1 5 8
56-сурет. Үй кояныньщ ішегіндегі Eimeria magna паразитінің даму циклі.
1-спорозоит, 2-5-шизогония (2-үй қоянының ішек эпителиіндегі жас шизонт, 3-4-дамып жатқан шизонт, 5-сегменттелген шизонт); 6-мерозо- ит; 7-10-теломерозоиттердің дамуы (7-шизонттың дамуының ерте са- тысы, 8-9-өсіп жатқан шизонттар, 10-сегменттелген шизонт); 11-тело-
мерозоиттер; 12-16-микрогаметаның дамуы (12-микрогаметоцит дамуының аддыңғы сатысы,
13-15-микрогаметоцидтің өсуі мен ядроның бөлінуі, 16-микрогаметаның түзілуі); 17-микрогамета;
18-20-макрогаметаның дамуы; 21-бе- локты түйіршігі бар макрогамета;
22-ұрықтану; 23-ішекте түзілген оо- циста; 24-29-ооцистаның дамуы (спо рогония); 24-протоплазматикалық шармен коршалған ооциста.
25-27-споробластың түзілуі, ортасын- да-калдык дене, 28-спороцистаның түзілуі, 29-ішінде 2 спорозоиты бар 4 споралы ооциста)
арасында мұндай цикл көптеген кокцидияларда болады, мысалы, қоян мен тауыктағы Eimeria (56-сурет), ит пен мысықтағы Isospora т.б. Бұл ішек кокцидияларының ооцистасы иесінің ішегіне түскен соң, олардың ішіндегі спорозоиттар шығадьт. Спорозоиттар ішек эпителиіне еніп, шизогония аркылы жыныссыз дамуға көшеді.
Жыныссыз формалар (шизонттар) көптеген мерозоиттарға ай- налады, олар ішек клеткаларына еніп, қайта шизогония жүреді. Бұл процесс бірнеше рет қайталануы мүмкін. Соңында мерозоиттар пісіп жетілмеген жыныс клеткаларына немесе гамонттарға айнала- ды. Гамонттар катты өседі. Өсу кезінде микрогамонттың ядролары көпке бөлінеді, нэтижесінде эр микрогамонттан бір екі талшыкты, ядролы көптеген микрогаметалар түзіледі. Әр макрогамонттан коректік заттардың қоры бар, тек бір ірі макрогамета түзіледі.
159
Микрогамета макрогаметаға еніп, олардың ядролары қосылады. Осының нәтижесінде түзілген зигота цистаға оранып (ооцистага айналады) сыртқы ортаға шығады. Ооцистаның ішінде зигота епороблас гарта бөлінеді; олар сыртына кабықша бөліп, спораға айналады, оның ішінде бөліну арқылы спорозоиттар түзіледі. Eimeriidae даму циклінде иесінің ішегінде таралуға мүмкіндік беретін, жыныссыз үрпак басым. Жыныстык процесс нэтижесінде дисперсияга жоне иесінің жаңа дараларына жұктыру үшін кажетті, даму кезеңдері (ооцисталар) түзіледі.
Бүл циклдің түрін сызба нүска түрінде былай көрсетуге болады:
Достарыңызбен бөлісу: |