Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }

Клиникалық анатомия
739
2.20. Білезік буы ны .......................................................................................48
2.21. Қол басы................................................................................................. 48
2.21.1. Алақан айм ағы ..................................................................................48
2.21.2. Қол басының сыртңы айм ағы .........................................................52
2.21.3. Саусаңтардың алаңан а й м ағы ........................................................52
2.22 кесте. Қолдың ірі артерияларының нысаналың және 
проекциальщ анатомиясы............................................................................... 56
2.23 кесте. Қолдың нервтерінің нысаналық және проекциялық 
анатомиясы......................................................................................................... 57
2.24 кесте. Қол буындарының әлсіз жерлерінен іріндік тарау бағыты 
57
2.25. Қол аймағында кездесетін ауырсыну белгілері мен синдромдарды 
клиникалың анатомия түрғыдан негіздеу.................................................... 58
2.25.1. «Маймыл ңолына үқсау» (ортаңғы нерв заңы мдануы)............ 58
2.25.2. «Қол басының салбырап түру» белгісі (шыбың нервінің 
заңымдануы «ит балың аяғы т әр ізд і» )......................................................... 59
2.25.3. «Қүстырнақ тәрізді қол басы »........................................................60
2.25.4. Турнер синдромы (білектің сүйек аралық нервнің 
жарақаттануы)................................................................................................... 60
2.26. Қолдың клиникалық анатомиясынан ситуациялық есептер.......... 61
2. 27. Қол аймаңтарының клиникалың анатомиясының тест
сүрақтары............................................................................................................ 61
3 бөлім
Аяқтың клиникалық анатомиясы 
110
3.1. Жалпы сипаттамалар...........................................................................110
3.2. Аяңтың рельефтік, нысаналың және проекциялық анатомиясы.... 110
3.3. Боксе айм ағы ......................................................................................... 113
3.4. Сан айм ағы ............................................................................................. 118
3.4.1. Ж алпы ескертулер............................................................................ 118
3.4.2. Санның алдыңғы ай м ағы ................................................................ 120
3.4.3. Бүлшыңет-нерв жоне ңантамырлар қуыстары........................... 124
3.4.4. Сан ө зе гі.............................................................................................. 125
3.4.5. Сан үшбүрышы...................................................................................126
3.4.6. Әкелуші бүлшықеттер өзегі............................................................ 128
3.4.7. Ж апқыш ө зе гі.................................................................................... 129
3.4.8. Санның артқы ай м ағы ......................................................................129
3.5. Үршың буы ны ........................................................................................ 131
3.6. Тізе аймағы ............................................................................................133
3.6.1. Тізенің алдыңғы айм ағы ..................................................................133
3.6.2. Тізенің артқы аймағы. Таңым ш үңңы ры .....................................135
3.6.3. Тізе буыны...........................................................................................138
3.7. Ж ілінш ік айм ағы ................................................................................. 139

740
Мазмүны
3.7.1. Ж алпы сипаттамалары.................................................................... 139
3.7.2. Ж ілінш іктің алдыңғы айм ағы ....................................................... 140
3.7.3. Ж ілінш іктің артқы айм ағы ............................................................ 141
3.8. Ж іліншік-толарсақ буын және аяқ үшы айм ақтары ................. 145
3.8.1. Жіліншік-толарсаң буы ны ..............................................................146
3.8.2. Аяқ үшының үсті...............................................................................147
3.8.3. Т аб ан ....................................................................................................148
3.8.4. Б ақ ай л ар ............................................................................................. 149
3.9 кесте. Аяңтың ірі артерияларының нысаналық орны мен
проекциялың анатомиясы..............................................................................150
3.10. Аяңтың ірі нервтерінің нысаналық орны мен проекциялың
бағыты.................................................................................................................151
3.11 кесте. Аяқ буындарының әлсіз жерлерінен іріңдік таралу 
бағыттары...........................................................................................................151
3.12. Аяқ аймағында кездесетін ауырсыну белгілері мен синдромдарды 
клиникалық анатомия түрғыдан негіздеу..................................................153
3.12.1. Алмүрт тәрізді бүлшыңет синдром ы ..........................................153
3.12.2. Вассерман-Машкевич синдромы..................................................153
3.12.3. «Қоразданып жүру» «аттүяқ» (жалпы кіш і ж іліктік нерві 
зақымданған белгісі).......................................................................................154
3.12.4. Бейкер симптомы (кистасы)..........................................................154
3.12.5. Винивартер-Бюргер ауруы (аяқ басының үстінгі артериясында 
серпін болмауы)................................................................................................ 154
3.12.6. Санның «галифе» тәрізді болуы................................................... 155
3.13. Аяқтың клиникалық анатомиясынан ситуациялық есептер 
156
3.14. Аяқ аймақтарының клиникалық анатомиясының тест сүрақтары 
157
4 бөлім
Бастың клиникалық анатомиясы 
203
4.1. Ж алпы сипаттамалар...........................................................................203
4.2. Бастың рельефтік анатомиясы...........................................................204
4.3. Бастың ми бөлімі...................................................................................206
4.3.1. Маңдай-төбе-шүйде айм ағы ............................................................ 206
4.3.2. Самай аймағы ..................................................................................... 210
4.3.3. Емізік тәрізді өсінді а й м ағы ...........................................................212
4.3.4. Бас сүйегі күмбезі жүмсақ тінінің ңантамырлары және нервтерінің 
хирургиялың, нысаналың және проекциялық анатомиясы........................ 213
4.3.5. Бастың ми бөлімінің веналық қүрылым ерекшелігі. Олардың 
бассүйек сырты веналарымен байланысы.................................................. 214
4.3.6. Бас күмбезі аймағынының хирургиялық анатомиясы............. 215

Клиникалық анатомия
741
4.3.7. Бассүйегінің сыртқы негізінің хирургиялық, нысаналың және 
проекциялық анатомиясы............................................................................. 217
4.3.8. Бассүйегінің іш кі негізінің хирургиялық, нысаналық және 
проекциялық анатомиясы..............................................................................219
4.3.9. Бас-ми нервтерінің хирургиялық, нысаналық және 
проекциялық анатомиясы............................................................................. 220
4.3.10. Мидың ңабықшаларының хирургиялық және проекциялық 
анатомиясы....................................................................................................... 224
4. 3.11. Мидың ңатты қабықшасының венозды қуыстарының 
хирургиялың, нысаналық және проекциялық анатомиясы..................225
4.3.12. Торлы ң аб ы қш а...............................................................................226
4.3.13. Мидың ңабықша асты кеңістіктері, цистерналарының және 
қарыншаларының хирургиялық, проекциялық анатом иясы .............. 227
4.3.14. Үлкен ми сыңарларының топографиясы................................... 228
4.3.15. М ишық.............................................................................................. 229
4.4. Бассүйек-ми топографиясы (проекциялық сх ем а)....................... 229
4.5. Бет бөлімі 
...................................................................................... 231
4.5.1. ІПыңшыт-шайнау ай м ағы ...............................................................232
4.5.2. Төменгі ж ақ артындағы ш ү ң қ ы р ы ............................................... 233
4.5.3. Үрт а й м ағы ......................................................................................... 233
4.5.4. Беттің алдыңғы және бүйір аймақтарының қантамырлары мен 
нервтерінің хирургиялық, нысаналық, проекциялық анатомиясы ...234
4.5.5. Беттің бүйір аймағының тереңдегі бөлім і................................... 235
4.5.6. Көз шүңқыры айм ағы.......................................................................239
4.5.7. Қабақ айм ағы ..................................................................................... 240
4.5.8. Көз шүңқырының өзіндік ай м ағы ................................................ 240
4.5.9. Мүрын аймағы....................................................................................242
4.5.10. Ауыз аймағы..................................................................................... 245
4.5.11. И екайм ағы .......................................................................................248
4.6. Бастың шелді май кеңістіктерінің өзара байланысы және
іріңдіктердің таралу жолдарының клиникалың м аң ы зы ...................... 248
4.7 кесте. Бастың қантамырлары, нервтерінің және синустарының 
теріге проекциялың анатомиясы................................................................. 250
4.8 кесте. Бет аймағынан іріңдіктер таралу жолдары ..........................252
4.9. Бассүйегінің және оның қүрамының топографиясы мен 
қүрылысындағы кейбір ерекш еліктері.......................................................278
4.10. Бас аймақтарының ауырсыну белгілері мен синдромдарын 
клиникалық анатомия түрғыдан негіздеу..................................................280
4.10.1. Файль синдромы — Видиев нервінің ңабынуы..........................280
4.10.2. Шайнау бүлшыңеттердің сіресуі..................................................280
4.10.3. Қүлақ-самай жүйесінің (n. auriculotemporalis) невралгиясы 
281
4.11. Бастың клиникалық анатомиясынан ситуациялық есептер 
281

742
Мазмұны
4.12. 
Бас аймақтарының клиникалық анатомиясының тест сүрақтары 
282
5 бөлім
Мойынның клиникалық анатомиясы 
291
5.1. Ж алпы сипаттамалар...........................................................................291
5.2. Мойынның рельефтік, нысаналық және проекциялық анатомиясы 
292
5.3. Мойын үш бүрыш тары......................................................................... 293
5.4. Мойын шандырлары (ф асциялары )..................................................295
5.5. Мойын шандырларының үшбүрыштардағы ерекш еліктері....... 299
5.6. Фасция аралық кеңістіктердің клиникалы қ м аңы зы ..................300
5.7. Жауырын — кеңірдек үшбүрышындағы ағзалардың хирургиялың 
анатомиясы........................................................................................................301
5.7.1. Көмейдің хирургиялық анатомясы............................................... 301
^ ^ 5 .7 .2 . Кеңірдек...............................................................................................303
5.7.3. Қалңанша және ңалқанш а маңы безінің хирургиялың 
анатомиясы........................................................................................................304
5.7.4. Қалңанша маңы бездер.................................................................... 306
5.7.5. Жүтқыншаңтың хирургиялық анатомиясы............................... 306
''^Св.8. Өңештщ.мойын болімінің хирургиялық анатомиясы..................307
5.9. Үйқы үшбүрышының хирургиялың анатом и ясы ........................ 309
5.10. Төс-бүғана-емізік бүлшықет аймағының хирургиялық 
анатомиясы........................................................................................................311
5.11. Бүғанаасты артериясының басталатын ж ерінің синтопиясы ..315
5.12. Мойынның бүйірлік үш бүры ш ы .................................................... 317
5.13. Мойынның ортаңғы үшбүрыш ы......................................................320
5.13.1. Тіласты сүйегінің үстіндегі аймақ (иекасты және төменгі 
жақасты үшбүрыш тар)...................................................................................320
5.13.2. Иекасты үш бүры ш ы.......................................................................322
5.13.3. Тіласты сүйегінің астыңғы ай м ағы ............................................ 322
5.14. Мойынның лимфатикалың түйіндері, мойынның іріңдіктері мен 
флегмоналарының таралу жолдары ............................................................ 323
5.15. Мойын сары сулы қалталары (кисталар) мен жыланкөздері........ 326
5.16 кесте. Мойынның ірі артериялары мен нервтерінің проекциялың
анатомиясы........................................................................................................327
5.17. 
Мойын аймағы ағзаларының ауырсыну белгілері мен 
синдромдарын клиникалың анатомия түрғыдан н егізд еу.....................328
5.17.1. Скаленус синдромы (алдыңғы сатылы бүлшыңет синдромы)......328
5.17.2. Мюсси симптомы (френикус сим птом ы )................................... 328
5.17.3. Клод Бернар-Горнер синдромы (птоз, миоз, энофтальм)....... 329

Клиникапық анатомия
743
5.17.4. Дауыс өзгеруі (қырылдап сөйлеу) симптомы (қайтарма нерв 
заңымдану белгісі).......................................................................................... 330
5.17.5. «Мойын стенокардиясы» симптомы...........................................330
5.17.6. Руст симптомы (тіласты нервтің салдануы)..............................331
5.17.7. Берри сим птом ы ............................................................................. 332
5.17.8. Үйқы артериясының синусы зақымдану белгісі......................332
5.17.9. Омыртңа артериясының синдромы (Унтерхарншейдт 
синдромы).......................................................................................................... 333
5.17.10. Мидың артериялық жүйесінен ңанның бүғанаасты артерияға 
кері ағу синдромы............................................................................................333
5.18. Мойынныңклиникалың анатомиясынан ситуациялың есептер ...334
5.19. Мойын аймақтарының клиникалық анатомиясының тест 
сүрақтары.......................................................................................................... 335
6 бөлім
Кеуденің клиникалың анатомиясы 
367
6.1. Жалпы сипаттамалар...........................................................................367
6.1.1. Кеуде қабырғасының ш екаралары................................................ 368
6.1.2. Кеуде айм аңтары ...............................................................................369
6.1.3. Кеуденің п іш ін і................................................................................. 370
6.2. Кеуденің беткейлік қ а б а т ы ................................................................ 372
— 6.2.1. Сүт безі................................................................................................. 373
6.3. Кеуде қабырғасының ортаңғы ңабаты..............................................377
6.3.1. Кеуденің алдыңғы-жоғарғы а й м ағы ............................................ 378
6.3.2. Кеуденің алдыңғы-төменгі айм ағы ............................................... 380
6.3.3. Кеуденің алдыңғы ортадағы ай м ағы ............................................ 381
6.3.4. Кеуденің артңы-жоғарғы ай м ағы ..................................................381
6.3.5. Кеуденің артңы-төменгі айм ағы .................................................... 382
6.4. Кеуде ңабырғасының тереңдегі ңабаты ........................................... 382
6.5. Кеуде ішілік артерия............................................................................ 386
6.6. К(еуде ңуы сы .......................................................................................... 388
6.6.1. Өкпе ңабы............................................................................................388
6.6.2. Плевра күм безі.................................................................................. 389
6.6.3. Плевралық қойнаулар..................................................................... 390
6.6.4. Өкпелердің топографиялың анатом иясы .................................... 391
6.7. Кеуде аралы ғы .......................................................................................394
6.7.1. Алдыңғы кеуде аралық ағзал ар ы ............................................... 394
.2.
 Айырша без......................................................................................... 395
6.7.3. Иық-бас веналары............................................................................. 395
6.7.4. Жоғарғы қуыс венасы................................
 
395
6.7.5. Өрлейтін аорта....................................................................................396
6.7.6. Аорта доғасы...................................................................................... 396

744
Мазмұны
6.7.7. Өкпе артериясы ............................................................................... 397
^ 6.7.8. Өкпе веналары....................................................................................397
6.8. Жүрек қ а б ы ............................................................................................398
6.8.1 Жүрек қабының синтопиясы ........................................................ 398
6.8.2. Перикард іш ілік қуыстар (синустар).......................................... 399
6.9. Ж үрек...................................................................................................... 400
6.9.1. Жүректің қаңңаға қатынасы (скелетотопиясы)........................ 400
6.9.2. Жүректің көрші ағзаларға қатынасы (синтопиясы)..................401
6.9.3. Жүрек артериялары ......................................................................... 402
6.9.4. Жүрек веналары ................................................................................403
6.9.5. Жүректің нервтенуі...........................................................................404
6.9.6. Жүректің өткізгіштік жүйесі......................................................... 405
6.10. Кеуденің алдыңғы аралығындағы ірі ңантам ы рлары ............... 405
6.10.1. Аорта.................................................................................................. 406
6.10.2. Өкпе б аған ы ..................................................................................... 408
6.10.3. Диафрагмалды нерв........................................................................ 408
6.10.4. Кеңірдектің кеуде бөлігі және бронхтар.................................... 408
6.11. Артңы кеуде аралықтың топографиялың анатомиясы..............409
6.11.1. Төмендейтін аортаның кеуде бөлігі............................................ 409
6.11.2. Кезбе нервтер....................................................................................411
_ 6.11.3. Өңештің кеуде бөлігі.......................................................................411
6.12. Кеуденің лимфатикалық ө з е г і........................................................ 414
6.13. Симпатикалық бағандар...................................................................415
6.14 кесте. Кеуде аралығы ағзаларының скелетотопиясы..................417
6.15. Кеудедегі патологиялық симптомдарды клиникалы қ анатомия 
түрғыдан негіздеу............................................................................................419
6.15.1. Бензадон симптомы........................................................................ 419
6.15.2. Зоргиус симптомы...........................................................................419
6.15.3. Жоғарғы ңуыс венасы синдромы ................................................ 420
6.15.4. Стокс симптомы (мойын веналарының ісініп томпаюы) 
420
6.15.5. Такаяси синдромы...........................................................................421
6.16. Кеуденің клиникалық анатомиясынан ситуациялық есептер .421
6.17. Кеуде аймақтарының клиникалы қ анатомиясының тест 
сүраңтары.......................................................................................................... 422
7 бөлім
Омыртқа бағанасы мен жүлынның клиникалық анатомиясы 
461
7.1. Ж алпы сипаттамалар...........................................................................461
7.2. Омыртқалардың рельефтік, нысаналың және проекциялың 
анатомиясы....................................................................................................... 461
7.3. Омыртқалар және сегізкөз айм ақтары ............................................ 464
7.4. Омыртқа денесінің байламдары ........................................................ 466

Клиникалық анатомия
745
7.5. Омыртқалар өзегі және оның ң үрам ы ...........................................467
7.5.1 Омыртқалар өзегі............................................................................. 467
7.5.2. Омыртқа өзегінің ң ү р ам ы .............................................................. 468
7.5.3. Жүлын қабықтары............................................................................477
7.5.4. Жүлын және оның түбірлері...........................................................478
7.5.5. Жүлын қантамырлары ....................................................................479
8 бөлім
Қүрсақ қабырғаларының клиникалық анатомиясы 
480
8.1. Жалпы сипаттамалар.......................................................................... 480
8.2. Іштің алдыңғы-бүйір қабырғасының рельефтік, нысаналың және 
проекциялық анатомиясы............................................................................. 481
8.3. Іштің алдыңғы-бүйір аймағының қабаттары ................................ 482
8.4. Тік бүлшықет.........................................................................................487
8.4.1. Ақ сы зы қ.............................................................................................488
8.4.2. Кіндік сақинасы ................................................................................489
8.4.3. Қүрсақішілік шандыр.......................................................................490
8.4.4. Ішперде алдындағы үлпа................................................................. 490
8.4.5. Париеталды іш перде........................................................................ 491
8.5. Шап-мыңын аймағының нысаналың және проекциялық 
анатомиясы....................................................................................................... 492
8.5.1. Шап өзегі............................................................................................. 505
8.6. Қүрсаңтың артқы қабырғасының (бел аймағы) клиникалың 
анатомиясы....................................................................................................... 509
8.6.1. Бел аймағының ңабаттары ............................................................. 509
8.6.2. Қүрсаңтың жоғарғы ңабырғасы (көкет, диафрагма).................512
9 бөлім
Қүрсақ қуысының ішперде арты кеңістігіндегі ағзалардың клиникалық 
анатомиясы 
517
9.1. Жалпы сипаттамалар...........................................................................517
9.2. Ішперде артындағы кеңістік...............................................................517
9.2.1. Ішперде артындағы кеңістіктің шандырлары мен қабаттары 
518
9.3. Аортаның қүрсақ бөлігі.......................................................................521
9.4. Төменгі қуыс венасы ............................................................................ 524
9.5. Кеуде өзегінің ңүрсақтық бөлім і.......................................................525
9.6. Ішперде артындағы нервтер...............................................................526
9.7. Бүйректер.............................................................................................. 527
9.7.1. Бүйректердің синтопиясы...............................................................527
9.7.2. Несепағарлар..................................................................................... 529
Ч).7.3. Бүйрекүсті бездері............................................................................531
9.8. Үйқы безі.................................................................................................532

746
Мазмұны
10 бөлім
Құрсақ қуысы ағзалары ны ң клиникалық анатомиясы 
548
10.1. Қүрсақ ңуысы ағзаларының скелетотопиясына, синтопиясына 
және проекциялық анатомиясына жалпы сипаттам алар...................... 548
10.2. Құрсақ ңуысының қабаттары...........................................................552
10.2.1. Қүрсақ қуысының жоғарғы ңабаты............................................ 553
10.2.2. Қүрсақ ңуысының төменгі ң аб аты ..............................................555
10.3. Қүрсақ ңуысының жоғарғы ңабатындағы ағзалар....................557
10.3.1. Б ауы р................................................................................................. 557
10.3.2. Бауыр скелетотопиясы және проекциясы ................................ 557
10.3.3. Бауыр фронталды және сагиталды жазықтыңтарда 
орналасуының жеке өзгергіштіктері........................................................... 558
10.3.4. Бауыр қаң п асы ................................................................................ 560
10.3.5. Бауыр қантамырларының топографиялық анатомиясы
561
10.3.6. Бауырдың нервтенуі.......................................................................563
10.3.7. Бауырдың артерия, вена, лимфа тамырлары және нервтерінің 
ерекшеліктерінің клиникалың м аң ы зы .................................................... 564
10.3.8. Өт өзектері........................................................................................ 568
10.3.9. Бауырдың бөліктік және сегментаралық қүрылысының 
ерекш еліктері.................................................................................................. 570
10.4. Көкбауыр............................................................................................ 572
\ / І 0 . 5 . А сқазан................................................................................................. 574
10.5.1. Асңазанның артерия, вена, лимфа тамырлары мен нервтері 
ерекшеліктерінің клиникальщ м аң ы зы .................................................... 580
10.6. Қүрсақ қуысының төменгі ңабаты ............................................... 581
10.6.1. Ж іңіш ке іш ек................................................................................... 581
V.—■''І0.6.2. 12-елі іш ектің синтопиясы ........................................................... 583
10.6.3. 12-елі іш ектің байламдары........................................................... 584
10.6.4. 12-елі іш ектің қантамы рлары ......................................................584
10.6.5. Аш ішек және мықын іш ек ........................................................... 585
Мықын-соқыр ішек (илеоцекалды) б ө л ік ............................................... 589
10.6.6. Ж іңіш ке ішектің артерия, лимфа тамырлары және нервтері 
ерекшеліктерінің клиникалық м а ң ы зы .................................................... 589
10.7. Тоқ іш е к ............................................................................................. 590
10.7.1. Соқыр і ш е к .......................................................................................590
10.7.2. Қүрт тәрізді өсіндінің орналасуы және синтопиясы............... 591
10.7.3. Соқыр ішектің қантамырлары, лимфа ағысы және 
нервтенуінің ерекшеліктерінің клиникалық маңызы............................ 593
10.7.4. Қүрт тәрізді өсінді (аппендикс) орналасу ерекшеліктерінің 
клиникалық маңызы .......................................................................................594
10.7.5. Шеңберлі ішек (соқыр іш ек пен тік іш ек ар асы ).....................596

Клиникалық анатомия
747
10.7.6. Шеңберлі ішектің өрлейтін бөлігінің топографиялың 
анатомиясы....................................................................................................... 597
10.7.7. Шеңберлі іш ектің оң жаң и ін і......................................................597
10.7.8. Шеңберлі ішектің көлденең бө л ігі..............................................598
10.7.9. Шеңберлі іш ектің сол жаң (көкбауырдың) и ілім і................... 599
10.7.10. Шеңберлі іш ектің төмендейтін б ө л ігі......................................599
10.7.11. Шеңберлі іш ектің сигма тәрізді б ө л ігі.................................... 600
10.7.12. Тоқ ішек қүрылысының ерекшеліктерінің клиникалық 
маңызы.............................................................................................................. 602
10.8. 
Қүрсаң аймағындағы ауырсыну симптомдары мен синдромдарын 
клиникалың анатомия түрғыдан негіздеу..................................................604
10.8.1. Барон симптомы...............................................................................604
10.8.2. Бергман синдромы...........................................................................604
10.8.3. Варнеке сим птом ы ......................................................................... 605
10.8.4. «Медузанын, басы» сим птом ы ..................................................... 606
10.8.5. Купер симптомы.............................................................................. 606
10.8.6. Төменгі ңүрсақ үсті артерия серпінінің шап жарыңтары кезінде 
орналасуы.......................................................................................................... 607
10.8.7. «Бауыр аймағындағы қатаң дыбыстың» жоғалу белгісі....... 608
10.8.8. Курвуазье симптомы — ісінген өт қабы аймағын сипағанда 
ауырсыну сезімінің болуы............................................................................. 608
10.8.9. Шоффар симптомы......................................................................... 609
10.8.10. Мюсси симптомы (Френикус симптомы )................................ 609
10.8.11. Крымов симптомы ........................................................................ 609
10.8.12. Доннели симптомы .......................................................................610
10.8.13. Габай сим птом ы ............................................................................610
10.8.14. Волкович симптомы..................................................................... 611
10.9. Қүрсақтың клиникалық анатомиясынан ситуациялық есептер....611
10.10. Қүрсақ аймақтарының клиникалың анатомиясының тест 
сүраңтары.......................................................................................................... 613
11 бөлім
Жамбас пен шат аралы қты ң клиникалы қ анатомиясы 
658
11.1. Жалпы сипаттам алар........................................................................ 658
11.1.1. Ер адамдар мен әйелдер жамбасының жыныстық, нысаналың 
және рельефтік анатом иясы ......................................................................... 658
11.2. Жамбастың сүйек-байлам-бүлшықет н е г із і................................ 659
11.2.1. Жамбас түбінің бүлшыңеттері..................................................... 664
11.2.2. Несеп-жыныс диафрагмасының беткейлі бүлш ы ңеттері......664
11.2.3. Несеп-жыныс диафрагмасының тереңдегі бүлш ыңеттері__ 665
11.2.4. Жамбас диафрагмасының тереңдегі бүлш ы қеттері............... 665
11.3. Шат а р а л ы қ ......................................................................................... 666

748
Мазмұны
11.4. Жамбас қуысы..................................................................................... 669
11.4.1. Жамбастың ішперделік қ абаты ...................................................670
11.4.2. Жамбастың ішперде астындағы ңабаты .................................... 670
11.4.3. Жамбастың тері асты б ө л ігі......................................................... 670
11.5. Жамбастың ішперделік қабаты .......................................................671
11.6. Жамбастың ішперде астылың қ аб аты ........................................... 673
11.6.1. Ішперде астындағы қабаттың шелді май кеңістігі..................675
11.6.2. Қасаға сүйектер артындағы (ңуық алдындағы) шелді май 
к ең істігі.............................................................................................................675
11.6.3. Жамбастың бүйіріндегі жүп шелді май кеңістігі........................ 676
11.6.4. Жамбастың тік ішек артындағы шелді май к ең істігі.............677
11.6.5. Жамбастың висцералды шелді май к ең істігі........................... 677
11.7. Жамбастың ішперде астындағы қабатының артериялары мен 
веналары ........................................................................................................... 680
11.7.1. Іш кі мықын артериясы ................................................................. 680
11.7.2. Оң жалпы мықын артериясының синтопиясы :....................... 681
11.7.3. Ішкі мықын артериялары мен веналарының синтопиясы 
681
11.7.4. Жамбастың лимфатикалың тамырлары және түйіндері 
683
11.7.5. Жамбастың ішперде астыңғы ңабатындағы нервтер..............683
11.8. Қ уы ң...................................................................................................... 686
11.9. Несепағардың жамбастық б ө л ігі.................................................... 688
11.10. Тік іш ек .............................................................................................. 690
11.10.1. Тік ішектің артерия, вена, лимфа тамырлары және 
нервтерінің ерекшеліктерінің клиникалың м а ң ы зы ..............................693
11.11. Ер адамдар жамбасындағы ағзалардың орналасу ерекшеліктері... 696
11.12. Әйелдердің жамбасындағы ағзалардың орналасу ерекшеліктері.. 698
11.12.1. Ж а т ы р ............................................................................................. 698
11.12.2. Ж атыр ңосалқы лары ................................................................... 700
11.12.3. Ж атыр мен оның ңосалқыларын бекітуші қүрылымдары..702
11.13. Жамбастың төменгі (тері астылың) ң аб аты ............................... 704
11.13.1. Ерлердің жыныс аймағы..............................................................704
11.13.2. Әйелдердегі жыныс а й м а ғ ы ....................................................... 725
11.14-ші кесте. Жамбас ңантамырлары мен нервтерінің анатомиялың 
нысанал ары ....................................................................................................... 727
11.15-ші кесте. Жамбас ңуысы іріңдіктерінің бастапңы орындары, 
таралу бағыттары және жиналу айм ақтары ..............................................728
11.16. Жамбас аймағындағы ауырсыну белгілері мен синдромдарын
клиникалық анатомия түрғыдан негіздеу..................................................730
П .Іб .І.Б л ю м ер симптомы..........................................................................730
11.16.2. Гаупшине-Ромберг симптомы..............................

жүктеу/скачать 28,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: