Оқулық. Алматы, 518 бет


Ет қореы ілердің жұқііальі гепатиті



Pdf көрінісі
бет386/431
Дата12.03.2023
өлшемі26,67 Mb.
#172013
1   ...   382   383   384   385   386   387   388   389   ...   431
Байланысты:
Індеттану кітап

15.2. Ет қореы ілердің жұқііальі гепатиті
Ет қоректілердің жұқпалы гепатиті 
(.Hepatitis infectiosa carnivorum,
инфекционный гепатит плотоядных) - қызбамен, тыныс жэне ас қорыту жол- 
дарының катарлы қабынуымен, бауыр мен орталық жүйке жүйесінің зақымда- 
нуымен сипатталатын, жіті өтетін жұғымтал ауру.
Тарихи деректер. 
Канадада 1928 ж. Грин алғаш рет тұлкінің энцефа- 
литінің вирусын бөліп апды. Рубарт 1947 ж. Швецияда иттің жүқпалы гепати- 
тінің вирусын анықтап, зерттеген соң Рубарт ауруы деген атау қалыптасты. 
Кейін бірнеше ғалымдар (Чедлок,1948; Зиндентопф жэне Карлсон, 1949) бұл 
екі қоздырушының бір вирусқа жататынын дэлелдеді.
Қоздырушысы 
-
Mastadenovirus canine
аденовйрустар тұқымдастығы- 
ның мастаденовирустар туыстастығына жатады, құрамында ДНҚ бар. Майды 
ерткіштерге (спирт, эфир, хлороформ) төзімді, физиологиялық ерітіндіде тұ- 
рақты. Ыстыққа төзімсіз, 56°С-та 5 мин өледі. Белгілі дезинфектанттар жақсы 
эсер етеді.
Іңдеттіқ ерекшеліктері. 
Әдетте ит, түлкі, қарсақ, сонымен қатар табиғи 
жағдайда қасқыр, мысық, аю жэне саз құндызы ауьфады. Әр жастіағы жануар 
шалдыққанмен көбінесе 1,5-6 айлық күшіктерде жиі байқалады. 3 жастан 
асқаннан кейін ит сирек ауырады. Жалпы алғанда эртүрлі жануарлар арасын- 
да вирус алып жүру кең таралған. Аталған жануарлардан басқа кемірушілер, 
тіпті маймыл мен адам да, бүл вирусты апып жүруі мүмкін. Қолдан жұқтьф- 
ғанда теңіз тышқаны, үй қояны жэне басқа зертханалық жануарлар ауырады.
Инфекция қоздьфушысының бастауы - ауру және вирус алып жүруші 
жануарлар. Вирус сілекеймен, жаспен, мүрынның сорасымен, несеппен, нә- 
жіспен бөлінеді, негізінен алиментарлық жолмен жүғады, трансмиссивтік 
жолмен де берілуі мүмкін.
Ауру спородия түрінде немесе індеттік тұтану ретінде байқалады. Жаңа 
індет ошағында аңдарды 75%-ға дейін қамтып, өлім көрсеткіші жоғары, 35%- 
ға дейін болады. Кейіннен инфекция созылмалы түрге ауысады.
Дерттенуі. 
Вирус денеге өткенде алғашында сөл түйіндерінде көбейіп, 
кейіннен қанға өтеді. 2-3 тәуліктен соң ядро іш індегі денеш іктер түрінде
470


барлық мүшелердің, әсіресе, бауыр мен қөк бауырдың қапиллярлары мен 
венулаларының эндотелийінде кездеседі. Бұның нэтижесінде бауыр дистро- 
фияға ұшырап, организм интоксикацияға шалдығады, кейіннен дистрофия 
құбылысы бүйрек пен миокардта да пайда болып, кілегейлі және сірі қабық- 
тары қанталайды. Ми мен жүлындағы жүйке орталықтары зақымданып, дене- 
нің қимыл эрекеті бұзылады. Клиникалық белгілері айқын білінгенде вирус 
барлық секреттер мен экскреттерде, кейіннен тек қана бүйрек пен несепте 
болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   382   383   384   385   386   387   388   389   ...   431




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет