Оқулық Қазацстан Республикасы Білім және 2Ы.Іым министрлігі бекіткен Алматы, 2011

«Үлттьщ  инновациялыц  цор»  2003  жылы  30  мамырда  кұрылған.  Негізгі 
мақсаты  инновацияларды  өндіріске  ендіруде  кездесетін  жүйелік  мәселелерді 
шешетін  тиімді  нарықтық  механизмдерді  табу  мен  венчурлық  бизнестің 
дамуын  ынталандыру.  ¥лтты қ  инновациялық  қорга  2015  жылга  дейін  ¥лтты қ 
инновациялық  жүйелерді  қалыптастыруга  багыталган  багдарламаны  жүзеге 
асыру  негізгі  орын  берілген.  Қормен  жалпы  сомасы  $767,4  млн.,  оның  ішінде 
қор  $182,6  млн.  соманы  қүрайтын  62  жобаны  қаржыландырды.  Бүларга  11 
венчурлық  қор, 
15  инновациялық  жобаны, 
1 
технологиялық  бизнес- 
инкубаторды,  қолданбалы  ҒЗТКЖ  35  жобасын  іске  асыруға  арналған  гранттар 
кіреді.  2005  жылдан  бастап  ¥лтты қ  Инновациялық  Қор,  2015  жыл  уақыт 
аралығына  дейінгі  қүрылған  ¥лтты қ  Инновациялық  Жүйенің  дамуы  мен 
қүрылу  ақпаратының  операторы  болып  табылады.  ¥лтты қ  Инновациялық 
Жүйенің  негізгі  4  элементі  түрінде  мыналар  анықталған:  мысалы  ғылыми 
әлеуеттің  дамуы,  венчурлы  қор  түріндегі  қаржылық  қүралдар  кластерінің 
қүрылуы,  бизнес-инкубатор  жэне  технопарктер  түріндегі  инновациялық  сала 
субъектілерінің  қүрылуы,  сонымен  қатар  инновациялық  кэсіпкерліктің  дамуы. 
Осыган орай бүл жүйені жүзеге асырудың өзі 4 кезеңге бөлінген, олардың бірі -  
мемлекеттің  белсенді  түрде  қатысуымен  негізгі  элементтердің  орындалуы,  бүл 
кезең  өтілген.  ¥лтты қ  Инновациялық  Қор  саласының  багытының  бірі  -  
инновацияларды 
енгізу, 
инвестицияланатын 
компаниялардың 
жаргылық 
капиталында 
үлесті 
бақылаусыз 
жолмен 
қаржыландырады. 
¥лтты қ 
Инновациялық  Қор  бес  жыл  көлемінде  экономиканың  түрлі  секторларындагы 
80  жобаларды  қаржыландырды.  Қазіргі  кезде  оның  портфелінде  65  жоба  бар, 
оның ішінде  31  млрд.  тенгені қүрайтын 21  инновациялық жоба,  оның  ішінде  16 
млрд.  теңге  қордың  үлесінде.  Сондай-ак  208  млрд.  тенгені  қүрайтын  15  жоба 
¥ И Қ   жэне  жеке  бизнестің  бірлескен  бастамасы  болып  табылады.  Сонымен 
қатар  қор  506  млн.  теңгені  44  грант  түрінде  конструкторлық  өңдеулерге  бөлді, 
оның  інешімдері  бойынша  патенттерді  алу  үшін  арыз  берушілермен  (¥И Қ  
бірлесе) 28 арыз берілді.
Қор 
қызметінің 
негізгі 
багыттары 
венчурлық 
қорларды 
қүруда, 
инновациялық 
жобаларды 
жүзеге 
асыратын 
компанияларды, 
үлттық 
инновациялық 
инфрақүрылым 
элементтерін 
(технопарктер, 
бизнес- 
инкубаторлар, 
инновациялық 
орталықтар) 
қүруда 
инвестициялау 
мен 
инветицияларды  тарту,  сонымен  бірге  гылыми  зерттеулерді  жэне  тэжірибелік- 
конструкторлық  эзірлемелерді  қаржыландыру  болып  табылады.  ¥ И Қ   Ресейдің 
М.В. 
Хруничев 
атындагы 
ғылыми-өндірістік 
орталықпен 
бірге 
геостационарлық 
орбитага 
телекоммуникациялық 
жерсерік 
жасау 
мен 
жеткізуге  келісімшарт  жасасты.  АҚШ-тың  Остин  технологиялық  инкубаторы 
мамандарымен  бірге  Қазақстанда  технологиялық  бизнес-инкубатор  қүрылып 
жатыр. 
Сонымен  бірге  қазірде  үлттық  инновациялық  қор  бірнеше 
инновациялық  жобаны  жүзеге  асыруда.  Соның  ішінде  отандық  қатерлі  ісікке 
қарсы  препарат  -   «Арглабин»  өндіретін  фармацевтикалық  кешен  күру. 
Жобаның  жалпы  қүны  1  млрд.  теңгеге  тең.  Оның  338,4  млн.  теңгесін  қор 
бөледі.  Өндіріс  қуаты  жылына  2  млн.  ампула  шыгаруга  есептелген.  Жобалық 
қуатқа  2008  жылы  қол  жеткізіледі.  Ромелт  инновациялық  үдерісінің  негізінде
168

кокс  пайдаланбай  шойын  өндіру жобасы жасалды.  Жылдық  өнімділігі  -  34  560 
тонна,  экологиялық  турғыда  қауіпсіз  өндіріске  жатады.  Ұңгылық  аспаптардың 
жинакталымында 
қазіргі 
замангы 
эмбебап 
«Г еоскан» 
каротажды 
регистраторларын жасаудың жоба куны -   1,9 млрд.  теңге.  Қор 658 млн.  теңгесін 
бөледі. 
Отандык 
регистраторлар 
геофизикалық 
қызметтердің 
сапасын 
арттыруга  жэне  отандық  компаниялардың  бәсекеге  қабілеттілігін  көтеруге 
мүмкіндік тудырады.  Сонымен бірге  Қазақстанда мониторлар мен телевизорлар 
өндіру,  сондай-ақ,  «СІоШг  0 8   МиШтесііа»  АҚ-ның  жанында  ғылыми-зерттеу 
зертханасын  құру жобалары жүзеге асырылуда.
8.2 
Қазақстан  Республикасының  Үлттық  инновациялық  жүйесінің 
қалыптасуы мен дамуы
Инновациялар,  жоғары  технологиялы  өнімдер,  функциясы  жақсарган 
техника бүгінгі күн адамзатының  ажырамас  атрибуттары.  Теледидардан,  газет  - 
журналдардан  инновациялық  қызыметті  дамыту  өзектілігі  туралы  өте  жиі 
кездестіреміз.  Әрине  инновацилар  бір  жагынан  адамзат  өмірін  өте  жоғары 
деңгейде  жақсартуға  арналган,  ал  екінші  жагынан  кэсіпорындардың  сапалы  да 
бәсекеге  қабілетті  өнімдер  мен  қызыметтер  өндіруге  ынталандырушы 
факторлардың  бірі  болып  табылады.  Қазіргі  күнде  барлық  дамыган  елдер  өз 
экономикалық жэне  әлеуметтік  өсуін  дэл  осы  инновацилық  қызыметпен  тыгыз 
байланыстырып  отыр.  Бүл  елдерде  гылым  мен  техниканың  жетістіктері  тек 
қана  қысқа  мерзімді  пайда  табуға  арналмай,  керісінше  үзақ  мерзімді 
стратегиялық дамуға багытталган.
Қазакстанда 
инновациялық 
қызыметті 
үйымдастыру 
мен 
дамытуга 
багытталган  түрлі  мемлекеттік  багдарламалар  мен  стратегиялар  қабылданып 
жүзеге  асырылып,  инновациялық  инфрақүрылым  қалыптастырылып  жатыр. 
Бүл 
жай  төңерегінде  көптеген  зеріттеу  жүмыстары  жүргізіліп,  мақалалар 
жарық  көріп  өз  өрістерін  табуда.  Бірақ  бүл  мэселе  элі  де  толық  шешімін  таба 
алмай  жатыр,  өйткені  ғылымды  бизнеспен  үштастыру  өте  күрделі  процесс. 
Гылым  деген  сөздің  өзі  кэсіпкерлерді  қорқытып,  сенімсіздікке  экеліп  отыр, 
бірақ баршаға эйгілі, біз бір күнде оларсыз қызымет атқара алмайтын заттардың 
көбісі,  мәселен:  интернет,  үялы  телефондар,  персоналды  копьютерлер  осы 
гылымның күшімен дүниеге  келген.  Яғни  біз  айтып  отырган  гылымның  саласы 
бизнес  үшін  жүмыс  атқарып,  компанияның  бәсеке  қабілеттілігін  арттырып, 
өндірісті жандандыруга арналган,  ал бүл процесс  эрі  қарай ел экономикасының 
өсуі  мен  халық  эл-ауқатының  жақсаруына  экеледі. 
Ғылыми-техникалық 
зеріттеулердің  табысты  жетістігі  — инновациялар  экономикалық  өсудің  негізгі 
факторларының  бірі  болып жэне  кәсіпкерлер  мен  мемлекет үшін  стратегиялық 
маңызды сала болып отыр.
Бэрімізге белгілі,  стратегиялық  басқарудың негізгі функциясы  компанияның 
салада  түрақты  дамып  үзақ  қызымет  атқаруын  көздейді.  Бүл  үшін  компания 
белгілі бір бәсекелестік артықшылыктарға ие  болу керек.  Қазіргі Қазақстандық 
компаниялардың  көбісінің  бэсекелестік  артыкшылықтары  шикізат  арзандығы 
мен жалақыға кететін  шыгынның төмендігіне  негізделіп,  ал  басты  өсу  факторы
169

инвестиция  болып  отыр.  Әрине  бұл  қазіргі  заман  бәсекелестік  күресіне  тіпті 
сай  емес,  өйткені 
қазір  бэсекелестік  артықшылықты  тек  инновациялық 
қызымет  пен  ғылыми  зеріттеулер  жетістігі  қамтамасыз  ететін  сапа,  ерекшелік, 
баға  деген  көрсеткіштер  айқындап  отыр. 
Сондықтан  да  кез  келген 
компанияның  стратегиялық даму  жолында инновациялық қызыметтердің  орны 
өте  зор,  ерекше, 
инновацияларды  компанияның  бэсеке  қабілеттілігін 
қамтамасыз ететін негізгі  күш  деп айтуга болады.
Қазақстандық  компаниялар  үшін  инновациялық  қызыметтерді  жүзеге 
асыру,  жэне  оны  стратегиялық  дамумен  байланыстыру  өте  күрделі.  Өйткені 
біріншіден, 
қазақстандық 
кэсіпкерлерлердің 
инновациялық 
кызымет 
белсенділігі  өте  төмен,  екіншіден  кэсіпкерлердің  кызметі  стратегиялық  дамуга 
бағытталмаган,  тек  қысқа  мерзімді  табыс  табуга  негізделген. 
Бүл  мэселені 
шешудэі 
жолдарының 
бірі 
инновациялыөинфрақүрылымды 
тиімді 
үйымдачтыру.  Инновациялық  даму  қызметінің  маңызды  факторларының  бірі  -  
инновациялық  инфрақүрылымды  қалыптастыру.  Инфрақүрылымның  негізгі 
элементтері жалпы экономикалық жагдайдан бөлінбейді.
Қазақстан  Республикасының  Үлтгық  инновациялық  жүйесінің 
мақсаты  -   шетел  мен  өзіміздің  технология  мен  элеуеті  негізінде  бәсекеге 
жарамды өнім жасауын қамтамасыз ету.
ҮИЖ міндеті:
• 
ғылыми әлеуеттің дамуы;
• 
инновациялық кәсіпкерлік ортаның дамуын қалыптастыру,
• 
көп  сатылы  инновациялық  инфрақүрылымдарды  қалыптастыру  жэне 
дамыту;
• 
нормативтік күқықтық базаларын жетілдіру;
• 
¥ И Ж  элементтері арасында өзара тиімді әрекет;
• 
Қаржылық  инфрақүрылым  мен  механизмі  элементтерін  үйымдастыру, 
даму венчурлық фондтың қүрылуы мен үсынылатын грант бөлу.
¥И Ж  элементтері
Ғылыми  әлеует  ~  гылыми-техникалық  әлеуетінің  дамуы  келесідей 
үстанымнан түрады:
• 
Гранттық негізде гылыми зерттеулерді  қаржыландыру.
• 
Гылыми-техникалық экспертизаның тәуелсіздігі.
• 
Гылыми мекеменің  үйымдық қүрылымының өзгеруі.
• 
Гылыми зерттеулердің жеке сектормен  каржыландыру.
Инновациялық 
кәсіпкерлік. 
¥ И Ж  
даму 
багдарламасымен
қарастырыла ды :
Инновациялық қызметті енгізу үшін тиімді жағдай жасау.
Басқарушылық  жэне  кәсіпкершілік  инфрақүрылымын  дамыту  жэне  патенттеу 
саласында  заң  шығаруды  өрістету,  технологияларды  мемлекеттік  сектордан 
жеке секторга беру, интеллектуалдық меншіктің қүқыгын қоргау.
Қаржылық  инфрақүрылым.  Қаржылық  инфрақүрылымның  дамуы 
келесіні қарастырады:
•  Венчурлық қордың нормативтік негізгі қызметін жетілдіру.
170

•  Инновациялық менеджменттің дамуына үлес қосу.
•  Бағыттылық.
•  ¥И Ж -нің  шетел  венчурлық  капиталымен  белсенді  ынтымақтастық 
жасау.
•  Жеке инвесторлар («бизнес-періште») торының дамуына көмектесу. 
Инновациялық 
қүрылым. 
¥И Ж  
инновациялық 
қүрылымына
технопарктер,  бизнес-инкубаторлар,  ғылыми  орталықтар  кіреді.  Жоғарыда 
айтылғандар мынадай функцияларды атқарады:
•  Бизнес-қызмет кешені;
•  Ақпараттық-коммуникациялық қамтамасыз ету;
•  Білім алатын кешендік қызмет;
•  Технология трансферті.
Қазақстан  Республикасының  қалыптасу  үстіндегі  ¥лтты қ  инновациялық 
жүйе элементтері 20-суретте көрсетілген.
Мемлекеттік
Инновациялық
реттеудің
инфрақүрылым
тіке лей/жанама
түрлері
і
і
Заңдар, жарлықтар,
Технопарктер, бизнес-
салық жэне несиелік
нкубаторлар, ЕЭА,
жеңілдіктер, қысқа
кластерлер,
жэне үзақ мерзімді
индустриалды
стратегиялар
аимақтар
Даму институттары
Ғылыми әлеует
(қаржылық үйымдар)
жэне ҒЗТКЖ
үиымдары
і
і
Инновациялық
ҒЗИ-тары, ЖОО-
қорлар, банктер,
дары, тәжірибелік-
венчурлық қорлар,
күрастырушылық
инвестициялық жэне
орталықтар,
сақтандыру қорлары
кәсіпорындар
Үлттық инновациялық жүйе
20-сурет.  ¥лтты қ инновациялық жүйе
Мемлекет  басшысының  «Жаңа  онжылдық  -   жаңа  экономикалық  өрлеу  -  
Қазақстанның  жаңа  мүмкіндіктері»  атты  Жолдауы  Қазақстанның  2020  жылға 
дейінгі 
даму 
стратегиясын  жүзеге 
асыруға 
арналды. 
Қазақстан
Республикасының  2020  жылға  дейінгі  Стратегиялық  даму  жоспарында  таяу 
онжылдықта  түйінді  бес  бағыт  мемлекет  қызметіндегі  басымдықтар  болады 
деп  көрсетілген.  Осы  багыттардың  бірі  :  инфрақүрылымды  индустрияландыру 
мен  дамыту  арқылы  эртараптандыруды  жеделдету  есебінен  экономиканың 
түрақты  өсуін  қамтамасыз  ету.  Экономиканы  эртараптандыру  бірінші  сатыда 
(2010-2014  жылдар)  жеті  багыт  бойынша  іске  асырылады.  Осы  багыттар 
Қазақстан 
Республикасының  2010-2014 
жылдарга 
арналган 
үдемелі
индустриялық-инновациялық 
дамудың 
мемлекеттік 
багдарламасының
басымдықтары  болады  деп  атап  кетіп  Қазақстан  Үкіметі  2010-2014  жылдарга
арналган 
Мемлекеттік 
үдемелі 
индустриялық-инновациялық 
даму
багдарламасын  қабылдаган  болатын. 
Экономиканың  эртараптануы  тікелей 
инновациялық  қызыметтер  мен  гылыми  -   техникалық  зеріттеулерге  негізделіп 
отыр.  Ягни  бүл  дегеніміз  экономиканың  бэсекеге  қабілеттілігін,  эр  салада
171

өндіруші 
функциясының 
дамуын 
стратегиялық 
тұрғыдан 
басқару 
инновацияларға тікелей байланысты.  Сондықтанда қазақстандық  компаниялар 
стратегиялық  басқару  принциптеріне  көшіп 
өз  тағдырларын 
дэл  осы 
жоспарлар мен бағдарламаларға негіздегені тиімді.
Үлттық инновациялық жүйе тусында инновациялық қызметті стратегиялық 
тұрғыда  дамыту  қажет. 
Әдетте  стратегиялық  басқару  топ-менеджмент 
деңгейінде  құрастырылады,  бірақ  ол  компанияның  барлық  жұмысшыларының 
мақсаттарын  қамтуы  тиіс,  сондықтанда  ол  стратегияны  жүзеге  асыруға  барлық 
жүмысшылар  белсенді  қатысуы  керек.  Статистика  бойынша  ең  тиімді  жэне 
дүрыс  күрастырылган  стратегия  10-ақ  жыл  өмір  сүреді.  Бірақ  осы  10  жыл 
ішінде  ол  сырқы  жэне  ішкі  орта  ыакторлары  себебінен  көптеген  өзгерістерге 
түсуі мүмкін.  Дегенмен басты мақсат пен миссия компанияны тура жолга салып 
жетелеуші  негізгі  фактор  болады. 
Стратегиялық  басқаруды  тиімді  игерген 
компаниялар  гана  салада  үзақ  мерзімде  пайдалы  қызымет  атқаруга  жолдама 
алады.  Ал  қазір  стратегиялық даму  инновациялық дамуга багытталган,  өйткені 
тек гылым  мен техниканың жетістіктері  нагыз  инновациялар  гана компанияныі 
бәсекеге  қабілеттілігін  арттырып  оны  табымты  ете  алады.  Сондықтанда 
қазақстандық 
компаниялар 
өз 
қызыметтерін 
стратегиялық 
даму 
багдарламаларына  негіздеп,  үзақ  мерзімді  салаларды  көздеп  қызымет  атқаруы 
тиіс.  Сонда  гана  Қазақстан  50  бэсекеге  қабілетті  мемлекеттер  қатарына  енуге 
мүмкіншілік алады.
8.3  Қазақстан  Республикасының  технопарктік қүрылымдар жүйесі
2005-2015  жылдарга  арналган  Қазақстан  Республикасының  ¥лтты қ 
инновациялық  жүйелерді  қалыптастыру  мен  дамыту  багдарламасына  сэйкес,  7 
үлттық  жэне  7  аймақтық  технопарктер,  ірі  технологиялық  университеттер 
жанынан  12 технологиялық бизнес-инкубаторлар жэне технопарктер жанынан 8 
оқу  орталықтары  кіретін  инновациялық  инфракүрылым  қалыптастыру  міндеті 
түр. 
Жогары 
технологиялар 
нарыгындагы 
элемдік 
тенденцияларды, 
Қазақстанның  гылыми  жэне  өндірістік  элеуетін  ескере  отырып,  үлттық 
басымдықтар  болып  мына  салалар  анықталды:  телекоммуникациялар  жэне 
ақпараттық  технологиялар;  биотехнологиялар;  жаңа  материалдар;  машина 
күрастыру;  химия  жэне  мүнай  химиясы  өнеркәсібі;  қүрылыс  жэне  күрылыс 
материалдары;  экология;  электрэнергетикасы  жэне  энерго  үнемдеу.  Осыган 
байланысты  шетелдік  компаниялармен  ынтымақтастыктың  негізгі  багыттары 
анықталды:  технопарктер  желісінің  дамуына  қатысу;  жаңа  технологиялар 
тарту;  тиімді  инновациялық  жобаларды  жүзеге  асыруга  қатысу;  мүмкін 
болатын  серіктестермен  шетелдік  компанияларды  іздеу;  түрлі  бағыттагы 
бірлескен  инжинирингтік  компанияларды  қүру.  Қазіргі  уақытта  Қазақстандағы 
технопарктер  желісін  дамыту  бойынша  қүзырлы  орган  болып  «Инжиниринг 
жэне технологиялар трансферті орталыгы» АҚ болып табылады.
Үлттық  технопарктер  -   жаңа  салалардың  дамуына  жагдай  жасап, 
қазақстандық  экономиканың  болашақтагы  бэсекеге  қабілеттілігін  қамтамасыз 
етуі 
керек. 
Үлттық 
технопарктердің 
ерекшелігі 
олардың 
салалық
172

бағытталушылығы мен салықтық жеңілдіктерге ие арнайы экономикалық аймақ 
(АЭА)  режимі.  2003  жылдан  бері  Алматыда  ұлттық  технологиялық  парк 
құрылуда  («Ацпараттыц  технологиялар  паркі»). 
Биотехнологиялар  жэне 
мұнайхимиясы парктерінің құрылу мүмкіндіктері қарастырылуда.
Аймақтық технопарктер -  аймақтардың  бэсекеге  кабілеттілігін  арттыру мен 
инновациялық  элеуетін  дамыту  мақсатында  құрылуда.  Технопарктердің  жүйе 
қалыптастырушы негізі -  аймақтардың өнеркэсіптік кэсіпорындары, ЖОО-дары 
жэне  ғылыми  ұйымдары  болады.  Аймактық  ғылыми-индустриалдық  парктер 
Қарағанды,  Орал  жэне  Алматыда  құрылды.  Астана,  Шымкент,  Павлодар, 
Петропавловск,  Ақтөбе  жэне  Өскемен  қала  кандидаттарының  ішінен  4  жаңа 
технопарктер ашу жобалануда.
Енді қазіргі уақытта жұмыс жасап жатқан технопарктерге тоқталайық.
1. 
Алматы  цаласындагы  «Алматы  аймацтыц  технопаркі»  Ж ІІІС.  2005 
жылы  20  сәуірде  мемлекеттік  тіркеуден  өткен.  Жаргылық  капиталы  588,2  млн 
теңге. 
Технопаркті 
одан 
эрі 
дамытуда 
баламалы 
(алътернативті) 
құрылтайшылар  табылып  отыр. 
Алматы  қаласының  экімдігі,  Алматы 
облысының  экімдігі,  «Белкамит  БК»  АҚ,  ҚР  БЕМ  «Химия-технологиялық 
зерттеулер  орталыгы»  МК,  ҚР  АМ  «Ауыл  шаруашылыгын  электендіру  мен 
механизациялау  гылыми-өндірістік  орталыгы»  МК,  эл-Фараби  атындағы  Қазақ 
Үлттық  Университеті,  Қ.Сэтбаев  атындағы  Қазақ  Үлттық  Техникалық 
Университеті,  «С.  Киров  атындағы  машинажасау  зауыты»  АҚ,  «Минералды 
шикізатты  кешенді  қайта  өңдеу  ұлттық  орталығы»  РМК  жэне  т.б  ұйымдардың 
өкілдерімен  ынтымақтастық  жөнінде  келіссөздер  жүргізілді.  Технопаркке  30- 
дан  астам  жобалар  түсті.  Технопарк  Алматы  облысындагы  «Құрылыс 
материалдары»  кластерін  гылыми-техникалық  қамсыздандырумен  қатар, 
«Қолжетімді 
баспана» 
пилотты 
жобасын 
ұйымдастыру 
мен 
гылыми- 
техникалық  қамсыздандыруды  алып  жүреді.  Алматы  облысында  2006-2015 
жылдарга  арналған  «Құрылыс  материалдары»  кластерін  құру  багдарламасына 
сэйкес,  технопаркке  облыс  аумағындагы  Үзынагаш  станциясы  мен  Заречный 
ауылында  индустриалды  аймақ  құрудың  технико-экономикалық  негіздемесін 
жасауга 
кірісіп 
кетті. 
Индустриалдық 
аймақтардың 
экономикалық 
механизмдерін жобалау осы технопаркке жүктелмек.
2. 
Батыс  Қазацстан  облысындагы  ■«Алгоритм  технопаркі»  ЖШС.  2004 
жылы  14  шілдеде  мемлекеттік  тіркеуден  өткен.  Технопарк  мақсаты  -  
Қазақстанның  батысында  инновациялық  жобаларды  іске  асырушыларга 
инфрақұрылым  мен  қосалқы  көмек  қызметтерін ұсыну негізінде  инновациялық 
қызметтерге  қолайлы  жагдай  жасау  болып  табылады.  Жарғылық  капиталы  -
969,2  млн  теңге.  Құрылтайшылары:  «ЦИТТ»  АҚ  401,8  млн  теңге,  41,46%; 
«Градиент»  АҚ  -  563,4  млн  теңге,  58,13%;  «Гидроприбор»  ҒЗИ»  АҚ  -  1  млн 
теңге, 0,31%;  «Жэңгірхан атындағы  БҚАТУ» МКҚК - 3,0 млн теңге, 0,10%.
3. 
Қараганды  облысындагы  «ІІпіЯсіепТееһ технопаркі»Ж Ш С.  2004 жылы 4 
мамырда мемлекеттік  тіркеуден  өткен.  Жарғылық  капиталы  -   541,1  млн  теңге. 
Құрылтайшылары:  Қарағанды  облысының  экімдігі  -   139,5  млн  теңге,  25,78%, 
«ЦИТТ»  АҚ  -   401,6  млн  теңге,74,22%.  Технопарктегі  инновациялық
173

жобаларды  дамытудың  тиімді  салалары:  тау-кен  жэне  металлургия  кешені, 
машинажасау, химия, экология.
Алдағы уақытта курылатыи технопарктерге тоқталайық.
4.  Шыгыс  Қазацстан  облысыныц  аймацтыц  технопаркі,  Технопарк  түсті 
металлдардың  өндіріс  технологиясы  мен  өңдеу  саласын  дамыту,  ақпараттық 
технологиялар,  жаңа  курамалы  материалдар  өндірісі,  табиғатты  қорғау 
технологиялары сияқты тиімді бағыттарда қызмет атқарады.
5.  Солтүстік  Қазацстан  облысыныц  аймацтыц  технопаркі.  Технопарктің 
қызметтерінің  негізгі  бағыттары:  мунай-газ,  транспорттық  жэне  басқа  да 
машинажасау  салаларындағы  технологияларды  дамыту,  ауылшаруашылығы 
өнімдерінің өндірісі жэне оны өңдеу.
6.  Астана  цаласындагы  аймацтыц  технопарк.  Технопарктің  негізгі  қызмет 
көрсету  бағыттары: 
қурылыс  материалдарының  өндірісі  мен  қурылыс 
технологиясын дамыту, машинажасау.
7.  Шығыс  Қазақстан  облысы,  Курчатов  қаласында Ядролыц  технологиялар 
паркін 
цүру 
жөніндегі 
жумыстар 
жүргізілуде. 
Техника-экономикалық 
негіздемесін  Үкімет  2004  жылдың  қарашасында  мақулдаған  болатын.  Жобаға 
сәйкес,  қурылатын  технопарктің  негізінде  атом  жылу  станциясы  жэне 
жеделдету  кешені  болады.  Технопарктің  қайтарымдылық  мерзімі  -   8  жыл, 
қарқынды  өндірістік күшіне  2016 жылы шығады деген  болжам  бар.  Технопарк 
толық іске қосылғаннан кейін жылына $31  млн табыс әкеледі деп күтілуде.
Бизнес-инкубаторлар  қызметі 
кэсіпкерлік  мэдениетті  қалыптастыруда 
элеуметтік-экономикалық 
маңызга 
ие. 
Қазақстан 
бизнес-инкубаторлар 
ассоциациясы  мәліметтері  бойынша  республика  аймақтарында  40-тан  астам 
бизнес-инкубаторлар 
ашылган. 
Олардың 
көпшілігі 
жергілікті 
атқару 
органдарының  бастамсымен  ашылып,  қазірде  қалыптасу  кезеңінде.  Көптеген 
бизнес-инкубаторлар  заңдық  тулғаларды  қүрумен,  кеңселік  жэне  өндірістік 
кешендерді усынумен гана шектелуде.
Бизнес-инкубаторларды қуру үдерісі көптеген проблемаларга ушырап отыр. 
Олардың негізгілері:
бизнес-инкубаторларды 
уйымдастырушылар 
мен 
менеджерлердің 
теориялық жэне практикалық дайындықтарының  гөмен болуы;
жергілікті  басқару  органдары  тарапынан  қажетті  бизнес-инкубаторларды 
қолдаудың болмауы;
қаржылық қуралдар мен ақпаратың шектеулігі;
бастапқы  сатыдан  толық  қамтылган  бизнес-модельге  өту  мақсатында 
бизнесті тиімді  инкубациялаудың багалау жүйесінің болмауы;
Ттехнопарктер 
мен 
бизнес-инкубаторлардың 
сервистік 
қызметінің 
технологияларды коммерциялизациялауда толыққанды қолдаудың дамымауы.
Кіші  бизнесті  қолдаудың  аса  маңызды  қуралдарының  бірі  мемлекет  үшін 
бизнес-инкубатор болып есептеледі.
Бүгінгі  таңда  Қазақстанда  44  бизнес-инкубатор,  36  кэсіпкерлерді 
дайындайтын  орталықтар  жұмыс  істейді.  Талдау  көрсеткендей, 
бизнес- 
инкубаторлардың  ең  көп  қурылган  жерлері  Ақтөбе,  Қызылорда жэне  Оңтүстік 
Қазақстан облыстары.  Ақтөбе облысындагы 8  аудандық инкубатордың 7 жумыс
174

істейді,  1  бизнес-инкубатор  енді  ғана  тіркеуден  өтті.  Қазақстандағы  бизнес- 
инкубатордың 
аз 
ғана 
тәжірибесі 
оны 
құрудың 
ерекшеліктері 
мен 
қиындықтарын  көрсетіп  берді.  Көптеген  бизнес-инкубаторлар  Халықаралық 
қорлар  қолдауымен  жэне  ішкі  донорлары  жеткіліксіз  ұйымдармен  құрылған. 
Бизнес-инкубаторлар 
кіші  бизнестің  қалыптасқан  құрылымын  көрсетеді, 
бизнес-инкубатордың негізгі клиенттері  сату қызметтері мен  қызмет көрсетуге 
икемделген.  Университеттер базасында  технопарктер мен бизнес инкубаторлар 
жеткілікті  емес.  Бизнес-инкубатордың  ұсынатын  қызметтері  жеңілдік  бағамен 
алаңдар  берумен  ғана  шектеледі.  Бизнес-инкубаторының  инфрақұрылымының 
нашар 
дамуына  байланысты 
бизнес-инкубаторларының 
өмір 
іс-әрекеті 
жеткіліксіз.  Бизнес-инкубаторлар  жөнінде  жарнамалар  мен  ақпараттардың 
болмауы  -   кэсіпорындар  мен  өз  кәсіпорындарын  құрғысы  келетіндер  үшін 
бизнес-инкубатор  қол  жетпес  арман.  Әсіресе  сон,ғы  кездерде  инновациялық 
қызметтің белсенділігі жөнінде  эр түрлі деңгейде жиі айтылып жүр.
«Аіаіаи  ІТ  Сііу»  Ацпараттыц  технологиялар  паркі»  Еркін  экономикалық 
аймағы  Алматы  қаласының  Медеу  ауданы,  Алатау  кентінде  орналасқан. 
Мақсаты  -  тиімділігі  жоғары  жоғары  технологиялық  жэне  экспортқа 
бағытталған  ақпараттық  технологиялар,  ақпараттық  тех ноло гиял арды ң  жаңа 
өнімдерінің  түрлерін  игеру  жэне  инвестициялар  тарту.  2003  жылы  19  тамызда 
құрылған.  ЕЭА  аймақта тіркелген  кэсіпорындардың  ішінде  тек  «82  Кезеагсһ  & 
Епаіпеегіп»»  ЖТТТС  дайын  өнім  шығарады.  Ол  «АЬҒЕМ 
1 .1  
Тог 
А 'і п с і о \ү § »  
бағдарламалық-есептеуіш кешені.

жүктеу/скачать 4,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: