Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }

Клиникалық анатомия
513
аортаның (ңолңаны ң) кеуде бөлігі, ал оны ң ар ты н д а ж ән е ш ам ал ы
оң ж ағы нда кеуден ің л и м ф а т и к ал ы ң өзегі өтеді. Д и аф р агм ан ы ң
айтылған а я ң ш а л а р ы X I кеуде ом ы ртң асы деңгей ін де тар ам д ал а 
отырып, ек ін ш і тесік-өңеш өтетін т е сік т і (
h ia tu s oesophageus)
ңү- 
райды. Ол сің ір л і о р тал ы қ ң а дейін ж етед і, ө ң еш ке ж а ң ы н д аған д а 
диафрагма а я қ ш а л а р ы н ы ң тал ш ы ң тар ы өңеш сф и н к тер і 
(sp h in c­
ter oesophageus)
деп атал ад ы . Т есік ар ң ы л ы өңеш , кезбе нерві өтеді 
және кейде 
п. p h re n ic u s-тъщ
к ө к е т т ік ң ү р саң ты қ тар м ағы
(ra m u s
phrenicoabdom inalis п. р һ геп ісі)
өтеді. Іш к і а я қ ш а л а р д ы ң сы рты н- 
да ортаңғы а я қ ш а л а р орн аласады . Іш к і ж ән е ортаң ғы а я қ ш а л а р
арасындағы тар саң ы л ау ар ң ы л ы т а қ вена 
(v. azygos),
ж а р т ы л а й
таң вена 
(v. hem iazigos)
ж ән е қ ү р саң н ервтері 
(пп. sp la n ch n ici)
өтеді. 
Одан әрі сы ртңа қ а р ай д и аф р агм ан ы ң сы р т қ ы а я ң ш а л а р ы о р н ал а ­
сады. С ы ртқы ж ән е о ртаң ғы а я ң ш а л а р д ы ң арасы н д ағы саң ы л ау
тәрізді а р ал ы ң тан с и м п а т и к ал ы қ баған 
( tr u n c u s s y m p a tic u s )
өтеді.
Д и аф рагм аны ң б ү л ш ы қет ш о ғы р л ар ы с ің ір л і о р тал ы ң ң а ж и- 
налып, 
(c e n tru m tendineum -pX
қ ү р ай д ы . О рталы ң сы зы қ та н оңға 
қарай 
V. 
cavae
тесігі орн аласады , он ы ң с ің ір л і та л ш ы ң тар ы тө- 
менгі қуы с венасы н ы ң қабы рғасы м ен м ы ң ты б ай л ан ы сқ ан . К е­
уде ңорабы ны ң әр тү р л і п іш ін ін д е д и аф р агм а тесігін ің орн аласуы
бірдей емес, тар ж ән е ү зы н болған кезде (доли хоцеф алды ларда) — 
тесіктер бір-біріне ж а қ ы н , 
h ia tu s oesophageus
к еу ден ің алд ы ң ғы
ңабырғасынан есептегенде тереңде ж а т ад ы . К өрсетілген тесік- 
терден басқа, кеуде ж ән е іш ң у ы сы н ы ң сір л і ң аб аттар асты н дағы
кеңістіктер өзара тек қ а н а ж ү қ а м ай лы ш елм ен бөлінген ж ер л ер і 
бар. Б ү л бөліктер ңабы ну п роцесін ің кеуде ң уы сы н ан іш қ у ы сы н а 
өтуі мен д и аф рагм а ж а р ы ғ ы н тү зу м ү м к ін д ігін көрсетеді. Б үл ар : 
бел-қабырға үш бүры ш ы
(tr ig o n u m lu m b o co sta le).
Ол л атер ал д ы
қабы рға доғасы
( arcus lum bocostalis la te r a lis )
ж ән е д и аф р агм ан ы ң
ңабы рғалы қ бөлігі 
(pars costalis d ia p h ra g m a ticu s)
ар асы н д а ор н а­
ласады. Осы саң ы л ау ар қ ы л ы к еу ден ің а р тқ ы ор тал ы ғы іш перде 
арты ндағы к ең істік п ен ң аты н асад ы ; төс ң аб ы р ға үш б ү р ы ш ы
(tr i­
gonum sternocostale),
ол төс бөлігім ен 
(pars stern a lis) p a rs costalis
diaphragm aticus-
ты ң қ ы р л ар ы м ен тү зіл ген . Б ү л саң ы л ау кеуден ің
алды ңғы орталы ғы н іш перде алд ы н д ағы м ай л ы ш елім ен байла- 
ны сты рады . Б ү л ж ер а р қ ы л ы іш к і к еу д ел ік қ а н т а м ы р л а р ы
(vasa
thoracica in te rn a )
өтеді.
Б ү л ж ердегі тін дердің ж ү ң ал ы ғы ж ән е ә л сізд ігі д и аф р агм алы ң
іш кі ж ар ы ң тар д ы ң тү зіл у ін е себеп болады : Л ар р ей д ің — сол ж аң
төс м аңы ж ар ы ғы ; М органьидің — оң ж а қ төс м аң ы ж а р ы ғ ы .
Д и аф рагм аны ң қан д ан д ы р ы л у ы бірнеш е ар тер и я л ар д ан ңүры л- 
ған.

514
8 бөлім. Құрсақ қабырғаларының клиникалық анатомиясы
— 
аа. pericardiacophrenica d e x tr a
ж ән е 
s in istra
кеуде іш іл ік ар- 
тер и ян ы ң тарм ағы ;
— 
аа. p h ren ica superiores d e x tr a
ж ән е 
s in istra
кеуде аортасы н ан
таралады ;
— 
аа. ph ren ica inferiores d e x tr a
ж ән е 
s in istra
ң ұ р сақ аортасы н ан
басталады .
Б ұ л ар тер и ял ар бір-бірім ен ү ш тасы п , д и аф р агм а тесіктер і ай- 
н аласы н да (аорта, өңеш , төм енгі қуы с вен алары ) қ а н т а м ы р л а р са- 
ңинасы н ңұрайды .
Қ үрсақ баған ы н ы ң (
tru n c u s coeliacus)
ком прессионды стенозы
кезінде, д и аф р агм ан ы ң а о р тал ы қ тесігін дегі доға тәр ізд і орталы ң
байлам ды кескенде төм енгі д и аф р агм ал ы ң а р тер и я л а р д ы ң ж е к е
ө згергіш тіктерін ескеру к ер ек .
О рталы ң доға тәр ізд і байлам ды кесу к езін д е, 
tru n c u s coeliacus-
ты ң сол ж аң ай м ағы « х и р у р ги я л ы қ а у іп т і ай м ақ» деп есептеледі.
— 
аа. interco sta les posteriores
(төм енгі 6 ж ү п а р тер и я л ар ) к е у ­
де аортасы нан тар ап , д и аф р агм ан ы ң қ аб ы р ғал ы ң бөлім іне 
ңы сңа ар тер и я л ар береді.

жүктеу/скачать 28,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: