзіңкеге ұқсайды. Шажырқай сөл түйіндері ұлғайып, суланып, қан кернейді. Үлтабар мен аш ішектің кілегейлі қабықтары қанға кернеліп, қанталайды. Жітіден төмен жэне созылмалы өткенде фибринді плеврит жэне пери- кардит ұшырасады. Өкпенің алдынғы жэне орталық бөліктері тығызданып, кейде ғана кернелген телімдерде казеозды ошақтар кездеседі. Буындары қа- бынғанда буын қабы қалыңдап, буынның синовиальді сарысуында фибрин талшықтары болады. Буын шеміршектері мен буынның беттескен қабаты мүжіледі. Инфекция процесі кіндікке шапқан кезде, яғни микроб кіндік арқылы енсе кіндік қабынып, шектен тыс жуандап, қатаяды. Кіндіктің тамырлары білеуленіп тұрады. Метастазалар болған кезде эр түрлі мүшелерде (бауыр, көкбауыр, өкпе, тіпті көздің алдынғы камерасы) абсцессалар кездеседі. Балау. Ауруды балау үшін індеттанулық деректерге, клиникалык белгі- леріне, патологиялық-анатомиялық өзгерістерге талдау жасап, бактериоло- гиялық зерттеулердің нэтижесімен толықтырады. Зертханаға өлген малдың өлексесін, ішкі мүшелердің кесіндісін, жілік сүйектерін жібереді. Тірі кезінде қанды бактериологиялық тексеру құнды нэтиже береді. Стрептококтық желін- сау мен эндометридке күдік туғанда зертханаға аңалық малдың сүті мен жа- тырының бөліндісін жібереді. Зертханада жағындыны микроскопиялық тексеруден өткізеді, қоректік ортада таза өсін алып, оның өсіндік-морфологиялық қасиеттерін анықтайды. Ажыратып балау үшін колибактериозға (жаңа туған төлдің толассыз іші өтеді), анаэробты дизентерияға (көкбауыр өзгермейді, аш ішек ойылып қан- талайды), пастереллездік пневмонияға, сальмонеллезге көңіл аударады. Бүл аурудың қай-қайсынан болмасын бактериологиялық зерттеудің нэтижесі бо- йынша ажыратады. Емі. Телімді дәрмектерге стрептококкозға (диплококкозға) қарсы қан сарысу жатады. Оны бұзау мен құлынға 50-100 мл, ал қозы мен торайға 10-20 мл мөлшерде қолданады. Қажет болғанда 12-24 сағат өткенде қайта-лап жібереді. Қан сарысуына қоса антибиотиктер (пенициллин жэне оңың туындылары, тетрациклиндер қатарындағылар), сульфаниламиндер қолданы- лады. Бөлініп алынған ауру қоздырушысының антибактериялық препараттар- ға сезімталдығын анықтау емдеудің нэтижесін арттырады. Аурудың клини- калық байқалуына сэйкес симптоматикалық ем қолданылады. Төлдің кіндігі зақымданған жағдайда кіндікті жэне оның маңайындағы үлпаларды тазалап, антисептикалық ерітінділермен жуады. Үйыған қанды, өліетті аластап, хирургиялық тэсілмен емдейді. 427 Ауырған төлдің күтімін жақсартып, диеталық азықтаңдыруды жолға қойғанда ғана ем жақсы нәтиже береді. Ауьфған құлынның енесін саумай, құлынның өзі жиі-жиі емуін қамтамассыз ету қажет. Иммунитет. Ауырып жазылған малда табиғи иммунитет қалыптасады. Өзіне тэн дауалық мақсатпен бұзаудың, қозының жэңе торайдың стрептокок- козына қарсы вакцина, сальмонеллез, пастереллез және стрептококкозға қар- сы ассоциацияландьфылған вакцина қолданылады. жүктеу/скачать 26,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|