ОҚулық Атыраулық заманауи жазушылардың қазақ және орыс тілдеріндегі шағын прозалық жинағы

...Пропадая-появляясь, возникая-исчезая, шел долго. По направлению к базару. И ежедневно так. Жажда же не давала покоя.
Совсем обнаглели они, толкаясь и перерезая дорогу. Нет старушки, ноги которой одолены ревматизмом и старика-коротышки след простыл. Длинноногий и прыщавый юноша крепко-накрепко обнимает девуш- ку, да превратись она в кувшин, за обнаженную талию так, как будто кто-то намеревается отнять ее.
_{- Хочешь, съем тебя? – спрашивает у нее.}

176 177

Бәлекеттің қолының сырықтайын көрдің бе, жалаңаш белден асып қыздың өңір тиегін сипалап жатыр.

– Тоясың ба? – дейді онысы көзін жайнақтатып.

– Тоймасам тағы жейм.
Былтыр піштірген қызыл өгіздің обалына қалған, Алла, ашқарақ ит-ай! Жөнді әріп танымай жүріп, әкесін жолда қалдырғандай екен...

...Дәл неке қияр сәтте аспанға көтеріліп кеткен ақ нұр Дәуреннен басқа жан баласына көрінбей судағы бей- недей сырғанап кеп Сырғалы екеуінің ортасына түсе берген. Бұ жолы мұңайып та, кінәлап та қарамады. Тұнжыр тартқан жанарында баяғы үміт оты өшіп, үрей мен мазасыздық шүпілдеп тұрды.

– Жо-жоқ, – дегендей ернін тістеп, жанұшыра бас шайқады.
– Жо-жоқ!
Көктемгі алма ағашы гүліндей бір шөкім ақ көбелек ғайыптың ақ нұры мен Дәуреннің арасында қалт- құлт, қалт-құлт ұшып байыз табар емес. Көз алды бұлдырап, ақ гүлдер жауып кетті. Музыка болса кернейлетіп, Бекболат «Елім меніңді» аңыратып жат- ты. Ес-түссіз талып құлаған...
Содан бері түсінде ақ көбелектердің соңынан қуып діңкелеп, аңқасы кеуіп оянады.
– Некесіз жаратылған сәби екі дүниеде де шырыл- дап әкесін іздеумен өтеді, – десін әлдекім базарға кеп кіргенінде. Біте қайнасқан үн. Айналасын тінте қараған, қап арқалаған құла тасқынның мұнымен ісі жоқ, тоғытылған қойдай ығып барады. Е, тәйірі-ай, жалғызының тойына кеп топалаңын көріп Жарбайы- на бәйіт айтып жылап қайтқан шешесінің даусы екен ғой. Бала күнде естігені құлағында тіріліпті.

Кәдімгі Әлимасы тұратын орынға кеп (Базар қожасы әлдеқашан тегістетіп жіберген) мешел болған баладай құйрығын төсей кетті.

– Су беріңдерші. Су! Су!
Ылғи отырып жатып айтатын осы бір ауыз жалыныш- ты ләмінен бұ жолы да жаңылмады. Кімнен сұрағаны белгісіз. Өзі де жауап күтпес. Содан қас қарайғанға шейін тырп етпейді. Дағдысы осы. Ақ көбелектер... Қалт-құлт еткен ақ көбелектер...

Посмотри на руку бедокура, – обвив обнаженную та- лию, она шаловливо гладит верхнюю пуговку корот- кой кофточки девушки.

- А насытишься? – игриво шепчет она, стреляя глазка-

ми.
- Не насыщусь, – так снова буду есть.

Жаль кастрированного красного быка, зарезанного в

«прослом» году во благо этого голодного пса! До сих пор, толком не отличая букв, оставил отца своего на обочине дороги...

Светлое видение, в момент бракосочетания, никем, другим кроме Даурена, незамеченное, паря, остано- вилось между ним и Сыргалы. На этот раз оно смо- трело без тоски и укора. На печальном облике вместо угасшей прежней надежды плескались лишь тревога и беспокойство.
- Не-нет, – словно умоляло оно, прикусив губу, и по-

качивая головой.
– Не-нет!
Стайка белых бабочек, похожих на цветы весенней яблони, порхая между Дауреном и светлым видением из небытия, не унимали свою дрожь. В глазах заря- било, они покрылись яблоневыми цветами. А музыка гремела гимном «Моя Отчизна». Упал без сознания...

С тех пор, гоняясь во сне за белыми бабочками, про-

сыпался, обессилив и иссушив зев.
- Незаконнорожденный ребенок в поисках своего отца не находит себе места в обоих мирах, – услышал голос у входа на рынок. Жгуче расплавленный голос. Пристально оглянулся вокруг, в сплошном потоке ме- шочников никому до него дела нет, плывут, как бара- ны в воде. Э, надо же, оказывается это голос матери, побывавшей на свадьбе единственного сына и видев- шей все перипетии ее, а затем с плачем вернувшейся в свой Жарбай. Ожила в ушах речь, услышанная еще в детстве.
Придя на то место, где Алима продавала воду, а хозя- ин базара давно закатал асфальтом, словно ребенок- инвалид, уселся на землю.
- Дайте воды. Воды! Воды!
И на этот раз не сбился с тона этой жалобной прось- бы, повторяемой всегда на этом месте. Только неясно, к кому он обращался. И сам он не ждал ответа. До самой глубокой ночи не сдвинулся с места. И это пре- вратилось в привычку. Белые бабочки... Порхающие белые бабочки...

Перевод Бекета Карашина
178 179