Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі бекіткен
Атмосфералық ауаны қорғау жөніндегі шаралар
жүктеу/скачать 9,78 Mb.
|
Uchebnik Gigiena-kaz yaz
| 7. Атмосфералық ауаны қорғау жөніндегі шаралар
Атмосфералық ауаны қорғау маңызды және қиын мәселе болып табылады. Оны орындау, ауаның табиғи жағдайын сақтаудың және қайта қалпына келтірудің; сонымен қатар, адам денсаулығына және қоршаған табиғи ортаға қолайсыз әсерлерінің алдын алудың барлық мүмкін болатын аспектілерін қамтитын жолдармен іске асырылуы қажет. Атмосфералық ауаны қорғау жөнінде жүргізілетін шаралардың ауқымды кешені заңға негізделеді. Қазақстан Республикасының «Атмосфералық ауаны қорғау туралы» (11.03.2002 ж), «Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық аман-саулығы туралы» (4.12.2002 ж), «Қоршаған табиғи ортаны қорғау туралы» (15.07.1997 ж) зандары атмосфералық ауаны қорғау жөніндегі құқықтық және ұйымдастыру негіздері мен экологиялық-гигиеналық талаптарды анықтайтын негізгі заңдары болып табылады. Заңнамаға сәйкес атмосфералық ауаны қорғау мемлекеттің басқаруында болады, себебі бұл сұрақтар жалпы мемлекеттік масштабта шешіледі және жеке адамдардың немесе жекелеген тұрғындар топтарының мүддесіне тәуелді болмауы керек. Басқару шешімдерін қабылдау үшін, ең алдымен, атмосфералық ауаның шын мәніндегі жағдайы туралы ақпарат қажет, оны, ауаның ластану көрсеткіштерін қандай да бір рұқсат етілген, адам үшін қауіпсіз, деңгейлермен салыстырмай, алуы мүмкін емес. Сондықтан табиғатты қорғау заңдарының маңызды тарауларының бірі, ауаны химиялық, биологиялық, физикалық ластаушылардың және әр түрлі көздерден заттардың ауға шығарылуының шектік рұқсат етілген деңгейін гигиеналық және экологиялық нормалау болып табылады. Атмосфералық ауадағы зиянды заттар үшін екі норматив орнатылады: орташа тәуліктік (о.т.) ШРЕК және максималды бір реттік( м.б.р.) ШРЕК. Атмосфера ластануының ШРЕК деп адам денсаулығына және оның ұрпағына бүкіл өмірі бойына тікелей немесе жанама түрде қолайсыз әсер еипейиін заттың концентрациясын айтады. М.б.р ШРЕК қысқа уақыт ішінде (20 минутқа дейін) адамның иісті сезуін, көз бен жоғарғы тыныс жолдарының шырышты қабықтарының тітіркенуін, көздің жарыққа сезімталдылығының өзгеруін, тыныс алуының тоқтауын және басқа да рефлекторлық реакциялар тудыратын заттарға орнатылады... О.т ШРЕК ұзақ уақыт әсер еткен кезде әр түрлі уланудан болатын эффектілерінің дамуына әкелетін резорбтивтік әсері бар заттарға орнатылады. Сонымен қатар, ауаға түсетін заттардың шектік рұқсат етілген шығарындыларының көлемі (ШРЕШ) де нормаланады. Оларды есептеуге қойылған негізгі қағида, ластаушы заттардың ауаға түсуін, олар үшін орнатылған ШРЕК-тен асатын мөлшерге дейін жоғарлауына әкеп соқпайтын деңгейде қамтамасыз ету болып табылады. Техникамен жеткіліксіз жабдықталуына немесе шығарындылардың мөлшерін төмендетуге мүмкіндік беретін әдістердің болмауына байланысты, кәсіпорындар өздеріне арналып орнатылған ШРЕШ деңгейіннің сақталуын барлық уақытта іске асыра алмайды. Мұндай жағдайларда шығарындыларды ШРЕШ деңгейіне дейін кезен-кезеңмен төмендетуге рұқсат етіледі. ШРЕШ қамтамасыз етуге абсолютті түрде мүмкіншілік жоқ болған жағдайларда кәсіпорынның жұмыс саласы өзгертілуі тиіс немесе жабылуы керек. Атмосфералық ауаға теріс әсерлерді төмендету мақсатында, өндірістегі әр түрлі технологиялық үрдістерді, соның ішінде, табиғи пайдалы қазбаларды алу, жарылыс жұмыстары, тасымалдау, улы химикаттарды сақтау және қолдану, өнеркәсіптік және тұрмыстық қалдықтарды қайта пайдаға асыруды және т.б. жүргізу үшін ҚР Заңдарымен нақты ережелер мен талаптар орнатылады. Атмосфералық ауаға химиялық және биологиялық ластаушыларды шығаратын, сонымен қатар, физикалық ластаушылардың көзі болып табылатын мекемелер мен ұйымдардың жұмысы да заңмен реттелініп отырады. Оларға физикалық факторлардың әсер ету деңгейін азайтуға және шығарындыларды төмендетуге бағытталған ұйымдастыру, технологиялық, техникалық және санитарлық-техникалық, сонымен қатар, жоспарлау шараларын іске асыру жүктеледі. Жоғарыда аталған шаралардың ішінде ең тиімдісі технологиялық шаралар болып табылады, себебі өндірістік үрдістің технологиясына өзгерістер енгізу, атмосфералық ауаға шығарындылардың мөлшерін едәуір азайтуға немесе оларды мүлде жоюға мүмкіндік береді. жүктеу/скачать 9,78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|