chankaensis өкілінің ата тегіндс, осы таңда тіршілік етегін формата жақын өкілдсрі паразиттік тіршілік еткен; тасбас балықтарынан Chilogobio туысының түрлері калыптасты, осы кезеңде Dactylogyrus туысының бастапкы форматы D. laymanianus түріне бастама берді. Осы уакыг аралығында, бастапкы форма дивергенция жолымен, Gnathopogon туысының ата тегіне жақын. екі түрдің: Dactylogyrus zachvatkini жэне D. dubius түзілуіне алып келді.
Паразит пен исеінің зволюциялық дамуының катар не- месе біреуінің екіншісінен калып жэне паразиттердің да- муы иелерінен озып жүруін бейнелейтін мысалдар келтіруге болады. Күйіс кайыратындардың карнында кездесетін, Ophryoscolecidae тұқымдасының инфузориялары, Spirotricha от- рядына Entodiniomorpha отряд тармағына жатады (Догель. 1946). Бұл отрядка так тұяктылардын ішегінде паразитгік тіршілік ететін Cycloposthiidae тұкымдасының өкілдері де кіреді.
Түрлі күйіс кайыратындардың карнында таралган Ophryoscolecidae гүкымдасы ондаган туыстарға жататын жүздеген түрлерді біріктіреді. Бүл түрлердің, бір болігі арнайы иелерге мамаиданган, ал басқалары түрлі иелерде, эсересе, үй жануарларын- да кең таралган болып табылады.
Ophryoscolecidae туысының түрлі формалары, морфологиялык қатынаста құрылысыиың біртіндеп күрделенуінде, келесі біркатар сатыларда орналасады:
Қүрылымның бірінші еатысы: Entodinium өкілдерінің: кірпікшелер аймагы біреу, жиырылгыш вакуолі біреу, каңқасы жок, ядросы карапайым созыльшкы болады, күйрыгының кылтаидары нашар дамьн ан.
Нкінші сатысы: Aiuiplodinium өкілдерінің: кірпікшелер аймагы екеу, жиырылгыш вакуолі екеу. каңқасы жок, ядросы кейде катты созылады және иіледі, кылтандары нашар дамыган.
Үшінші сатыеы: Eudiplodinium өкілдерінін: кірпікшелер аймагы екеу, жиырылгыш вакуолі екеу, кацқасы мен кылтандары на шар дамыган.
Төртінші сатысы: Epidiniwn, Opisthotrichum, Ostracodinium
285
өкшдерінщ: кірпікшелер аимағы екеу, жиырылғыш вакуольдері екеу- төртеу, қаңқасы бір-үш такташатәрізді, кылтандары жаксы дамыған.
5. Бесінші сатысы: Polyplastron, Caloscolex, ерекше Ophryoscole өкілдерінің: кірпікшелер аймағы екеу, вакуольдері көп, каңкасы үш- бес такташатэрізді, кұйрык кылтандары жаксы дамыған.
Бұл сатылар, кірпікшелер аймағы мен жиырылғыш вакуольдерінің саны артуымен, ядро кұрылысы жэне канка тақташаларының күрделенуімен, күйрык кылтандарының дамуымен сипатталады.
В.А.Догельдіңзерттеулерінегізінде,казіргітаңдаОү»/ггро5со/есгі/ае тұкымдасының, жүп түяқтыларда: Tylopoda отряд тармағына жа- татын түйелер түкымдасы мен Ресога отряд тармағының бүғылар (Cervidae) жэне күдірлер (Bovidae) тұқымдастарында дамуы аыыкталды.
А.Ш. Ромер құрастырған филогенетикалык шежіре бойын- ша (Омырткалылардың палеонтологиясы, 1933), карастырылған үш түкымдастың, күйіс кайыратын жануарлардын эртүрлі систематикалык топтарының арасында алатын орнын анықтауға болады. Күйіс кайыратын жануарлардын туыстары мен түрлеріне Ophryoscolecidae өкілдерінің мамандануына байланысты, осы паразиттердің пайда болу уакыты мен дивергенция жүрген мерзімі аныкталады.
Мысалы, түйелерге, Caloscolex туысы, Entodinium туысының бір түрі E.ovumrajae жэне Anoplodinium туысының A. сатеіі өкілі маманданған болып табылады. Бұл мәселеден екі жағдай туын- дайды. Біріншіден, Entodinium жэне Anoplodinium туысының өкілдері, Tylopoda мен Ресога отряд тармактарына ортак болып келеді, сондықтан, олар эоцен кезеңінде, күйіс кайыратындар екі тармакка бөлінбеген заманда калыптаскан. Көрсетілген туыстардың белгілері де осы заманға сэйкес карапайым болып келеді, олар жоғарыда келтірілген шкаланың бірінші жэне екінші сатылары- на сәйкес келеді. Ophryoscolecidae түкымдасының баска туыста ры эоценде калыитаспаған. Түйелерге маманданған Caloscolex ту ысы, күрылысының күрделілігіне карай плиоценде пайда болған Opisthotrichum жэне Ophryoscolex туыстарына сэйкес келеді, сондыктан, осы кезеңде калыптаскан деген тұжырым жасауға бола ды.
Достарыңызбен бөлісу: |